Według dwóch opublikowanych we wtorek raportów Organizacji Narodów Zjednoczonych, globalne przejście na energię odnawialną przekroczyło „pozytywny punkt krytyczny".
Według ONZ energia słoneczna i wiatrowa są obecnie prawie zawsze najtańszą i najszybszą opcją wytwarzania energii.
W 2024 roku dane ujawniły, że przyrost globalnej mocy energii odnawialnej osiągnął 582 gigawaty - prawie 20-procentowy wzrost w porównaniu z 2023 rokiem i najwyższy roczny wzrost od początku prowadzenia rejestrów.
Niemal wszystkie nowe moce energetyczne zbudowane na całym świecie pochodziły ze źródeł odnawialnych, a prawie każdy kontynent na Ziemi dodał w ubiegłym roku więcej mocy odnawialnych niż paliw kopalnych.
Prawie trzy czwarte wzrostu energii elektrycznej wytwarzanej na całym świecie pochodziło z wiatru, słońca i innych zielonych źródeł, zgodnie z raportem ONZ zatytułowanym Seizing the Moment of Opportunity.
Sekretarz Generalny ONZ Antonio Guterres powiedział, że pokazuje to „jak daleko zaszliśmy w ciągu dekady od czasu, gdy porozumienie paryskie zapoczątkowało rewolucję w dziedzinie czystej energii".
Dalsza analiza przeprowadzona przez Międzynarodową Agencję Energii Odnawialnej (IRENA) potwierdza raport ONZ, pokazując, że ponad 90 procent nowych odnawialnych źródeł energii na całym świecie wytwarza energię elektryczną za cenę niższą, niż najtańsza alternatywa dla paliw kopalnych.
„Podążaj za pieniędzmi", aby zobaczyć rewolucję w odnawialnych źródłach energii
Guterres powiedział we wtorkowym przemówieniu, w którym zaprezentował oba raporty, że świat znajduje się „u progu nowej ery" energii.
„Paliwa kopalne są na wyczerpaniu, a słońce wschodzi w erze czystej energii. Wystarczy podążać za pieniędzmi" - dodał.
Około 2 bilionów dolarów (1,7 biliona euro) przeznaczono w ubiegłym roku na czystą energię - o 800 miliardów dolarów (685 miliardów euro) więcej niż na paliwa kopalne i o ponad 70 procent więcej w ciągu 10 lat.
Nowe dane opublikowane we wtorek przez Międzynarodową Agencję Energii Odnawialnej (IRENA) pokazują, że energia wiatrowa, słoneczna i wodna były w ubiegłym roku trzema najtańszymi źródłami energii elektrycznej.
Energia słoneczna jest obecnie o 41 procent tańsza niż paliwa kopalne. Jeszcze niedawno koszt ten był czterokrotnie wyższy. Morska energia wiatrowa jest obecnie również o 53 procent tańsza i jest najbardziej przystępnym cenowo źródłem nowej energii odnawialnej.
Sekretarz Generalny ONZ dodał, że przez dziesięciolecia emisje i wzrost gospodarczy rosły razem. Obecnie w wielu rozwiniętych gospodarkach emisje osiągnęły szczyt, ale wzrost nadal trwa.
Tylko w 2023 roku sektory czystej energii napędzały 10 procent globalnego wzrostu PKB i prawie 33 procent wzrostu w Europie.
Rosnące napięcia geopolityczne, taryfy i „wąskie gardła materiałowe"
Dyrektor generalny IRENA, Francesco La Camera, twierdzi jednak, że postęp ten nie jest gwarantowany.
„Rosnące napięcia geopolityczne, cła handlowe i ograniczenia w dostawach materiałów grożą spowolnieniem tempa i wzrostem kosztów".
Chociaż oczekuje się, że koszty odnawialnych źródeł energii będą nadal spadać wraz z dojrzewaniem technologii i umacnianiem się łańcuchów dostaw, zmiany geopolityczne, w tym cła handlowe, wąskie gardła surowców i ewoluująca dynamika produkcji, szczególnie w Chinach, stwarzają ryzyko, które może tymczasowo podnieść koszty.
W Europie wyższe koszty prawdopodobnie utrzymają się ze względu na wyzwania strukturalne, takie jak opóźnienia w wydawaniu pozwoleń na nowe projekty i ograniczona przepustowość sieci.
Guterres zwrócił również uwagę, że paliwa kopalne nadal otrzymują prawie dziewięć razy większe dotacje rządowe niż odnawialne źródła energii.
„Kraje, które trzymają się paliw kopalnych, nie chronią swoich gospodarek, ale je sabotują" - powiedział.
La Camera dodaje, że aby zabezpieczyć korzyści płynące z przejścia na energię odnawialną, świat musi wzmocnić współpracę międzynarodową, zabezpieczyć otwarte i odporne łańcuchy dostaw oraz stworzyć stabilne ramy dla polityki i inwestycji, zwłaszcza na Globalnym Południu.
„Przejście na odnawialne źródła energii jest nieodwracalne, ale jego tempo i sprawiedliwość zależą od wyborów, których dokonujemy dzisiaj".