Minister finansów i gospodarki Andrzej Domański poinformował, że Polska wystąpi w poniedziałek o przyznanie jej siedziby nowo powoływanego Urzędu Unii Europejskiej ds. Celnych. Przewiduje się, że w instytucji zatrudnienie znajdzie około 250 osób.
"Polska przystąpi do konkursu na siedzibę Urzędu Unii Europejskiej do Spraw Celnych, wskazując Warszawę jako siedzibę" – powiedział Domański podczas konferencji prasowej.
"Polska ma wszystkie atuty, aby ten konkurs wygrać, mamy strategiczne położenie, nasze przejścia graniczne już teraz pełnią kluczową rolę w wymianie handlowej między UE a krajami trzecimi" - zaznaczył minister.
Domański przypomniał, że Polska, sprawując prezydencję, szczególnie zabiegała o tempo prac nad reformą unijnego kodeksu celnego, będącego podstawą do stworzenia nowego urzędu. Dodał, że jego powołanie to kolejny krok w kierunku pełniejszej integracji unii celnej.
Dziewięć państw w grze o siedzibę EUCA
Pod koniec listopada Polska przesłała do Komisji Europejskiej formalny wniosek o ulokowanie siedziby EUCA w Warszawie. Oprócz naszego kraju o nowy urząd ubiega się jeszcze osiem państw: Belgia (Liège), Hiszpania (Malaga), Francja (Lille), Chorwacja (Zagrzeb), Włochy (Rzym), Holandia (Haga), Portugalia (Porto) oraz Rumunia (Bukareszt).
EUCA ma wspierać administracje celne państw członkowskich w upraszczaniu procedur dla firm oraz w zapewnianiu skutecznego poboru ceł i podatków na rzecz budżetu unijnego i poszczególnych krajów. Instytucja będzie również odpowiedzialna za wzmocnienie ochrony rynku unijnego przed towarami niebezpiecznymi lub nielegalnymi.
Obecne plany przewidują, że urząd będzie zatrudniał około 250 pracowników, przy czym liczba ta może w przyszłości wzrosnąć. Instytucja ma zostać powołana w przyszłym roku, a jej pełne funkcjonowanie zaplanowano na 2028 roku. Termin składania wniosków mija 28 listopada. Potem możliwe są przesłuchania w Parlamencie Europejskim, a finalna decyzja o wyborze kraju-gospodarza ma zostać ogłoszona na początku kolejnego roku.
Nowy urząd ma wesprzeć służby celne państw UE, usprawniając procedury dla przedsiębiorców i poprawiając efektywność poboru ceł oraz podatków. Jego zadaniem będzie także wzmocnienie zabezpieczeń rynku unijnego przed produktami nielegalnymi czy stwarzającymi zagrożenie.
Frontex od 2017 roku w stolicy Polski
Frontex, czyli Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej, od 2017 roku ma swoją siedzibę w Warszawie. Stolica Polski została wybrana nieprzypadkowo – lokalizacja łączy względy logistyczne, administracyjne i strategiczne. Polska, leżąca na zewnętrznych granicach UE, jest istotnym punktem dla koordynacji działań granicznych i współpracy między państwami członkowskimi.
Decyzja o ulokowaniu agencji w Warszawie została dodatkowo wzmocniona wsparciem rządu. W 2017 roku podpisano porozumienie „headquarters agreement”, które formalnie potwierdziło status Frontexu w Polsce, a państwo udostępniło także działkę pod nową siedzibę. Warszawa oferuje odpowiednią infrastrukturę biurową, dobre połączenia komunikacyjne oraz zaplecze administracyjne, niezbędne dla funkcjonowania takiej instytucji.
Umiejscowienie Frontexu w stolicy ma również znaczenie strategiczne – pozwala na sprawną koordynację operacji w regionie Europy Środkowo-Wschodniej i wspiera bezpieczeństwo granic zewnętrznych UE. Obecnie agencja rozwija się dynamicznie, a w 2025 roku rozpoczęto budowę nowej, większej siedziby w dzielnicy Mokotów, co podkreśla trwałą rolę Warszawy jako centralnego punktu działalności Frontexu w Europie.