Kobiety z niepełnosprawnościami wciąż napotykają liczne bariery w pracy i życiu prywatnym. Statystyki pokazują, że są bardziej narażone na wykluczenie i przemoc niż mężczyźni oraz osoby pełnosprawne.
Szacuje się, że około 87 milionów osób w Unii Europejskiej żyje z jakąś formą niepełnosprawności.
Problem ten w nieproporcjonalnym stopniu dotyka kobiety, które częściej niż mężczyźni napotykają bariery w życiu zawodowym i społecznym.
Według organizacji Inclusion Europe, kobiety z niepełnosprawnością intelektualną mają znacznie utrudniony dostęp do zatrudnienia.
Ich sytuacja jest gorsza zarówno w porównaniu z mężczyznami z niepełnosprawnościami, jak i z kobietami bez niepełnosprawności w całej Europie.
W Unii Europejskiej pracuje jedynie 48,1% niepełnosprawnych kobiet w wieku od 20 do 64 lat.
Dla porównania, wśród niepełnosprawnych mężczyzn w tej samej grupie wiekowej zatrudnienie znajduje 53,7%.
Jeszcze wyraźniej widać różnicę, gdy spojrzymy na całą populację osób zdolnych do pracy – 61,6% osób z niepełnosprawnością jest aktywnych zawodowo (pracuje lub szuka pracy), podczas gdy wśród osób pełnosprawnych wskaźnik ten sięga 82,2%.
"Wiele kobiet z niepełnosprawnością intelektualną jest wykluczonych z rynku pracy i z możliwości, jakie on daje. Często są zmuszone polegać na rodzinie, instytucjach lub ograniczonych świadczeniach socjalnych, co utrudnia im prowadzenie niezależnego życia” - podkreśla Inclusion Europe.
Nierówności w życiu osobistym
Kobiety z niepełnosprawnościami są również bardziej narażone na przemoc w życiu prywatnym.
W Europie doświadczają jej od dwóch do pięciu razy częściej niż kobiety pełnosprawne.
Przemoc wobec nich często ma szczególny charakter – może obejmować izolację, znęcanie się w instytucjach opiekuńczych czy odmowę dostępu do opieki medycznej.
Według Europejskiego Forum Osób Niepełnosprawnych, w 2024 roku jedynie dziewięć krajów UE uznawało przymusową sterylizację za odrębne przestępstwo w kodeksie karnym.
Jednocześnie aż dwanaście państw wciąż zezwalało na jej przeprowadzanie wobec kobiet z niepełnosprawnościami, a trzy z nich dopuszczały także sterylizację nieletnich. Do tej grupy należały m.in. Czechy, Węgry i Portugalia.
Pozytywnym wyjątkiem stała się Malta, która w zeszłym roku wprowadziła całkowity zakaz przymusowej sterylizacji.
Starsze kobiety z niepełnosprawnościami również napotykają poważne trudności.
Częściej niż mężczyźni potrzebują długoterminowego wsparcia i zmagają się z barierami w prowadzeniu samodzielnego życia. Wśród osób powyżej 65. roku życia, wymagających stałej opieki, 37% stanowią kobiety, podczas gdy w przypadku mężczyzn odsetek ten wynosi 23%.
"Starsze kobiety z niepełnosprawnościami są szczególnie narażone na izolację społeczną i instytucjonalizację. Problem pogłębiają utrwalone stereotypy płciowe i nierówności systemowe" - podkreśla Europejskie Forum Osób Niepełnosprawnych.