Nowe odkrycia uzupełniają rosnące dowody na to, że leki te mogą pomóc osobom uzależnionym od alkoholu.
Leki, które zmieniły sposób leczenia otyłości, mogą również pomóc ludziom pić mniej alkoholu, wynika z nowych badań.
Badanie było niewielkie - tylko 48 dorosłych - i trwało nieco ponad dwa miesiące, więc nie są to wyniki konkluzywne. Eksperci twierdzą, że nie jest jeszcze jasne, jak bezpieczne są te leki dla osób, które nie muszą schudnąć.
Wyniki potwierdzają dowody z badań na zwierzętach i doniesień, że ludzie uważają, że hitowe leki odchudzające , takie jak Ozempic i Wegovy, są pomocne w radzeniu sobie z apetytem, nie tylko na jedzenie, ale także na tytoń i alkohol.
Naukowcy badają te leki u palaczy, osób uzależnionych od opioidów i użytkowników kokainy.
"To bardzo obiecujące dane. Potrzebujemy ich więcej" - powiedziała współautorka badania dr Klara Klein z University of North Carolina w Chapel Hill w USA, która zajmuje się leczeniem pacjentów z cukrzycą i otyłością.
"Często słyszymy, że gdy ludzie zaczynają przyjmować te leki, ich pragnienie picia jest bardzo zmniejszone, jeśli nie całkowicie zniesione".
Leki te, znane jako agoniści receptora GLP-1, działają naśladując hormony w jelitach i mózgu, regulując apetyt i uczucie sytości.
Nowe badanie dotyczyło jednego z tych leków, semaglutydu, który jest składnikiem Ozempic i Wegovy.
Badanie, opublikowane w czasopiśmie JAMA Psychiatry, zostało sfinansowane przez amerykańskie Narodowe Instytuty Zdrowia (NIH).
Kilka innych leków jest już zatwierdzonych do leczenia zaburzeń związanych z używaniem alkoholu, więc dopóki większe badania nie potwierdzą wyników, ludzie powinni porozmawiać z lekarzem o tym, co jest już dostępne, powiedział główny autor Christian Hendershot, badacz uzależnień z University of Southern California w USA.
Jak przeprowadzono badanie
Do nowego badania naukowcy rekrutowali osoby, które zgłaszały objawy zaburzeń związanych z nadużywaniem alkoholu, takie jak trudności z kontrolowaniem picia, ale nie szukały aktywnego leczenia.
Najpierw każda osoba przyszła do laboratorium, gdzie podano jej ulubiony napój alkoholowy i mogła pić tyle, ile chciała przez dwie godziny.
Następnie naukowcy losowo przydzielili połowę osób do otrzymywania cotygodniowych zastrzyków semaglutydu. Druga połowa otrzymywała zastrzyki pozorowane.
Przez dziewięć tygodni wszyscy śledzili swoje nawyki związane z piciem i ochotę na alkohol. Wizyta w laboratorium z ich ulubionym alkoholem została powtórzona pod koniec badania.
W ostatnich tygodniach badania prawie 40 proc. osób z grupy otrzymującej semaglutyd zgłosiło brak dni intensywnego picia w porównaniu z 20 proc. w grupie placebo.
W końcowym teście laboratoryjnym grupa przyjmująca semaglutyd wypiła średnio o około połowę mniej alkoholu niż osoby otrzymujące placebo.
Wszyscy uczestnicy badania mieli nadwagę. Nie jest jasne, jak bezpieczne byłyby leki dla osób o normalnej wadze, powiedział Klein.
Wpływ semaglutydu na inne uzależnienia
Palacze biorący udział w badaniu, którzy otrzymali semaglutyd, również ograniczyli palenie papierosów, zauważyła Luba Yammine z UTHealth Houston w USA, która prowadzi inne badania nad lekami GLP-1 dla osób, które chcą rzucić palenie.
Odkrycie jest obiecujące, ale potrzeba więcej danych, powiedziała Yammine.
Badanie "dostarcza dodatkowych ważnych informacji na temat potencjalnej roli tej nowej klasy leków" w leczeniu niektórych uzależnień, powiedział dr Lorenzo Leggio, badacz NIH, który prowadzi inne badanie nad semaglutydem w leczeniu zaburzeń związanych z używaniem alkoholu.
"Ważne jest, aby pamiętać, że potrzebujemy więcej randomizowanych badań klinicznych, aby potwierdzić te odkrycia" - powiedział Leggio.
Pomimo szerokiego potencjału terapeutycznego, leki GLP-1 nie są pozbawione ryzyka.
Problemy żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty, zaparcia oraz choroba refluksowa przełyku, należą do najczęstszych działań niepożądanych związanych z lekami GLP-1.
Badanie Washington University w St. Louis wskazało również na inne ryzyka, w tym niskie ciśnienie krwi, problemy ze snem, bóle głowy, powstawanie kamieni nerkowych, choroby pęcherzyka żółciowego i choroby związane z przewodami żółciowymi. Także zwiększone ryzyko zapalenia nerek i trzustki wywołanego lekami – obie te choroby mogą prowadzić do długoterminowych problemów zdrowotnych. Wyniki te podkreślają znaczenie uważnego monitorowania osób przyjmujących leki GLP-1.
Istotnym wyzwaniem w stosowaniu leków GLP-1 jest wysoki wskaźnik zaprzestania ich stosowania, często z powodu ich wysokich kosztów lub pojawiania się działań niepożądanych. Przerwanie leczenia może prowadzić do szybkiego przyrostu masy ciała.
Leki GLP-1 zapewniają skuteczną terapię, ale nie rozwiązują podstawowych przyczyn otyłości i zaburzeń metabolicznych. W związku z tym leki GLP-1 muszą być stosowane przez długi czas, aby utrzymać ich skuteczność i zapobiec ponownemu przyrostowi masy ciała.