Naukowcy ostrzegają przed nieoczekiwanymi skutkami skrajnych upałów i wysokiej wilgotności w czasie ciąży.
Milionom dzieci grozi zahamowanie wzrostu, jeśli emisje gazów cieplarnianych nadal będą nagrzewać planetę.
Zagrożenia związane z ekstremalnymi upałami są dobrze udokumentowane. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ostrzega, że narażenie na wysokie temperatury nasila choroby współistniejące, m.in. sercowo-naczyniowe, cukrzycę i astmę.
Tego lata z powodu fal upałów, które objęły rozległe części Europy, zmarło około 24,4 tys. osób. Bez ocieplenia spowodowanego działalnością człowieka, jak mówią naukowcy, 16,5 tys. z tych zgonów można by uniknąć, co oznacza, że zmiana klimatu potroiła liczbę ofiar.
Tymczasem badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara ostrzegają, że zagrożenia związane z ekstremalną pogodą od lat są niedoszacowane i sięgają znacznie dalej, niż dotąd sądzili naukowcy i lekarze.
Jak wilgotność potęguje skutki upałów
Nowa publikacja w Science Advances wykazała, że wilgotność potęguje skutki upałów w porównaniu z samą wysoką temperaturą. Dzieje się tak głównie dlatego, że organizm chłodzi się przez pocenie, a parowanie zwalnia, gdy powietrze jest wilgotne.
„To ciepło gromadzi się w naszym organizmie, wywołując stres cieplny” – ostrzega główna autorka, Katie McMahon, wyjaśniając, że może do tego dochodzić nawet przy niższych temperaturach, gdy wilgotność jest wysoka.
Kobiety w ciąży są szczególnie podatne na stres cieplny z kilku powodów, m.in. większej masy ciała i zmian hormonalnych, które zwiększają podatność na przegrzanie.
Stres cieplny może wywołać przedwczesny poród w końcowej fazie ciąży, co skutkuje zaburzeniami rozwojowymi i gorszym stanem zdrowia dzieci, trudnymi do odwrócenia.
„Ekstremalna pogoda szkodzi znacznie większej liczbie osób, niż zabija” – dodaje McMahon, podkreślając, że skupienie się wyłącznie na śmiertelności pomija dużą część wpływu tych zjawisk na nasze życie.
Czy zmiana klimatu może hamować wzrost dzieci?
Badacze przeanalizowali relację wzrostu dziecka do średniej dla jego wieku. To powszechny wskaźnik przewlekłego stanu zdrowia u dzieci do 5. roku życia.
Ustalili, że większość dzieci, których matki w każdym trymestrze ciąży doświadczały wzrostu temperatury i wilgotności, byłaby o 13 proc. niższa względem wieku, niż wynikałoby z norm. Tymczasem wzrost samego narażenia na ekstremalne upały przekładał się na 1 proc. spadek wskaźnika wzrostu do wieku.
Badanie przeprowadzono wśród kobiet w ciąży mieszkających w Azji Południowej. Naukowcy podkreślają, że region w nadchodzących latach może szczególnie dotkliwie odczuwać ekstremalne upały.
Jeśli do 2050 roku sprawdzą się warunki przewidywane w scenariuszu wysokich emisji, w samym badanym regionie zahamowanie wzrostu dotknie około 3,5 mln dzieci.
„Nawet jeśli społeczeństwom uda się ograniczyć ocieplenie do 2°C powyżej poziomu przedindustrialnego, Azję Południową czekają co roku śmiertelnie groźne epizody upałów” – piszą autorzy.