Prezydent USA Donald Trump mianował specjalnego wysłannika do Grenlandii, wywołując protest Danii w sprawie suwerenności wyspy. Kopenhaga domaga się poszanowania integralności terytorialnej Królestwa Danii.
Dania oczekuje, że wszystkie narody, w tym Stany Zjednoczone, będą szanować jej suwerenność terytorialną po tym, jak prezydent USA Donald Trump mianował specjalnego wysłannika w celu objęcia Grenlandii kontrolą Waszyngtonu, powiedział w poniedziałek minister spraw zagranicznych Lars Løkke Rasmussen.
Rasmussen podkreślił, że nominacja "potwierdza ciągłe amerykańskie zainteresowanie Grenlandią", ale jednocześnie nalega, aby "wszyscy - w tym USA - okazywali szacunek dla integralności terytorialnej Królestwa Danii".
Duńscy nadawcy TV2 i DR poinformowali, że Rasmussen planuje spotkanie z ambasadorem USA w Kopenhadze, Kennethem Howerym, w celu omówienia tej sprawy.
"Mówiliśmy to już wcześniej, a teraz powtarzamy to jeszcze raz. Granice narodowe i suwerenność państw są zakorzenione w prawie międzynarodowym" - oświadczyli wspólnie premier Danii Mette Frederiksen oraz grenlandzki premier Jens-Frederik Nielsen.
"Są to fundamentalne zasady. Nie można zaanektować innego kraju, nawet powołując się na bezpieczeństwo międzynarodowe" - dodali politycy.
"Grenlandia należy do Grenlandczyków i Stany Zjednoczone nie przejmą tego terytorium. Oczekujemy poszanowania naszej wspólnej integralności terytorialnej" - podkreślili w oświadczeniu przesłanym przez biuro premier Frederiksena.
Nielsen wcześniej napisał na Facebooku, że półautonomiczne duńskie terytorium "ponownie obudziło się na nowe oświadczenie prezydenta USA, ale to nic nie zmienia dla nas w domu".
Dodał, że Grenlandia z zadowoleniem przyjmuje współpracę z innymi państwami, ale musi odbywać się ona z poszanowaniem Grenlandczyków i ich wartości.
Landry zobowiązuje się uczynić Grenlandię częścią USA
Trump ogłosił w niedzielę, że mianuje gubernatora Luizjany Jeffa Landry'ego na specjalnego wysłannika do Grenlandii, podkreślając, że Landry "rozumie, jak ważna jest Grenlandia dla naszego bezpieczeństwa narodowego".
Landry zamieścił na X wpis, w którym stwierdził, że "to zaszczyt służyć na tym ochotniczym stanowisku, aby uczynić Grenlandię częścią USA".
Prezydent wielokrotnie w przeszłości wskazywał na konieczność rozszerzenia jurysdykcji USA nad strategicznie położoną, bogatą w minerały wyspą na północnym Atlantyku i nie wykluczał użycia siły militarnej w celu przejęcia kontroli.
W marcu wiceprezydent JD Vance odwiedził amerykańską bazę wojskową na Grenlandii, zarzucając Danii niedoinwestowanie tego terytorium. Kwestia ta zniknęła z nagłówków, zanim powróciła wraz z niedzielnym ogłoszeniem. W sierpniu duńscy urzędnicy wezwali ambasadora USA po doniesieniach, że co najmniej trzy osoby powiązane z Trumpem prowadziły tajne działania wywierania wpływu na Grenlandię.
Dania i Stany Zjednoczone pozostają sojusznikami w ramach NATO, ale duńska Służba Wywiadu Obronnego stwierdziła w swoim rocznym raporcie, że USA wykorzystują swoją potęgę gospodarczą do "egzekwowania swojej woli" i grożą użyciem siły militarnej zarówno przyjaciołom, jak i wrogom.
Grenlandia, zamieszkana przez około 57 000 osób, jest częścią Królestwa Danii od ponad 600 lat, ale posiada znaczną autonomię od 1979 roku.
Terytorium kontroluje większość spraw wewnętrznych, podczas gdy Dania odpowiada za obronę i politykę zagraniczną.