Analiza wskazuje, że dzieci z najuboższych rodzin odniosłyby największe korzyści z podwyższenia stawek podatku od papierosów w krajach o niskich dochodach.
REKLAMA
Nowa analiza wykazała, że rocznie ponad ćwierć miliona zgonów dzieci poniżej piątego roku życia można byłoby uniknąć w krajach o niskich dochodach, gdyby państwa te podniosły istniejące podatki od papierosów.
Narażenie na bierne palenie poważnie szkodzi zdrowiu małych dzieci, zaostrzając astmę, upośledzając funkcjonowanie płuc i zwiększając podatność na zespół nagłej śmierci niemowląt (SIDS). Wpływa również na dzieci jeszcze przed narodzinami, podwyższając ryzyko przedwczesnego porodu i niskiej masy urodzeniowej.
Aby ograniczyć liczbę palaczy, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca opodatkowanie papierosów na poziomie 75 procent ich ceny detalicznej. Niestety, niewiele krajów o niskich i średnich dochodach wprowadziło takie rozwiązanie.
Według nowych szacunków opublikowanych w czasopiśmie "The Lancet Public Health", około 281 000 zgonów wśród dzieci poniżej piątego roku życia można byłoby uniknąć dzięki opodatkowaniu papierosów na poziomie 75 procent. Ta liczba stanowi 6 procent z ponad 4,7 miliona małych dzieci, które zmarły w 2021 roku w 94 krajach objętych badaniem.
"Zależność między opodatkowaniem wyrobów tytoniowych a zdrowiem dzieci jest złożona" – wyjaśniła w rozmowie z Euronews Health Márta Radó, główna autorka badania i adiunkt w Karolinska Institute w Szwecji. Dodała jednak, że wyniki badania "wskazują na możliwość ochrony dzieci, zwłaszcza tych najbardziej wrażliwych".
Badanie wykazało, że wyższe podatki od papierosów zwiększyłyby wskaźniki przeżywalności dzieci szczególnie wśród rodzin o niższych dochodach, zmniejszając równocześnie nierówności w zgonach dzieci związanych z narażeniem na dym tytoniowy w tych regionach.
Do 2020 roku jednak tylko 10 z 94 krajów objętych badaniem podniosło podatki od papierosów do zalecanego poziomu co najmniej 75 procent ich wartości detalicznej.
"Nie jest to magiczna różdżka"
Szacuje się, że w pozostałych 84 krajach podniesienie podatków mogłoby zapobiec prawie 70 000 zgonów dzieci w najbiedniejszych rodzinach i ponad 36 000 zgonów w najzamożniejszych grupach w 2021 roku.
"To bardzo znaczący wynik" – skomentował dla Euronews Health dr Andrew Agbaje, profesor nadzwyczajny epidemiologii klinicznej i zdrowia dzieci na Uniwersytecie Wschodniej Finlandii, który nie był zaangażowany w nowe badanie.
Zauważył jednak, że w krajach o niskich dochodach na śmiertelność dzieci poniżej piątego roku życia inne czynniki mają większy wpływ. Chodzi m.in. o choroby zakaźne, biegunkę czy choroby przenoszone przez komary.
"To dobra wiadomość, że podniesienie podatków może przynieść pozytywne skutki, ale nie jest to magiczna różdżka, która rozwiąże wszystkie problemy" – dodał Agbaje.
Mimo to wcześniejsze badania wykazały, że ograniczenie palenia tytoniu może przynieść znaczące efekty. Niektórzy z autorów omawianego badania sprawdzili wcześniej, jak podniesienie cen papierosów wpływa na śmiertelność niemowląt na całym świecie, a w szczególności w 23 krajach Unii Europejskiej. W obu przypadkach okazało się, że wyższe ceny przekładały się na większą liczbę dzieci dożywających pierwszych urodzin.
Dr Agbaje podkreślił, że poza ograniczeniem narażenia na bierne palenie w okresie prenatalnym i wczesnym dzieciństwie, należy zrobić więcej, aby uchronić ludzi przed późniejszymi problemami zdrowotnymi związanymi z tytoniem.
"Jeśli uda nam się podnieść podatki, to czy mamy wystarczające mechanizmy, by zapobiec sięganiu przez dzieci po tytoń w przyszłości?" – zapytał. "W przeciwnym razie cofniemy postęp, który staramy się osiągnąć na samym początku".