W nadchodzącym Pakcie na rzecz Regionu Morza Śródziemnego, UE rozważa wznowienie próby głębszej integracji z krajami śródziemnomorskimi, w obliczu niestabilnych stosunków z USA i Chinami.
REKLAMA
Jak wynika z dokumentu Komisji Europejskiej, do którego dotarł Euronews, kilka krajów UE zabiega o to, aby zawarto strategiczną umowę UE w sprawie Morza Śródziemnego i aby zniesiono bariery handlowe z wybranymi państwami Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu oraz aby „dostosowały się one do zasad jednolitego rynku UE”.
Propozycja ta została przedstawiona w podsumowaniu, z którym zapoznał się Euronews, przygotowanym przez Komisję Europejską przed kwietniem 2025 r. zawierającym wkład państw członkowskich UE, krajów partnerskich i zainteresowanych stron w nadchodzący pakt na rzecz regionu Morza Śródziemnego.
Dywersyfikacja wymiany handlowej z dala od Rosji i Chin była podkreślana przez przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen od początku jej drugiej kadencji.
Pakt na rzecz regionu Morza Śródziemnego, który ma zostać przedstawiony przez władze wykonawcze UE w połowie października, ma na celu połączenie istniejących i nowych umów dwustronnych między UE a wybranymi krajami śródziemnomorskimi w różnych sektorach.
Pakt dotyczy Algierii, Egiptu, Izraela, Jordanii, Libanu, Libii, Maroka, Palestyny, Tunezji i Syrii.
"Konsultacje będą również miały na celu uwzględnienie perspektyw sąsiadów, zwłaszcza krajów Zatoki Perskiej i Turcji, uznając ich znaczące interesy strategiczne, wkład i wpływy w regionie" - czytamy w dokumencie.
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z krajami nad Morzem Śródziemnym
Poprzez tę inicjatywę Komisja Europejska dąży do wzmocnienia integracji w regionie Morza Śródziemnego, szczególnie w świetle niestabilności handlowej z tradycyjnymi sojusznikami, takimi jak Stany Zjednoczone.
"Wiele [państw członkowskich UE] proponuje modernizację istniejących umów i eliminację barier handlowych, wzywając do dostosowania się do zasad jednolitego rynku i wspierania konwergencji w sektorach takich jak cyfrowy, energetyczny, ochrony środowiska i standardów pracy" - czytamy w dokumencie.
Nie jest to jednak pierwszy raz, kiedy Bruksela próbuje zainicjować integrację handlową między krajami śródziemnomorskimi. W 1995 r., przy okazji tak zwanej "Deklaracji Barcelońskiej", partnerzy zgodzili się na utworzenie Eurośródziemnomorskiej Strefy Wolnego Handlu (EMFTA), która nigdy nie została zrealizowana.
UE zawarła już preferencyjną umowę handlową z krajami śródziemnomorskimi, określoną w Paneurośródziemnomorskiej Preferencyjnej Regule Pochodzenia Towarów, znanej jako Konwencja PEM, która jest wielostronną umową handlową harmonizującą reguły pochodzenia.
Konwencja ta obejmuje kraje UE, członków EFTA, Bałkany Zachodnie, partnerów śródziemnomorskich, Gruzję, Ukrainę i Republikę Mołdawii.
Jednak dokument związany z paktem śródziemnomorskim, z którym zapoznało się Euronews, wskazuje, że państwa członkowskie UE chcą pójść dalej w kontaktach handlowych z regionem.
"Niektóre [państwa członkowskie UE] podkreślają znaczenie handlu inkluzywnego, niższych ceł i praktycznego dostępu do rynku za pomocą narzędzi takich jak Global Gateway i [Konwencja PEM]. Niektóre opowiadają się za modernizacją [Konwencji PEM] w celu odzwierciedlenia obecnych umów handlowych UE i określają handel jako obszar o największym potencjale dla wspólnych i skoordynowanych działań" - czytamy w dokumencie.
Dążenie do dostosowania rynku UE
Zgodnie z dokumentem, partnerzy mają punkty zbieżne w kwestiach związanych z handlem, ale pragną również "dostosowania przepisów, dostępu do rynku i wsparcia dla lokalnych producentów".
"Wyrażono poparcie dla harmonizacji przepisów w celu przyciągnięcia inwestycji i budowania wspólnych łańcuchów wartości w dziedzinie technologii cyfrowych, transportu i czystej energii" - czytamy w dokumencie, odnosząc się do wkładu krajów śródziemnomorskich.
"Zaproponowano również transgraniczne rolno-przemysłowe łańcuchy wartości, modernizację ceł, programy eksportu zielonych etykiet oraz przyjęcie zmienionych reguł pochodzenia PEM. Nacisk kładzie się również na uproszczenie procedur handlowych, wspieranie MŚP i ekologicznych przedsiębiorstw oraz łagodzenie barier pozataryfowych poprzez zorganizowany dialog" - dodano w dokumencie.
Dostosowanie do unijnego systemu zarządzania cyfrowego i systemu celnego, a także uproszczenie procedur granicznych są również kwestiami interesującymi dla krajów partnerskich.
"Propozycje obejmują przepisy i narzędzia e-administracji inspirowane [ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych] oraz wzajemną wymianę w celu wspierania konwergencji" - czytamy w dokumencie.
"Grupa krajów partnerskich nadaje priorytet konwergencji w zakresie czystej energii i norm środowiskowych", dodano w dokumencie.