Pomimo powolnego, ale stałego spadku, wskaźniki samobójstw na Litwie pozostają jednymi z najwyższych w UE. Jednak według najnowszych danych, w ciągu ostatnich dwóch lat ponownie wzrosły. Dlaczego tak się dzieje i jak Litwa wypada na tle innych krajów UE?
Według najnowszych danych Eurostatu, wskaźniki samobójstw na Litwie należą do najwyższych w Unii Europejskiej, prawie dwukrotnie przekraczając średnią unijną.
Wskaźnik, który wzrósł w ciągu ostatnich dwóch lat, wynosi 19,6 na 100 000 mieszkańców zarówno w 2023, jak i 2024 roku. Według Litewskiego Instytutu Higieny, osoby starsze są szczególnie dotknięte problemami takimi jak samotność.
„Statystyki pokazują, że liczba samobójstw spadła we wszystkich grupach wiekowych w ciągu ostatnich kilku dekad, ale spadek był najwolniejszy w grupie wiekowej 65+” – powiedział Paulius Skruibis, dyrektor Centrum Badań Suicydologicznych Uniwersytetu Wileńskiego, w wywiadzie dla publicznego nadawcy LRT. „Ta grupa ma obecnie najwyższą względną liczbę samobójstw” – dodał.
Zdaniem ekspertów przyczyną może być utrata bliskich, ogólne poczucie osamotnienia, ubóstwo, utrata pracy oraz problemy zdrowotne. Wskazują oni również na czynniki kulturowe, nadużywanie substancji psychoaktywnych oraz wolne tempo wdrażania programów wsparcia emocjonalnego jako możliwe powody pogarszającego się stanu zdrowia psychicznego Litwinów.
Dane pokazują, że Litwini mają również jeden z najwyższych wskaźników skrajnego ubóstwa w UE, a prawie 170 000 osób żyje obecnie poniżej granicy ubóstwa, co może przyczyniać się do kryzysu. Próg ten definiuje się jako miesięczny dochód poniżej 500 euro dla osoby lub 1000 euro dla czteroosobowej rodziny.
Stowarzyszenie Usług Wsparcia Emocjonalnego (Association of Emotional Support Services) podaje, że infolinie otrzymują średnio 18 połączeń i 13 czatów online dziennie w związku z ryzykiem samobójstwa. Populacja Litwy wynosi około 2 818 398 osób.
Rząd litewski zintensyfikował działania mające na celu rozwiązanie kryzysu zdrowia psychicznego. Od lipca wprowadzono usługi zarządzania przypadkami w zakresie zdrowia psychicznego, które obejmują możliwość skorzystania ze wsparcia ze strony pracowników socjalnych.
Jak te dane wypadają w porównaniu z danymi UE?
Malta, Cypr, Turcja i Grecja mają najniższe wskaźniki samobójstw w UE, wahające się od 4,12 na 100 000 mieszkańców na Cyprze do 5,21 na Malcie. Włochy, Bułgaria, Słowacja i Luksemburg również mają stosunkowo niskie wskaźniki.
Słowenia ma najwyższy wskaźnik samobójstw w UE, a następnie Litwa i Węgry. Belgia, Estonia, Chorwacja i Austria również utrzymują się na stosunkowo wysokich pozycjach w rankingu.