W Europie Węgry odnotowały największy wzrost zamożności swoich obywateli w ciągu ostatniego roku, a za nimi uplasowały się Litwa i Szwecja. Wynika to z nowego raportu międzynarodowego banku inwestycyjnego UBS.
REKLAMA
Wartość majątku netto obywateli różni się znacznie w całej Europie i zmienia się co roku. To, co naprawdę ma znaczenie, to porównanie zmian po uwzględnieniu inflacji.
Według raportu UBS Global Wealth Report 2025, majątek na osobę dorosłą wzrósł w ogromnej większości krajów europejskich w latach 2023-2024, jednak w kilku państwach odnotowano spadki.
Zmiany bogactwa mierzone w walutach lokalnych przedstawiono zarówno w wartościach średnich, jak i medianie. W celu głębszej analizy skupiamy się na medianie, na którą nie mają wpływu skrajne wartości skrajne, jak to ma miejsce w przypadku średnich (mediana to wartość środkowa, czyli w tym przypadku dokładnie połowa mieszkańców kraju dysponuje większym i mniejszym majątkiem niż wartość mediany).
Węgry odnotowały najwyższy realny wzrost mediany majątku na osobę dorosłą w latach 2023-2024, rosnąc o 18,6%. Wzrost wynióśł również 15% lub więcej w kilku innych krajach, w tym na Litwie (16,9%), w Szwecji (15,3%), we Włoszech i na Łotwie (w obu przypadkach 15%).
W Polsce wzrost wartośći mediany majątku wyniósł 9%.
W raporcie, wśród państw członkowskich UE, krajów kandydujących, członków EFTA i Wielkiej Brytanii, tylko Turcja i Belgia odnotowały spadek mediany majątku na osobę dorosłą. Turcja wyróżnia się gwałtownym spadkiem o 20,9%, podczas gdy Belgia odnotowała bardziej umiarkowany spadek o 5,6%.
Spośród pięciu największych gospodarek Europy, Włochy odnotowały najwyższy realny wzrost majątku na osobę dorosłą na poziomie 15%, podczas gdy Wielka Brytania odnotowała najniższy wzrost na poziomie 5,3%. Francja (10,3%), Niemcy (9,5%) i Hiszpania (9%) uplasowały się pomiędzy nimi.
Szwajcaria, najbogatszy kraj w przeliczeniu na osobę dorosłą, odnotowała wzrost o 7,7%. Szwecja i inne kraje skandynawskie również odnotowały silny wzrost, przekraczający 10%.
Poza Europą, Korea Południowa (13,9%), Australia (10,7%), Kanada (9,6%) i Japonia (8,6%) odnotowały znaczny wzrost w 2024 roku. Wzrost w Stanach Zjednoczonych był bardziej umiarkowany i wyniósł 2,3%. Chiny i Rosja odnotowały znaczące spadki, odpowiednio o 6,3% i 8,2%.
Patrząc na średnią zmianę majątku zamiast mediany, kilka krajów europejskich odnotowało spadki. Zarówno Turcja (-14,6%), jak i Belgia (-0,3%) odnotowały mniejsze średnie spadki w porównaniu do ich wartości mediany. Luksemburg (-1,3%), Estonia (-2,3%), Francja (-1,8%) i Wielka Brytania (-3,6%) również odnotowały spadki.
Czynniki stojące za zmianami cen aktywów w Turcji
Co zatem wyjaśnia najostrzejszy spadek majątku przypadającego na osobę dorosłą w Turcji w latach 2023-2024?
Prof. Hakan Kara z Uniwersytetu Bilkent w Ankarze i były główny ekonomista Banku Centralnego Turcji sugeruje, że aby zrozumieć ten trend, należy spojrzeć wstecz na ostatnie pięć lat.
Zauważył, że w latach 2020-2023 środowisko obfitych kredytów i wyjątkowo niskich realnych stóp procentowych doprowadziło do znacznego wzrostu cen aktywów.
