Euronews Business przygląda się płacom minimalnym w całej Europie, porównując zarówno wartość w euro, jak i siłę nabywczą.
Miliony pracowników w całej UE nadal zarabiają płacę minimalną. Progi te mają na celu zapewnienie pracownikom podstawowego standardu życia, chociaż stawki te często wcale nie rosły wraz z inflacją.
Według Eurostatu w lipcu 2025 roku miesięczna płaca minimalna przed potrąceniami w UE wynosiła od 551 euro w Bułgarii do 2 704 euro w Luksemburgu.
Uwzględniając kraje kandydujące do UE, Ukraina ma najniższą płacę minimalną, wynoszącą zaledwie 164 euro.
Pięć krajów UE - Włochy, Dania, Szwecja, Austria i Finlandia - w ogóle nie ma krajowej płacy minimalnej.
Choć Luksemburg plasuje się w czołówce, a Ukraina na szarym końcu, to jak porównanie płacy minimalnej w poszczególnych krajach Europy, wypada po uwzględnieniu siły nabywczej?
Płace minimalne brutto w Europie
Jak pokazuje poniższy wykres, istnieją znaczne różnice w płacach minimalnych w Europie, a Eurostat dzieli kraje na trzy poziomy płac.
Euronews dodał czwartą kategorię, która grupuje kraje o płacy minimalnej poniżej 600 euro i obejmuje kraje kandydujące do UE.
1- Najwyższa grupa: Powyżej 1500 euro
Z wyjątkiem Francji, która oferuje 1 802 euro, wszystkie inne kraje w najwyższej grupie płacą ponad 2 000 euro miesięcznej płacy minimalnej. Oprócz Luksemburga są to Irlandia (2 282 euro), Holandia (2 246 euro), Niemcy (2 161 euro) i Belgia (2 112 euro).
2- Grupa średnia: Między 1 000 a 1 500 euro.
Kilka krajów w grupie średniej znajduje się tuż powyżej progu 1000 euro.
3- Niska grupa: Między 600 a 999 euro
4-Bardzo niska grupa: Poniżej 600 euro
Kilka krajów, w tym jeden członek UE, ma płace minimalne poniżej 600 euro. Ta najniższa grupa składa się głównie z krajów kandydujących do UE. Obejmuje ona Macedonię Północną (584 euro), Turcję (558 euro), Bułgarię (551 euro), Albanię (408 euro), Mołdawię (285 euro) i Ukrainę (164 euro).
Płace minimalne odzwierciedlają podział Wschód-Zachód
Jak pokazuje poniższa mapa, istnieje silny podział geograficzny w nominalnych płacach minimalnych w całej Europie. Najbardziej widoczny jest on pomiędzy Europą Zachodnią i Wschodnią. Ogólnie rzecz biorąc, cztery grupy płac odzwierciedlają różne regiony UE.
Kraje w najwyższej grupie znajdują się głównie w Europie Zachodniej i Północnej. Grupa średnia obejmuje kilka krajów z Europy Południowej i Środkowej. Grupy niskich i bardzo niskich wynagrodzeń składają się głównie z krajów Europy Wschodniej, Bałkanów i krajów kandydujących do UE.
Rola wyższej produktywności
Według dr Sotirii Theodoropoulou z Europejskiego Instytutu Związków Zawodowych (ETUI), wyższa produktywność zazwyczaj równa się ogólnie wyższym płacom i wynagrodzeniom. Gospodarki o większej aktywności przemysłowej lub finansowej mają tendencję do bycia bardziej produktywnymi, a branże zaawansowanych technologii również zazwyczaj wykazują wyższe poziomy produktywności. Kolejnym czynnikiem jest wyższa siła przetargowa pracowników.
Rankingi płac minimalnych zmieniają się wraz z siłą nabywczą
Przy porównywaniu płac minimalnych w różnych krajach ważne są standardy siły nabywczej (z ang. Purchasing Power Standard - PPS), ponieważ koszty utrzymania są bardzo zróżnicowane.
PPS zapewnia bardziej sprawiedliwe porównanie poprzez wykorzystanie sztucznej waluty, która odzwierciedla to, co ludzie mogą faktycznie kupić w każdym kraju. Według Eurostatu jeden PPS to sztuczna jednostka walutowa, za którą teoretycznie można kupić taką samą ilość towarów i usług w każdym kraju.
Po skorygowaniu o siłę nabywczą, różnice w wynagrodzeniach między krajami stają się znacznie mniejsze. Na przykład w Luksemburgu płaca minimalna jest 4,9 razy wyższa niż w Bułgarii - to najwyższa i najniższa stawka płacy minimalnej w UE.
W ujęciu PPS różnica ta zmniejsza się do 2,3 raza. Podczas gdy Luksemburg (2 035) nadal plasuje się w czołówce, Estonia (886) ma najniższą płacę minimalną PPS. Po uwzględnieniu krajów kandydujących do UE, Albania jest wyjątkiem na samym dole, z PPS wynoszącym 566.
Na szczycie znajdują się Niemcy, Holandia i Belgia, a za nimi Luksemburg. Kolejne miejsca zajmują Irlandia i Francja.
Podczas gdy kraje wschodnie i bałkańskie często plasują się nisko w kategoriach euro, osiągają znacznie lepsze wyniki w kategoriach PPS. Kraje Europy Zachodniej nadal prowadzą, ale ich przewaga jest mniejsza.
Przykładowo, siedem państw członkowskich UE plasuje się poniżej Macedonii Północnej, Turcji i Czarnogóry pod względem PPS. Należą do nich Malta, Węgry, Słowacja, Czechy, Bułgaria, Łotwa i Estonia.
Poza Turcją i Macedonią Północną, również Rumunia plasuje się znacznie wyżej pod względem PPS. Czarnogóra i Bułgaria również zajmują stosunkowo silniejsze pozycje.
Estonia i Czechy to dwa kraje, które straciły najwięcej w rankingach PPS w porównaniu do ich pozycji w ujęciu euro.
Zmiany płacy minimalnej w ciągu ostatnich 6 i 12 miesięcy
W ciągu ostatnich sześciu miesięcy, od stycznia do lipca 2025 roku, płaca minimalna pozostała niezmieniona w większości krajów UE i krajów kandydujących. W ujęciu euro Macedonia Północna odnotowała najwyższy wzrost o 7,7 procent, a następnie Grecja z 6,1 procent. Największy spadek odnotowała Turcja (21,2 procent), a następnie Ukraina (9,9 procent).
W krajach kandydujących dużą rolę odegrały zmiany kursów wymiany walut. Na przykład w Turcji płaca minimalna pozostała w tym okresie na tym samym poziomie w lirach tureckich. Jednak osoby zarabiające płacę minimalną najbardziej ucierpiały z powodu najwyższej stopy inflacji w Europie.
W okresie od lipca 2024 do lipca 2025 roku Czarnogóra i Macedonia Północna odnotowały najwyższy wzrost płacy minimalnej, przekraczający 20 procent. Z kolei Ukraina i Turcja doświadczyły największych spadków.
Wśród krajów strefy euro największy wzrost odnotowała Chorwacja (15,5 procent), a następnie Litwa (12,3 procent).
We Francji wzrost był niewielki i wyniósł zaledwie 2 procent. Hiszpania i Niemcy odnotowały nieco wyższe wzrosty, odpowiednio o 4,4 i 5,2 procent. Jednak po uwzględnieniu inflacji realna wartość tych wzrostów jest prawdopodobnie znacznie mniejsza.
Krajowa płaca minimalna w Wielkiej Brytanii wzrosła o 6,7 procent od kwietnia 2025 roku.