Badania wykazały, że ludzie nie są jedynym gatunkiem, w którym samice żyją dłużej od samców. Powody mogą leżeć w genetyce, środowisku - a nawet w strategiach rozrodczych.
Kobiety na całym świecie dożywają przeciętnie starszego wieku niż mężczyźni. Różnica ta często tłumaczona jest zdrowszą dietą, stylem życia i większą troską o zdrowie wśród kobiet.
Nowe badania wskazują jednak na inne źródło tej przewagi: ewolucję.
Dłuższe życie samic nie jest zjawiskiem unikalnym dla ludzi - u wielu ssaków samice żyją dłużej, natomiast w świecie ptaków częściej to samce okazują się bardziej długowieczne, wynika z analizy opublikowanej w czasopiśmie Science Advances.
Naukowcy przebadali 1176 gatunków, od szympansów i gryzoni, po łosie i liczne gatunki ptaków, zarówno w naturze, jak i w ogrodach zoologicznych. To jak dotąd najbardziej wszechstronna analiza tego zjawiska.
Okazało się, że u 72 procent ssaków samice żyją średnio o 12 procent dłużej niż samce. Z kolei u 68 procent ptaków to samce żyją dłużej, średnio o 5 procent.
Różnice mogą mieć związek z chromosomami płci. Samice ssaków posiadają dwa chromosomy X, a samce - X i Y, co daje przewagę samicom, bo "nadmiarowy” chromosom X chroni je przed szkodliwymi mutacjami. U ptaków sytuacja jest odwrotna: samice mają różne chromosomy płciowe, a samce dwa jednakowe, co zdaje się faworyzować samce.
"Są jednak gatunki, które wymykają się temu wzorcowi” - podkreśla Johanna Stärk z Instytutu Maxa Plancka w Niemczech, główna autorka badania. "U wielu ptaków drapieżnych to właśnie samice są większe i żyją dłużej. Chromosomy płci nie wyjaśniają więc wszystkiego”.
Zdaniem badaczy na różnice w długości życia wpływa splot czynników: genetyka, strategie doboru płciowego, opieka rodzicielska oraz środowisko.
Ogólnie rzecz biorąc, różnice były najmniejsze u gatunków monogamicznych, a największe u tych, gdzie samce rywalizują o wiele partnerek i wykazują większe różnice w budowie ciała.
Co ciekawe, przewaga samic była jeszcze wyraźniejsza u szympansów i goryli niż u ludzi, co zdaniem autorów potwierdza, że źródłem różnic są procesy ewolucyjne.
"Przynajmniej jeśli chodzi o przeżywalność, nasz gatunek wcale nie jest wyjątkowy” - podsumowują.