Życie z niepełnosprawnością w dzisiejszej Europie wciąż zbyt często jest podróżą pełną przeszkód i dyskryminacji. Igrzyska Paraolimpijskie Paryż 2024 przywróciły tę kwestię do porządku obrad. Przed nami jednak ogromne zadanie.
REKLAMA
W całej Unii Europejskiej 101 milionów dorosłych cierpi na jakąś formę niepełnosprawności: to ponad jedna czwarta europejskiej populacji. Ponad połowa z nich twierdzi, że jest dyskryminowana. Jedna trzecia osób niepełnosprawnych jest zagrożona ubóstwem. Krajowe polityki integracyjne państw członkowskich UE są bardzo zróżnicowane. Europeans' Stories odwiedziło Holandię, gdzie wdrożono wiele środków mających na celu zagwarantowanie praw osób niepełnosprawnych.
Ograniczenia adaptacji
Jednak ONZ niedawno skrytykowała ten kraj za nierówności i niedociągnięcia, które nadal istnieją w tym obszarze. Stolica kraju, Amsterdam, ma więcej obiektów przystosowanych dla osób niepełnosprawnych niż wiele innych dużych miast w Europie. „Musiałbyś być najwyższej klasy sportowcem, aby korzystać z wózka inwalidzkiego w Amsterdamie”, wykrzykuje Kees-Jan van der Klooster, sunąc wąskimi uliczkami wzdłuż słynnego amsterdamskiego kanału.
Sparaliżowany od pasa w dół od 2001 roku po wypadku na snowboardzie, jest wielokrotnym mistrzem paraolimpijskim w narciarstwie. „Amsterdam to stare miasto, wiele budynków ma małe schody, więc trudno jest się do nich dostać na wózku inwalidzkim. Albo pokonać zakrzywione mosty” - kontynuuje Kees-Jan, wspinając się po jednym z nich z wąskiego chodnika na jezdnię. „Ale musimy być realistami”, kontynuuje. „Nie możemy przekształcić wszystkich starych budynków ani spłaszczyć mostów! Musimy znaleźć inne rozwiązania. Można dostosować świat [do osób niepełnosprawnych], ale myślę, że czasami ludzie też muszą się dostosować” - mówi.
Optymalizacja zasad
Od czasu wycofania się ze sportu wyczynowego kilka lat temu, Kees-Jan poświęcił swój czas na szkolenia oferowane przez firmę, którą założył po swoim wypadku. Jej celem jest nauczenie osób niepełnosprawnych pokonywania napotykanych przeszkód. Pragmatyczne podejście, którego wyniki są często bardziej konkretne, mówi Kees-Jan, niż ustawodawstwo krajowe lub europejskie. „Tworzymy wiele zasad, które czasami są przydatne. Ale w mojej pracy stwierdzam, że to, co robię, jest bardzo skuteczne i pracujemy z jak najmniejszą liczbą zasad”.
Kilka europejskich dyrektyw i rozporządzeń ma na celu zagwarantowanie praw osób niepełnosprawnych w zakresie transportu, zatrudnienia oraz dostępu do towarów i usług, w szczególności cyfrowych. Nowa europejska legitymacja osoby niepełnosprawnej z określonymi prawami oraz preferencyjna karta parkingowa mają zostać wdrożone w całej Unii do 2028 roku.
Swoboda przemieszczania się dla wszystkich
Ale wiele pozostaje jeszcze do zrobienia, podkreśla Ioannis Vardakastanis, przewodniczący Europejskiego Forum Osób Niepełnosprawnych. „Weźmy przykład swobody przemieszczania się. Jeśli na przykład zdecyduję się zamieszkać w innym kraju UE niż mój własny, moja niepełnosprawność nie zostanie uznana”, zauważa. „Musisz uzyskać nowe orzeczenie o niepełnosprawności w nowym kraju, zanim będziesz mógł uzyskać jakiekolwiek wsparcie”. Dodaje szerzej: „Potrzebujemy silnych przepisów antydyskryminacyjnych. Na przykład od 2008 r. dyrektywa w sprawie równego traktowania, która została zatwierdzona przez Komisję i Parlament, pozostaje zablokowana w Radzie Europejskiej.
„Jeśli chcemy mieć unię równości, prawodawstwo to musi zostać zatwierdzone i wdrożone. Potrzebujemy również większego budżetu na integrację, równe traktowanie i walkę z ubóstwem. Słowa niczego nie zmienią” - podsumował.
Kliknij wideo powyżej, aby zobaczyć pełny raport Valerie Gauriat.