"Okres ten był świadkiem znacznego transferu bogactwa od oszczędzających do pożyczkobiorców oraz od gospodarstw domowych o stałym dochodzie do korporacji. System depozytów walutowych (KKM) dodatkowo wzmocnił tę dynamikę. Ponieważ nierówności majątkowe gwałtownie wzrosły, tylko wąski segment populacji - osoby z dostępem do kredytu lub wcześniej istniejącymi oszczędnościami - był w stanie skorzystać z boomu cen aktywów" - wyjaśnił.
W połowie 2023 r., wraz z normalizacją stóp procentowych, rozpoczęła się prawdziwa korekta cen aktywów. Ponieważ ceny mieszkań, gruntów, akcji i obligacji spadły w ujęciu realnym, zaobserwowano odpowiednią erozję realnego bogactwa.
"Możemy postrzegać okres 2023-24 jako korektę okresu 2020-22", dodał.
Pięcioletnie zmiany: Austria odnotowuje największy spadek
"Realne" zmiany w majątku na osobę dorosłą od początku 2020 r. do końca 2024 r. ujawniają długoterminowe trendy. Austria wyłania się jako główny punkt odstający, z medianą majątku na osobę dorosłą spadającą o 18%. Kolejne miejsca zajęły Holandia (-2,3%) i Estonia (-0,1%).
W Europie Cypr odnotował najwyższy wzrost mediany bogactwa na poziomie 43,9%, a na lplejnych miejscach znalazły się Dania, Łotwa i Litwa - każdy z ponad 30% wzrostem.
Realny wzrost mediany majątku na osobę dorosłą przekroczył również 25% na Malcie, w Słowenii, Norwegii, Bułgarii i Portugalii.
Niemcy odnotowały najwyższy wzrost wśród pięciu największych gospodarek Europy, o 20,1%. Najniższy wzrost odnotowały Włochy (4,7%). Hiszpania (17,8%) i Wielka Brytania (16,3%) odnotowały silny wzrost, podczas gdy Francja odnotowała bardziej umiarkowany wzrost o 10,5%.
Główne kraje pozaeuropejskie odnotowały znaczny wzrost, z USA na czele (45,8%), a następnie Rosją (35,1%) i Koreą Południową (31%).
W ujęciu wartości średnich obraz zmienia się jednak całkowicie. W kilku krajach odnotowano spadki majątku na osobę dorosłą. Cypr, który odnotował najwyższy wzrost mediany bogactwa, okazał się wyjątkiem z -24,9% spadkiem średniego majątku na osobę dorosłą.
Inne znaczące spadki miały miejsce w Austrii (-13,1%), na Malcie (-11,3%), w Estonii (-10,6%), we Włoszech (-9,4%) i w Irlandii (-7,8%). Szwajcaria, Luksemburg, Holandia, Belgia, Rumunia i Słowacja również odnotowały stosunkowo umiarkowane spadki.
Wpływ wysokiej inflacji
"Spadek realnego średniego majątku na osobę dorosłą w tym okresie wynikał głównie z wysokiej inflacji w krajach objętych badaniem, szczególnie w Austrii, Belgii i Holandii, ale także we Włoszech, choć w nieco mniejszym stopniu", zauważono w raporcie.
Według raportu, wzrost wielkości dorosłej populacji był kolejnym czynnikiem przyczyniającym się do wzrostu, głównie w Holandii i, w mniejszym stopniu, w Szwajcarii. W przypadku Szwajcarii głównym czynnikiem była deprecjacja waluty, a następnie inflacja.
Co sugerują rozbieżności?
Rozbieżności są uderzające w kilku krajach, w których zmiany średniego i mediany majątku na osobę dorosłą znacznie się różnią. Na przykład w Szwajcarii nieznacznie ujemny wzrost średniego majątku na osobę dorosłą porównuje się z 14% wzrostem mediany majątku na osobę dorosłą, podczas gdy we Włoszech liczby te wynoszą odpowiednio -10% i prawie +5%.
"Te rozbieżności sugerują wolniejszy wzrost bogactwa na wyższym końcu spektrum niż w środkowej części rozkładu bogactwa" - wskazano w raporcie.
Ta sama dynamika wystąpiła również w Niemczech i Wielkiej Brytanii.