Ptasia grypa rozprzestrzenia się wśród dzikiego ptactwa od lat, ale eskpertów niepokoi jej przenoszenie się na ssaki i ludzi.
REKLAMA
Eksperci ds. Wyżywienia i Rolnictwa z Organizacji Narodów Zjednoczonych wydali ostrzeżenie o narastającym kryzysie ptasiej grypy w związku z powszechnymi zakażeniami drobiu i rozprzestrzenianiem się choroby na ludzi i zwierzęta na całym świecie.
Przemawiając z Rzymu, urzędnicy Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) przekazali krajom członkowskim, że do zwalczania zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem się ptasiej grypy znanej jako H5N1 potrzebne jest lepsze monitorowanie chorób, zapewnienie środków bezpieczeństwa biologicznego oraz kontrola epidemii.
W ostatnich latach ptasia grypa była szeroko rozpowszechniona wśród dzikiego ptactwa na całym świecie, ale przeniesienie wirusa z ptaków na ssaki - w tym duża epidemia wśród bydła mlecznego w Stanach Zjednoczonych trwająca od zeszłego roku - wzbudziło obawy wśród ekspertów ds. zdrowia publicznego i bezpieczeństwa żywności.
Rozprzestrzenianie się wirusa wśród ptaków "prowadzi do poważnych skutków dla bezpieczeństwa żywnościowego i dostaw żywności w krajach, w tym utraty cennych wartości odżywczych, miejsc pracy i dochodów na obszarach wiejskich, wstrząsów dla lokalnych gospodarek i oczywiście rosnących kosztów dla konsumentów" - powiedział zastępca dyrektora generalnego FAO Godfrey Magwenzi.
Agenda ONZ podała, że od 2021 roku co najmniej 300 gatunków dzikiego ptactwa zostało dotkniętych wirusem. Urzędnicy dodali, że oprócz lepszego nadzoru nad chorobami i środków bezpieczeństwa biologicznego, rządy powinny "rozważyć potencjalną rolę szczepień" w celu ograniczenia ryzyka związanego z ptasią grypą.
Oprócz drobiu i wybuchu epidemii bydła mlecznego w USA, wirus zainfekował zwierzęta w ogrodach zoologicznych, koty i dzikie zwierzęta na całym świecie.
Zarażonych zostało również kilka osób. Według amerykańskiej agencji zdrowia, w styczniu w USA odnotowano pierwszy zgon z powodu ptasiej grypy , a 69 innych osób zachorowało na H5N1.
Jedna osoba w Wielkiej Brytanii została zarażona innym szczepem ptasiej grypy w styczniu po kontakcie z zarażonymi ptakami na farmie.
Jak dotąd nie ma dowodów na trwałe przenoszenie się wirusa z człowieka na człowieka, a europejscy urzędnicy ds. zdrowia twierdzą, że ryzyko dla społeczeństwa pozostaje niskie.
Europejscy naukowcy zidentyfikowali jednak 34 mutacje genetyczne, które mogą ułatwić adaptację wirusowi H5N1 i rozprzestrzenianie się wśród ludzi.
W grudniu brytyjski rząd poinformował, że gromadzi pięć milionów szczepionek przeciwko ptasiej grypie dla ludzi na wypadek, gdyby wirus ewoluował do punktu, w którym mógłby być bardziej niebezpieczny dla ludzi i wywołać pandemię.
Beth Bechdol, inna zastępczyni FAO, powiedziała krajom, że międzynarodowa współpraca będzie potrzebna do powstrzymania wirusa i ograniczenia ryzyka, jakie stwarza on dla ludzi i dostaw żywności.
"Łańcuch jest tylko tak silny, jak jego najsłabsze ogniwo" - powiedziała Bechdol.
Komunikaty w sprawie wirusa H5N1 w Polsce wydaje regularnie Główny Inspektorat Sanitarny. Choć wirus ptasiej grypy dotychczas nie wywołał masowych zakażeń wśród ludzi, istnieje poważne ryzyko takiego scenariusza w przyszłości.
„Wirusy grypy ewoluują i mogą zwiększać ryzyko przeniesienia na człowieka poprzez nabywanie mutacji w genomie. Istnieją zatem dwie formy ryzyka dla zdrowia ludzi spowodowane przez wirusy ptasiej grypy: infekcja rodzimą postacią wirusa ptasiej grypy oraz możliwość pojawienia się nowych szczepów pandemicznych bezpośrednio z wirusów ptasich lub z ich rekombinacji z ludźmi lub innymi wirusami zwierzęcymi" – przestrzega GIS.
Wirus ptasiej grypy został odkryty w 1996 roku w Chinach i Hongkongu. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), w latach 2003-2022 na całym świecie odnotowano 866 przypadków zakażeń H5N1 u ludzi, z czego 456 zakończyło się zgonem w 21 krajach. Pojedyncze przypadki zarejestrowano np. w Hiszpanii (wrzesień 2022), USA (kwiecień 2022 i styczeń 2025) oraz Wielkiej Brytanii (grudzień 2021).