Markus Söder: Ukraińcy zdolni do służby wojskowej powinni wrócić do kraju

REKLAMA

Premier Bawarii Markus Söder ponownie sprzeciwił się ewentualnemu wysłaniu niemieckich żołnierzy do Ukrainy, a jednocześnie zasugerował inne rozwiązanie. „Pokój nie jest obecnie w zasięgu ręki. Dlatego warto rozważyć odesłanie do kraju Ukraińców zdolnych do służby wojskowej, aby mogli bronić swojego państwa” – powiedział w wywiadzie dla „Rheinische Post”.

Söder już w 2024 roku przedstawiał podobną propozycję. W rozmowie z „Münchner Merkur” stwierdził wtedy, że Ukraińcy objęci obowiązkiem służby wojskowej mogliby wrócić do kraju „jeśli Ukraina nas o to poprosi”. Nie przedstawił jednak wówczas żadnych konkretnych rozwiązań.

Kwestia postępowania z Ukraińcami w wieku poborowym od pewnego czasu budzi dyskusje w CDU/CSU. Na przykład przewodniczący Junge Union, Johannes Winkel, powiedział prawie rok temu w „Die Welt”, że ci mężczyźni „nie powinni w ogóle mieć prawa do ochrony w Niemczech, lecz bronić swojego kraju”. Po najnowszej wypowiedzi Södera debata przybiera na sile, dotykając nie tylko spraw politycznych, ale i prawnych – zwłaszcza że ukraińscy uchodźcy korzystają obecnie z ochrony tymczasowej w całej Unii Europejskiej.

UE przedłuża ochronę Ukraińców do 2027 r.

Państwa członkowskie UE niedawno jednogłośnie zgodziły się na przedłużenie tymczasowej ochrony uchodźców z Ukrainy do 4 marca 2027 r. Od początku rosyjskiej agresji ponad cztery miliony Ukraińców znalazło schronienie w krajach UE. Mechanizm tymczasowej ochrony, wprowadzony w marcu 2022 r. dla odciążenia krajowych systemów azylowych, pozwala obywatelom Ukrainy korzystać z zakwaterowania, opieki zdrowotnej, rynku pracy i edukacji bez konieczności składania indywidualnych wniosków o azyl.

Przedłużenie nie zmienia dotychczasowych zasad – status ochrony wciąż przysługuje wszystkim uchodźcom z Ukrainy, niezależnie od wieku czy płci, w tym mężczyznom w wieku poborowym. Minister koordynator służb specjalnych Tomasz Siemoniak zapowiedział, że już teraz prowadzone są rozmowy o strategii stopniowego wycofywania ochrony, gdy zostanie osiągnięty „sprawiedliwy pokój”. W tym kontekście omawia się również ewentualne scenariusze powrotu.

Dyrektywy UE: powrót możliwy tylko „bezpiecznie i na stałe”

Kwestie prawne związane z powrotem reguluje dyrektywa 2001/55/WE. Artykuł 2 lit. c) odnosi się do sytuacji konfliktu zbrojnego, endemicznej przemocy czy systematycznych naruszeń praw człowieka. Z kolei art. 6 ust. 2 przewiduje, że tymczasową ochronę można zakończyć tylko wtedy, gdy powrót jest „bezpieczny i trwały” – przy pełnym poszanowaniu praw człowieka, podstawowych wolności i zasady non-refoulement.

„Bezpieczny” oznacza brak oczywistego zagrożenia dla życia i zdrowia oraz ryzyka prześladowań lub nieludzkiego traktowania. „Trwały” – że powracający mają realną szansę na godne życie, dostęp do podstawowych potrzeb, reintegracji i praw obywatelskich.

Państwa członkowskie oceniają zarówno ogólną sytuację w kraju pochodzenia, jak i indywidualne okoliczności. Pod uwagę brane są m.in. długość pobytu, więzi rodzinne, a także szczególne potrzeby ochrony – np. w przypadku dzieci i małoletnich bez opieki.