Twierdzenia te wydają się podsycać ogólną narrację dezinformacji, zgodnie z którą kraje europejskie próbują wyeliminować gotówkę.
Internet eksplodował twierdzeniami, że Hiszpania ma zlikwidować banknot o nominale pięćdziesięciu euro, po tym jak pojawiły się doniesienia, że jego koniec jest bliski.
Jeden z artykułów twierdzi, że dni banknotu są policzone i zostanie on wycofany w kwietniu a od decyzji nie ma już odwrotu.
Artykuł został usunięty, wcześniej jednak wywołał panikę związaną z możliwością negatywnego wpływu tego środka na kieszenie tysięcy obywateli.
Bank Hiszpanii potwierdził, że nie nakazał wycofania żadnych banknotów i że wszystkie banknoty mogą być nadal używane, oraz że żaden z nich nie straci na wartości.
Bank wyjaśnił, skąd mogło wyniknąć zamieszanie: w ramach swojej codziennej działalności rutynowo sprawdza on autentyczność i stan banknotów zwracanych z instytucji kredytowych.
Banknoty i monety, które nie są w dobrym stanie, są wycofywane, niszczone i zastępowane nowymi, podczas gdy te w dobrym stanie są ponownie wprowadzane do obiegu.
Bank Hiszpanii wskazał, że dotyczy to wszystkich nominałów, nie tylko 50 euro i podkreślił, że nawet jeśli banknot jest uszkodzony, nie traci swojej wartości i może zostać wymieniony na nowy.
"Jednym z powodów, dla których staramy się utrzymywać banknoty w stanie nadającym się do użytku, jest możliwość łatwego sprawdzenia ich zabezpieczeń" - przekazał bank. "Chociaż banknoty są produkowane w celu zapewnienia ich trwałości, większość z nich z czasem ulega zniszczeniu w wyniku regularnego użytkowania" - czytamy w oświadczeniu.
EuroVerify skontaktowało się z Bankiem Hiszpanii w celu uzyskania dalszych komentarzy, ale bank odesłał do swojego oficjalnego oświadczenia.
Rzeczywiście, inne media opublikowały artykuły wprowadzające to rozróżnienie: że tylko niektóre banknoty 50 euro zostaną wycofane z obiegu, oraz że nie jest to całkowity zakaz i wyjaśniające, w jaki sposób można wymienić stare lub uszkodzone banknoty.
Podobne fałszywe twierdzenia pojawiły się również we Włoszech, w szczególności twierdzące, że Europejski Bank Centralny (EBC) wycofa w kwietniu z obiegu banknoty o nominale 50 euro w ramach strategii zwalczania prania pieniędzy i finansowania terroryzmu.
Jednak włoscy weryfikatorzy już zaprzeczyli tym pogłoskom stwierdzając, że ani EBC, ani Bank Włoch nie podjęły żadnej takiej decyzji.
EBC przekazał EuroVerify: "Ani Bank Hiszpanii, ani żaden inny bank centralny w strefie euro nie nakazał wycofania żadnych banknotów ani monet. Wszystkie banknoty euro zachowują swoją wartość i pozostają w obiegu".
Plotki o wycofaniu banknotów są częścią szerszej narracji dezinformacyjnej, która utrzymuje że kraje europejskie próbują pozbyć się gotówki i zastąpić ją cyfrowym euro.
Niektórzy twierdzą, że dałoby to władzom kontrolę nad pieniędzmi obywateli, umożliwiając im blokowanie transakcji i kontrolowanie wydatków.
EBC i inne europejskie banki centralne powtórzyły jednak, że jakakolwiek cyfrowa waluta uzupełniałaby gotówkę, a nie ją zastępowała.
Dlaczego wymiana banknotów jest rutynowa i poprawia bezpieczeństwo finansowe?
Eksperci powiedzieli EuroVerify, że to całkowicie normalne, że instytucje finansowe wycofują i niszczą stare lub uszkodzone banknoty, aby zapobiec działalności przestępczej.
"Regularne aktualizacje banknotów i ich zabezpieczeń są powszechną praktyką we wszystkich bankach centralnych" - mówi profesor bezpieczeństwa i prywatności na Uniwersytecie w Innsbrucku Rainer Böhme. "W Eurosystemie starsze banknoty są nadal ważnymi instrumentami płatniczymi. Nie ma potrzeby wymiany pieniędzy ukrytych pod materacem" - zapewnia.
"O ile mi wiadomo, wszystkie banki komercyjne robią to przed przeładowaniem bankomatów" - dodał. "To, które nominały są wymieniane z większym priorytetem, zależy od obserwowanych trendów w zakresie fałszerstw" - przekonuje ekspert.
Według profesora kryminologii na Uniwersytecie Cardiff w Wielkiej Brytanii Michaela Leviego powodem, dla którego banknoty o nominale 50 euro są bardziej podatne na manipulacje, jest to, że przestępcom łatwiej jest nimi operować w dużych ilościach.
"Oczywiście, im wyższy nominał, tym łatwiej jest przestępcom je przechowywać, ponieważ zajmują mniej miejsca i ważą mniej w stosunku do swojej wartości".
"W niektórych jurysdykcjach banknoty powyżej 50 euro mogą wydawać się podejrzane i trudne do wymiany" - kontynuował. "Być może uszkodzone banknoty o nominale 50 euro są trudniejsze do zweryfikowania jako autentyczne i trudniejsze do przeanalizowania przez zautomatyzowane maszyny lub mogą łatwiej ulegać zniszczeniu ze względu na styl życia ulicznych przestępców.