Z ustaleń wynika, że nadmierne korzystanie z urządzeń ekranowych wiąże się z gorszymi wynikami w czytaniu i matematyce. Dłuższy czas spędzany przed ekranem we wczesnym dzieciństwie może negatywnie oddziaływać na pierwsze wyniki w nauce, wynika z nowego badania.
REKLAMA
Naukowcy podkreślają znaczenie rozwijania zdrowych nawyków od najmłodszych lat, a jednocześnie zaznaczają, że ich wyniki wpisują się w dotychczasowe, niejednoznaczne ustalenia dotyczące roli ekranów we współczesnym dzieciństwie.
W badaniu opublikowanym na łamach czasopisma JAMA Network Open stwierdzono, że małe dzieci, które spędzały najwięcej czasu przed ekranami, osiągały gorsze wyniki z testów czytania i matematyki.
Badaniem objęto ponad 3000 dzieci z Ontario w Kanadzie w latach 2008–2023. Zestawiono dane podawane przez rodziców dotyczące czasu spędzanego przed ekranem z wynikami dzieci w standaryzowanych testach przeprowadzonych w trzeciej i szóstej klasie, czyli w wieku około 8 i 11 lat.
Badacze analizowali zależność między całkowitym czasem korzystania z ekranów a wczesnymi wynikami w nauce, śledząc, jak różne formy aktywności ekranowej wpływają na osiągnięcia szkolne. Obejmowało to granie w gry wideo, oglądanie telewizji oraz korzystanie z urządzeń cyfrowych, takich jak komputery, smartfony i tablety.
Ogólnie rzecz biorąc, dzieci, które spędzały więcej czasu przed ekranami, a zwłaszcza częściej korzystały z telewizji i urządzeń cyfrowych, uzyskiwały gorsze wyniki z czytania i matematyki – wynika z badania.
Co istotne, naukowcy nie znaleźli dowodów na związek między czasem spędzanym przed ekranem a ograniczonymi umiejętnościami pisania.
Tylko 20 procent rodziców zgłosiło, że ich dzieci grają w gry wideo. Gry te były powiązane z gorszymi wynikami z czytania i matematyki w trzeciej klasie u dziewcząt niż u chłopców.
Wyniki badania pokazują, jak ważne są wczesne działania wspierające małe dzieci i ich rodziny w rozwijaniu zdrowych nawyków korzystania z ekranów – podkreśla dr Catherine Birken, współautorka badania i starsza badaczka ds. zdrowia dzieci w SickKids Research Institute w Toronto.
Wcześniejsze badania nad wpływem nadmiernego korzystania z ekranów, gier wideo i telewizji na wyniki szkolne dzieci przynosiły niejednoznaczne rezultaty.
Najnowsze badanie ma jednak pewne ograniczenia. Dane podawane przez rodziców mogą być obarczone błędem, a związek między czasem spędzanym przed ekranem a wynikami w nauce ma charakter korelacyjny, a nie przyczynowy – co oznacza, że badanie pokazuje jedynie współwystępowanie, a nie dowodzi, że czas przed ekranem powoduje słabsze wyniki.
Tymczasem Chris Ferguson, profesor psychologii na Uniwersytecie Stetson, który nie uczestniczył w badaniu, zwraca uwagę, że dane wyglądające na istotne w publikacjach naukowych nie zawsze przekładają się na rzeczywistość.
„Praktyczne znaczenie tych wyników może być znacznie mniej oczywiste” – powiedział Ferguson w oświadczeniu.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca maksymalnie jedną godzinę dziennie przed ekranem dla dzieci w wieku od dwóch do czterech lat oraz całkowity zakaz korzystania z ekranów dla dzieci poniżej pierwszego roku życia.
Eksperci podkreślają jednak, że nie należy potępiać korzystania z ekranów w każdej formie. Według raportu grupy roboczej Unii Europejskiej z 2025 r. dzieci, które spędzają umiarkowaną ilość czasu przed ekranem, oraz niemowlęta, które korzystają z ekranów wspólnie i aktywnie z rodzicami, mogą rozwijać swoje umiejętności językowe.