Definicja bezrobocia jest restrykcyjna i wyklucza wiele osób, które nie pracują. Luka na rynku pracy, poprzez uwzględnienie dodatkowych grup osób bez pracy, zapewnia bardziej kompleksowy obraz niż samo bezrobocie.
REKLAMA
W drugim kwartale 2025 roku 13,3 milionów osób w wieku od 15 do 74 lat w UE było oficjalnie bezrobotnych. Liczba ta wzrasta jednak do 26,8 milionów, jeśli uwzględni się tak zwane "ukryte bezrobocie", ponieważ standardowa definicja zatrudnienia jest bardzo restrykcyjna. Wyklucza ona trzy kluczowe grupy:
- osoby zdolne do pracy, ale aktywnie jej nie poszukujące
- osoby niepełnozatrudnione pracujące w niepełnym wymiarze godzin
- osoby poszukujące pracy, ale nie od razu dostępne
Według Eurostatu grupy te, wraz z bezrobotnymi, tworzą tak zwane "luki na rynku pracy". Ale w których krajach europejskich siła robocza jest niewykorzystana?
Według Eurostatu w drugim kwartale 2025 roku niewykorzystane zasoby siły roboczej w UE wyniosły 11,7 procent. Liczba ta obejmuje 5,8 procent bezrobocia, 2,6 procent osób zdolnych do pracy, ale nie poszukujących aktywnie zatrudnienia, 2,4 procent niedostatecznego zatrudnienia i 0,9 procent osób poszukujących pracy, ale nie od razu dostępnych.
W 33 krajach europejskich zastój na rynku pracy waha się od 5,1 procent w Polsce do 25,8 procent w Turcji, która wyróżnia się na tym tle. Dwa kraje skandynawskie, Finlandia (19,5 procent ) i Szwecja (18,8 procent ), znajdują się w pierwszej trójce, a tuż za nimi plasuje się Hiszpania (18,6 procent ).
To "ukryte bezrobocie" jest również wysokie w Bośni i Hercegowinie (17,1 procent), Francji (15,4 procent ) i we Włoszech (15 procent ).
Polska (5,1 procent ), Słowenia (5,3 procent ), Malta (5,4 procent ) i Bułgaria (5,5 procent ) odnotowują najniższe wskaźniki zastoju na rynku pracy w Europie, wszystkie poniżej 6 procent .
Spośród czterech największych gospodarek UE, Niemcy mają najniższą stopę zastoju na rynku pracy na poziomie 7,8 procent - jedyną poniżej średniej UE. Pozostałe trzy - Francja, Włochy i Hiszpania - znajdują się w ścisłej czołówce, ze wskaźnikami na poziomie 15 procent lub wyższym.
Suma czterech zmiennych, które składają się na zastój na rynku pracy na wykresie, może się nieznacznie różnić w poszczególnych krajach w zbiorze danych Eurostatu ze względu na zaokrąglenia, a w niektórych przypadkach z powodu korekt sezonowych.
Czynniki wpływające na różnice w poziomie niewykorzystanych mocy produkcyjnych w poszczególnych krajach
Dorothea Schmidt-Klau, szefowa oddziału ds. zatrudnienia, rynków pracy i młodzieży w MOP w Genewie, wyjaśniła, że cztery główne czynniki wpływają na znaczne różnice w lukach na rynku pracy w krajach europejskich.
Jednym z nich jest utrzymująca się wysoka stopa bezrobocia, która zniechęca ludzi do poszukiwania pracy. Często nie ufają oni, że system pomoże im znaleźć odpowiednią pracę.
"Dekady wysokiego bezrobocia stworzyły poczucie, że poszukiwanie pracy jest daremne. Kiedy ludzie wierzą, że szanse na znalezienie odpowiedniej pracy są niewielkie, często przestają jej szukać, nawet jeśli nadal są chętni i zdolni do podjęcia pracy" - powiedziała.
Innym czynnikiem są niewystarczające systemy wsparcia, takie jak ograniczone możliwości opieki rodzinnej i opresyjne normy społeczne.
"Wyjaśnia to znaczną część różnicy pod względem aktywności zawodowej między krajami Europy Północnej a krajami Europy Południowej" - powiedziała.
Kolejnym możliwym powodem jest brak wysokiej jakości miejsc pracy i stanowisk, które odpowiadałyby aspiracjom i potrzebom osób poszukujących pracy.
Co więcej, niedopasowanie umiejętności może pozostać barierą nawet dla pracowników, którzy inwestują w swoją edukację i szkolenia.
"Musieli oni zbyt późno dowiedzieć się, że ich umiejętności nie pasują do tego, czego szukają przedsiębiorstwa, co jest silnym powodem do porzucenia nadziei" - powiedział Schmidt-Klau.
Dostępni do pracy, ale nie szukający aktywnie zatrudnienia: Dlaczego?
Po osobach bezrobotnych, drugim największym czynnikiem przyczyniającym się do zastoju na rynku pracy w UE są osoby, które są dostępne do pracy, ale aktywnie jej nie poszukują. Grupa ta wykazuje znaczne zróżnicowanie w poszczególnych krajach, od zaledwie 0,3 procent w Czechach do 12,3 procent w Turcji.
Turcja jest jedynym krajem, w którym odsetek osób dostępnych do pracy, ale jej nieposzukujących przekracza stopę bezrobocia (8,6 procent).
Wskaźnik ten jest również stosunkowo wysoki we Włoszech (6,6 procent) i Szwecji (4,4 procent). Z kolei w Hiszpanii wynosi on zaledwie 2,8 procent, mimo że kraj ten ma najwyższą stopę bezrobocia w UE.
Osoby niepełnozatrudnione pracujące w niepełnym wymiarze godzin
Wyższe wskaźniki osób niepełnozatrudnionych pracujących w niepełnym wymiarze godzin również znacząco przyczyniają się do ogólnego zastoju na rynku pracy w kilku krajach. Holandia (5,1 procent), Finlandia (4,8 procent) i Irlandia (4,7 procent) znajdują się w pierwszej trójce, podczas gdy stopa bezrobocia przekracza 4 procent w Szwajcarii, Turcji i Hiszpanii.
Jedna trzecia zastoju wynika z bezrobocia w czterech krajach
Bezrobocie odpowiada za około jedną trzecią całkowitego zastoju na rynku pracy w czterech krajach: Holandii i Turcji (33 procent) oraz Irlandii i Szwajcarii (36 procent). Sugeruje to, że istnieje bardzo duża liczba osób bez pracy poza tymi, które są uwzględnione we wskaźnikach bezrobocia, co podkreśla znaczenie spojrzenia na dane dotyczące niewykorzystanych mocy produkcyjnych.