Rosnące letnie temperatury stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia pracowników w całej Europie.
REKLAMA
Stres cieplny może spowodować wyczerpanie cieplne, udar cieplny i śmierć, nawet po kilku godzinach lub dniach. Wysiłek, jaki organizm wkłada w chłodzenie się, może również powodować problemy z nerkami i pogarszać stan serca, układu oddechowego i zdrowia psychicznego.
Zagrożenia te wysunęły się na pierwszy plan podczas gwałtownych fal upałów na początku tego lata, kiedy 51-letnia sprzątaczka w Barcelonie zasłabła i zmarła kilka godzin po zakończeniu swojej zmiany. Hiszpańskie władze badają, czy fala upałów spowodowała jej śmierć.
W przeciwieństwie do innych środowiskowych zagrożeń dla zdrowia, takich jak zanieczyszczenie powietrza, w Unii Europejskiej nie ma jednolitych przepisów dotyczących narażenia pracowników na działanie wysokich temperatur.
Kiedy jednak rzeczywiście jest zbyt gorąco do pracy? I co pracownicy mogą zrobić, aby chronić swoje zdrowie podczas fal upałów?
Zrozumieć zagrożenia
Wysokie temperatury nie są jedynym zagrożeniem dla zdrowia podczas fal upałów. Temperatura termometru mokrego (WBGT) jest uznawana za lepszy wskaźnik stresu cieplnego dla fizycznie aktywnych pracowników, ponieważ uwzględnia ciepło, wilgotność, wiatr i światło słoneczne.
WBGT obejmuje pięć poziomów ryzyka: niski, podwyższony, umiarkowany, wysoki i ekstremalny. W zależności od regionu, temperatury powyżej 29–32 stopni Celsjusza są uznawane za skrajne zagrożenie dla zdrowia pracowników, znacznie zwiększając ryzyko wystąpienia choroby związanej z upałem.
Ekstremalne upały stanowią szczególne zagrożenie dla osób pracujących na zewnątrz, których praca wymaga wysiłku fizycznego, na przykład pracowników budowlanych, pracowników rolnych i pracowników służb ratowniczych.
Jednak według EU-OSHA pracownicy wewnątrz budynków - w tym ci, którzy pracują w biurach - również mogą być narażeni na ryzyko, zwłaszcza jeśli znajdują się w słabo chłodzonych lub wentylowanych budynkach.
Według Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) na całym świecie ekstremalne upały zabijają prawie 19 000 pracowników rocznie, a w UE od 2000 r. odnotowano 42-procentowy wzrost liczby zgonów związanych z upałami w miejscu pracy.
Zwróć uwagę i podejmij działania
Wiele osób może nie zdawać sobie sprawy, że są narażeni na stres cieplny, zwłaszcza jeśli są młodzi i sprawni fizycznie, ostrzega Alessandro Marinaccio, dyrektor ds. badań w jednostce epidemiologii zawodowej i środowiskowej w niekomercyjnym Narodowym Instytucie Ubezpieczeń od Wypadków przy Pracy (INAIL) we Włoszech.
"Brakuje świadomości na temat ryzyka dla zdrowia pracowników związanego z narażeniem zawodowym na ekstremalne temperatury" - powiedział Marinaccio w wywiadzie dla Euronews Health.
Jego zespół opracował narzędzie do mapowania dziennych poziomów ryzyka dla pracowników we Włoszech, w zależności od tego, jak ciężka fizycznie jest ich praca i czy pracują w słońcu czy w cieniu.
Eksperci ds. zdrowia twierdzą, że pracownicy powinni również zwracać uwagę na swoje objawy fizyczne.
"Pracownicy powinni zwracać uwagę na takie elementy, jak zawroty głowy, zmęczenie, ból głowy, nudności, skurcze mięśni, omdlenia i dezorientacja" - powiedział Ignacio Doreste, starszy doradca w Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (ETUC), która reprezentuje grupy pracownicze.
Jeśli odczuwasz objawy stresu cieplnego, przerwij pracę, napij się wody, zdejmij niepotrzebną odzież i usiądź w chłodnym, zacienionym miejscu. Jeśli nie możesz się ochłodzić w ciągu 30 minut, niezwłocznie skontaktuj się z pomocą medyczną.
Poznaj swoje prawa
W kilku krajach UE obowiązują przepisy chroniące pracowników przed stresem cieplnym, w tym w Niemczech, Słowenii, na Węgrzech, w Belgii, na Cyprze, w Grecji, Hiszpanii, Francji i we Włoszech.
Na przykład we Francji pracodawcy muszą zapewnić pracownikom dostęp do świeżej wody pitnej oraz dostosować miejsca pracy i godziny pracy, aby chronić ich przed ekstremalnymi upałami.
W niektórych częściach Włoch rząd zakazał pracy na zewnątrz w najgorętszych godzinach dnia podczas ostatniej dużej fali upałów w lipcu.
Ogólnie rzecz biorąc, kraje, w których obowiązują przepisy dotyczące upałów, ustalają limity pracy na około 29 do 30 stopni Celsjusza dla pracy o wysokiej intensywności, 30 do 31 stopni dla pracy umiarkowanej i 31,5 do 32,5 stopni dla pracy lekkiej, zgodnie z MOP.
UE nakłada również na pracodawców obowiązek zapewniania zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed zagrożeniami zawodowymi, choć nie ma konkretnych przepisów dotyczących stresu cieplnego.
W całej UE "zawsze, gdy pracownik stoi w obliczu zagrożenia własnej integralności fizycznej, ma prawo nie pracować" - powiedział Doreste w rozmowie z Euronews Health.
Dodał jednak, że "egzekwowanie przepisów jest niezwykle potrzebne", zwłaszcza że "choroby związane z upałami w miejscu pracy są często niedostatecznie raportowane".
ETUC wezwała do wprowadzenia nowych przepisów chroniących pracowników z siedzibą w UE podczas fal upałów, w tym prawa do badań lekarskich oraz do przerwania pracy bez konsekwencji, jeśli pracownik uzna, że ekstremalne upały zagrażają jego zdrowiu.
Jeśli nie masz pewności co do swoich praw podczas fali upałów, sprawdź swoją umowę o pracę lub skonsultuj się z przedstawicielami firmy lub związkiem zawodowym.