Które kraje Europy rozważają zakaz korzystania z mediów społecznościowych przez dzieci?

Po wprowadzeniu w Australii zakazu korzystania z mediów społecznościowych dla osób poniżej 16 lat, ogłoszonego na początku miesiąca, kraje europejskie rozważają, czy wprowadzić podobne ograniczenia.

Od 10 grudnia dzieci w Australii poniżej 16 lat nie mogą zakładać ani utrzymywać kont na platformach takich jak Facebook, X, Threads, Snapchat, Instagram, TikTok, Twitch, Reddit i należącym do Google YouTube.

Jeśli platformy naruszą prawo, grożą im surowe kary w wysokości 50 mln dolarów australijskich (28 mln euro).

Co robią państwa europejskie, by ograniczyć dostęp dzieci do mediów społecznościowych? Przyglądamy się propozycjom i rozwiązaniom już obowiązującym w Europie.

Dania

W listopadzie rząd Danii poinformował, że uzyskał porozumienie wszystkich partii w sprawie zakazu dostępu do części serwisów społecznościowych dla osób poniżej 15 lat.

Celem jest „ochrona dzieci i młodzieży w świecie cyfrowym” przed platformami, które mogą narażać je na szkodliwe treści lub funkcje, wynika z listopadowego komunikatu.

„Dzieci i młodzież mają zaburzony sen, tracą spokój i koncentrację, a relacje w świecie cyfrowym wywierają na nich coraz większą presję, w której dorośli nie zawsze są obecni”, czytamy w oświadczeniu.

Propozycja dawałaby rodzicom prawo do zezwolenia dzieciom na korzystanie z mediów społecznościowych po ukończeniu 13 lat.

Caroline Stage, minister ds. cyfryzacji Danii, powiedziała Associated Press, że uchwalenie odpowiednich przepisów może zająć parlamentarzystom kilka miesięcy.

Dania ma krajowy elektroniczny system identyfikacji i planuje uruchomić aplikację do weryfikacji wieku, powiedziała Stage. Nie wyjaśniła jednak, jak ewentualny zakaz byłby egzekwowany.

Kraj przeznaczył też 160 mln koron (21,4 mln euro) na 14 inicjatyw dotyczących bezpieczeństwa dzieci w internecie.

Francja

Anne Le Hénanff, minister ds. cyfryzacji Francji, powiedziała francuskiemu dziennikowi La Dépêche, że jej resort chce w pierwszych miesiącach 2026 roku przedstawić projekt ograniczający korzystanie z mediów społecznościowych przez osoby poniżej 15 lat.

To efekt pracy parlamentarnej komisji, która we wrześniu opublikowała raport zalecający całkowity zakaz mediów społecznościowych dla dzieci poniżej 15 lat i proponujący cyfrową godzinę policyjną dla osób poniżej 18 lat.

Prace komisji ruszyły w tym roku po tym, jak w 2024 r. siedem francuskich rodzin pozwało TikToka, zarzucając platformie narażanie dzieci na treści zachęcające do samobójstwa.

Ewentualny zakaz wpisuje się w to, co w ostatnich miesiącach mówił prezydent Francji Emmanuel Macron: jeśli Unia Europejska nie wprowadzi wspólnych zasad, jego rząd podejmie działania.

„Platformy mogą weryfikować wiek, zróbcie to” napisał w czerwcu na X.

We Francji osoby poniżej 15 lat już teraz musząmieć wyraźną zgodę rodziców, by otworzyć konto w mediach społecznościowych. Rodzice mogą także wnioskować, by konto ich dziecka zostało zamknięte.

Hiszpania

Projekt ustawy analizowany przez hiszpańskich posłów zakłada, że osoby poniżej 16 lat nie będą mogły korzystać z sieci społecznościowych, forów, platform komunikacyjnych ani „jakiejkolwiek przestrzeni wirtualnej wykorzystującej generatywną sztuczną inteligencję (GenAI)” bez wyraźnej zgody rodziców.

W „innych przypadkach” minimalny wiek wyniesie 14 lat, by „zapobiegać ryzykom związanym z wczesną ekspozycją na nieodpowiednie treści, cyberprzemoc czy cyfrowe wykorzystywanie danych osobowych”, stwierdza projekt. Nie precyzuje on jednak, o jakie przypadki chodzi.

