Papież chciał być pochowany bez przepychu, jak wielokrotnie deklarował i jak przewiduje nowy porządek pogrzebu papieża rzymskiego zatwierdzony w 2024 roku. Pogrzeb odbędzie się w Bazylice Świętego Piotra, ale Jorge Mario Bergoglio spocznie w rzymskiej Bazylice Santa Maria Maggiore.
Papież Franciszek z własnej woli będzie miał inny pogrzeb niż jego poprzednicy. W 2024 roku postanowił znacząco uprościć ceremoniał pogrzebowy obowiązujący w Watykanie od wieków.
W kilku wywiadach Jorge Mario Bergoglio zapowiedział, że zamierza zostać pochowany "z godnością, ale jak każdy chrześcijanin". Stąd decyzja, aby nie pokazywać wiernym ciała na katafalku, ale wewnątrz otwartej trumny, oraz aby wyeliminować etap pośredni w postaci sali pogrzebowej w Pałacu Apostolskim w Watykanie na ostatnie pożegnanie przez władze kościelne i cywilne.
Ostatnimi z tych obrzędów pozostaną zatem te z 2023 roku, po śmierci emerytowanego papieża Benedykta XVI, która miała miejsce dziesięć lat po jego rezygnacji, i te wcześniejsze, z 2005 roku podczas pogrzebu Jana Pawła II.
Nowy rytuał śmierci papieża Franciszka
Argentyński papież, który przybył "prawie z końca świata" zebrał stare i nowe zasady dotyczące pogrzebu papieża w Ordo Exsequiarum Romani Pontificis, zatwierdzonym przez niego 29 kwietnia 2024 roku.
Wydanie z 1969 roku zostało już uzupełnione kolejnymi aktami wprowadzającymi zmiany w obrzędach pogrzebowych Pawła VI i Jana Pawła I w 1978 roku oraz w obrzędach pogrzebowych Jana Pawła II i Benedykta XVI, w tych ostatnich przypadkach, aby umożliwić większy udział wiernych.
Liturgia ta, choć odnowiona, nadal dyktuje procedurę, za pomocą której Kościół powierza Biskupa Rzymu Bogu, a jednocześnie zachowuje porządek niezbędny do przejścia bez szwanku przez przejście władzy.**
Co dzieje się po śmierci papieża
Śmierć papieża zostaje odnotowana przez władze Watykanu w jego prywatnej kaplicy. Po wstępnej, ograniczonej ceremonii, kardynał kamerling, obecnie Irlandczyk Kevin Joseph Farrell, sporządza akt zgonu, załączając raport medyczny.
Następnie przejmuje opiekę nad prywatnymi dokumentami papieża i pierścieniem oraz pieczętuje jego rezydencję, która w przypadku Franciszka była częścią drugiego piętra Casa Santa Marta, kwater gościnnych Watykanu, a nie tradycyjnymi papieskimi mieszkaniami.
Jeśli chodzio przygotowanie ciała do pochówku, aż do Leona XIII w 1903 r. papież był balsamowany, co obejmowało ekstrakcję narządów wewnętrznych, które są nadal przechowywane ( w przypadku około dwudziestu papieży) w kościele świętych Wincentego i Anastazego, na Piazza di Trevi naprzeciwko fontanny o tej samej nazwie w Rzymie.
Od czasów Jana Pawła II wprowadzono jednak tanatopraksję, technikę konserwacji, która zapobiega rozkładowi zwłok przez kilka dni.
Ciało jest następnie ubierane na czerwono, twarz zakrywana białym jedwabnym welonem przez ewentualnego członka rodziny papieża i umieszczane w cynkowej trumnie wewnątrz trumny drewnianej. Wewnątrz umieszcza się mitrę, paliusz, woreczki zawierające monety i medale wybite podczas pontyfikatu oraz akt krótko opisujący pontyfikat.
Trumna jest transportowana z papieskiej rezydencji bezpośrednio do Bazyliki Świętego Piotra, zgodnie z życzeniem Bergoglio, w celu wystawienia jej na widok wiernych i odprawienia mszy pogrzebowej.
W przeszłości istniały trzy trumny: jedna wykonana z cyprysu, jedna z ołowiu i jedna z dębu lub innego drewna
.Kiedy i gdzie papież Franciszek zostanie pochowany
Ceremonia pogrzebowa zwykle odbywa się co najmniej trzy dni po śmierci.
O dacie i godzinie sprowadzenia ciała Franciszka do Bazyliki św. Piotra zadecyduje Kolegium Kardynalskie.
Począwszy od Pawła VI, ceremonie pogrzebowe odbywały się przy udziale setek tysięcy ludzi obecnych na placu św. Piotra. 8 kwietnia 2005 r. na pogrzebie Jana Pawła II obecnych było około dwustu głów państw i szefów rządów.
Za odprawienie mszy odpowiada dziekan Kolegium Kardynalskiego, obecnie ponad dziewięćdziesięcioletni Giovanni Battista Re, który w 2023 roku, z uwagi na nadzwyczajny charakter sytuacji, wraz z Franciszkiem odprawił pogrzeb papieża Ratzingera.
Trzecim etapem pochówku jest pogrzeb, który może odbyć się w miejscu innym niż Bazylika św. Piotra, jak sformalizował Franciszek w swoich ostatnich dyspozycjach.
O ile Joseph Ratzinger spoczął zgodnie z tradycją w Grotach Watykańskich, a Karol Wojtyła na górnym piętrze bazyliki, to papież Franciszek wybrał rzymską bazylikę Santa Maria Maggiore.
Bergoglio modlił się często w tym kościele przed bizantyjską ikoną Matki Bożej Śnieżnej ( Salus Populi Romani).
Pochówek papieża poza Watykanem nie jest jednak niczym nowym.