Wszystkie państwa członkowskie UE wspierają zapłodnienie in vitro jako metodę leczenia niepłodności. Jednak warunki i czas oczekiwania różnią się w poszczególnych 27 państwach.
REKLAMA
W Unii Europejskiej 25 milionów obywateli zmaga się z niepłodnością.
W 2025 r. Polska powitała pierwsze dziecko poczęte metodą zapłodnienia pozaustrojowego (IVF) po tym, jak w grudniu 2023 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę przywracającą publiczne finansowanie leczenia niepłodności.
Finansowanie zostało wcześniej obcięte przez poprzedni konserwatywny rząd w 2015 roku.
Ta zmiana polityki sprawiła, że wszystkie państwa członkowskie UE mają obecnie publiczne finansowanie zabiegów in vitro.
Jednak tylko pięć z 27 krajów UE oferuje pełne finansowanie do sześciu zabiegów zapłodnienia in vitro, zgodnie z Europejskim Atlasem Polityki Leczenia Niepłodności 2024.
Austria, Dania, Estonia i Francja są jedynymi krajami, w których dostępna jest częściowa płatność lub zwrot kosztów.
Piętnaście krajów UE nie ma listy oczekujących. W dwunastu z nich dostęp do leczenia niepłodności może trwać nawet rok.
Dania, Finlandia, Francja, Włochy, Malta, Rumunia, Słowacja i Szwecja mają listę oczekujących, która może trwać od sześciu do 12 miesięcy.
Według Europejskiego Towarzystwa Rozrodu Człowieka i Embriologii (ESHRE) średni koszt cyklu IVF w Europie wynosi od 4 tys. do 5 tys. euro.
Zorganizowane przez państwo programy edukacyjne dotyczące płodności są dostępne w szkołach tylko we Francji, Niemczech i na Łotwie.
Kto może uzyskać dostęp do leczenia niepłodności?
Dostęp do IVF różni się również w zależności od seksualności pary.
"Zapłodnienie in vitro może wydawać się trendem dla wielu osób, zgodnie z mottem: 'najpierw kariera, potem dzieci', ale dla wielu jest to jedyny sposób na posiadanie upragnionego dziecka, niezależnie od wieku i planów życiowych" - powiedziała Christina Fadler, członkini zarządu Fertility Europe. "Pary kobiet tej samej płci mają szczególnie ciężko: nieodwracalnie uszkodzone lub zablokowane jajowody, endometrioza lub PCOS to jedyne powody, dla których kwalifikują się do leczenia finansowanego ze środków publicznych - często uzyskanie diagnozy i dostępu do funduszu IVF zajmuje lata".
Wszystkie kraje UE zezwalają parom heteroseksualnym na dostęp do leczenia niepłodności przy użyciu własnych gamet lub darowanej spermy.
Niemcy i Luksemburg są jedynymi krajami, które nie zezwalają parom heteroseksualnym na dostęp do zapłodnienia in vitro z wykorzystaniem oddanych komórek jajowych.
Tymczasem pary homoseksualne nie mają dostępu do leczenia niepłodności w krajach UE, z wyjątkiem Belgii, Holandii i Rumunii.
Scenariusz zmienia się nieco w przypadku par lesbijskich.
Pary żeńskie mogą skorzystać z leczenia niepłodności za pomocą oddanej spermy w 15 krajach UE, a z leczenia niepłodności za pomocą oddanych komórek jajowych w 13 krajach.
Samotne kobiety w Austrii, Czechach, Włoszech, na Litwie, w Polsce, Słowacji i Słowenii nie mają dostępu do in vitro z dawstwem nasienia.
W Chorwacji dostęp różni się w zależności od diagnozy.
Liczba krajów odmawiających dostępu do leczenia niepłodności z wykorzystaniem dawstwa komórek jajowych wzrasta do 10 w przypadku par lesbijek.