Młodzi w wieku 16–18 lat mogliby korzystać z mediów społecznościowych za swoją zgodą, bez zgody rodziców.

Jeśli dokument zostanie przyjęty, dostawcy sklepów z aplikacjami będą musieli dać rodzicom prawo wglądu w to, jakie aplikacje ich dzieci chcą pobrać.

Niedawny sondażYouGov pokazał, że 79 proc. hiszpańskich rodziców popiera ograniczenia wieku na wzór Australii.

Co trzeci ankietowany ocenił jednak, że w Hiszpanii takie ograniczenia byłyby trudne do wyegzekwowania.

Włochy

W maju włoski parlament przedstawił projekt ustawy, który może wprowadzić ograniczenia dla osób młodszych niż 15 lat w korzystaniu z mediów społecznościowych.

Dokument, którym zajmuje się obecnie Senat, zawiera też przepisy ograniczające działalność tzw. kidfluencerów poniżej 15 lat na platformach społecznościowych.

Projekt przewiduje również, że platformy mają weryfikować wiek użytkowników za pomocą „mini portafoglio nazionale”, czyli cyfrowego portfela tożsamości powiązanego z powstającym unijnym systemem weryfikacji wieku.

Minister edukacji Włoch, Giuseppe Valditara, powiedział dziennikowi Il Foglio, że kraj powinien pójść śladem Australii.​

Od listopada we Włoszech obowiązują też przepisy dotyczące weryfikacji wieku na stronach dla dorosłych.

Ograniczenia we Włoszech mogą też wyniknąć z toczącego się pozwu zbiorowego, podobnego do sprawy we Francji, w którym grupa włoskich rodzin pozwała TikToka oraz należące do Meta platformy Facebook i Instagram.

W pozwie wskazano, że z platform korzysta ponad 3,5 mln dzieci w wieku 7–14 lat, mimo że są na to za młode. Rozprawę wyznaczono na luty.

Jednym z celów pozwu jest skłonienie firm technologicznych do wprowadzenia surowszych zasad weryfikacji wieku, aby mniej dzieci poniżej 14 lat trafiało na te platformy, wynika z oświadczenia kancelarii Ambrosio e Commodo.

Grecja

We wrześniu premier Grecji Kyriakos Mitsotakis powiedział na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ, że kraj rozważa zakaz mediów społecznościowych na wzór australijski.

„Prowadzimy największy w historii nieskontrolowany eksperyment na umysłach naszych dzieci. Nie wiemy, jakie będą konsekwencje, ale niemal na pewno nie będą pozytywne”, cytowały Mitsotakisa lokalne media.

Grecja już zakazała używania smartfonów na lekcjach, co, jak mówi Mitsotakis, miało przełomowy wpływ na dzieci.

Rząd uruchomił też w ubiegłym roku stronę internetową z instrukcjami dla rodziców, jak włączyć kontrolę rodzicielską na telefonach z systemami iOS i Android.

Grecki Kids Wallet, narzędzie kontroli rodzicielskiej, które może ograniczać lub blokować dostęp do aplikacji i usług online, podobno ma być używany jako weryfikator wieku dla młodszych użytkowników. Aplikacja daje rodzicom możliwość ograniczania lub blokowania dostępu do aplikacji i usług online.​

Urządzenie korzystające z tego portfela może przechowywać tożsamość małoletniego i przedstawiać ją właściwemu organowi uwierzytelniającemu.

Niemcy

​W Niemczech nie ma ograniczeń dotyczących mediów społecznościowych dla osób poniżej 16 lat, przynajmniej na razie, informuje Bundestag.

Rząd powiedział w listopadzie, że poprosił komisję o zbadanie, czy w Niemczech da się wprowadzić taki zakaz, a także jak media społecznościowe szerzej wpływają na niemieckich nastolatków. Końcowy raport ma zostać przedstawiony jesienią 2026 roku.

Rozważany jest zakaz obejmujący wszystkie osoby niepełnoletnie, bez zwolnień na podstawie zgody rodziców

Jeśli parlament zdecyduje się na zakaz, miałby on, podobnie jak w Australii, uniemożliwić dzieciom zakładanie kont w mediach społecznościowych. Wciąż mogłyby odwiedzać te serwisy bez logowania.

Petycja wzywająca do wprowadzenia prawnego minimum wieku 16 lat dla serwisów społecznościowych zebrała ponad 34 tys. podpisów i jest analizowana przez rząd.