Eksperci podkreślają, że szczepienie matki w czasie ciąży to najskuteczniejszy sposób ochrony noworodków przed krztuścem. Krztusiec, czyli koklusz, niepokojąco powraca w Europie i Stanach Zjednoczonych, a liczba zachorowań przekroczyła już poziom sprzed pandemii.
REKLAMA
Po kilku latach stosunkowo niskiej liczby przypadków podczas pandemii COVID-19, wysoce zaraźliwa infekcja dróg oddechowych, zwana czasem „100-dniowym kaszlem”, znowu się nasila – a lekarze ostrzegają, że najbardziej zagrożone są małe niemowlęta.
U dorosłych i starszych dzieci krztusiec może oznaczać tygodnie, a nawet miesiące uporczywych napadów kaszlu. Jednak u niemowląt poniżej drugiego miesiąca życia, które są zbyt małe, by je zaszczepić, choroba może stanowić zagrożenie życia.
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) zgłosiło ponad 25 tys. przypadków w całej UE/EOG w 2023 r. i ponad 32 tys. w samym pierwszym kwartale 2024 r.
"Objawy krztuśca u niemowląt są inne” - mówi dr Caitlin Li, specjalistka chorób zakaźnych z Ann & Robert H. Lurie Children’s Hospital w Chicago, w artykule opublikowanym w Pediatrics. - "Charakterystyczny napadowy kaszel może nie wystąpić, natomiast częste są bezdechy lub przerwy w oddychaniu”.
Choroba u niemowląt może też prowadzić do bardzo wysokiej liczby białych krwinek (leukocytozy), którą można pomylić z chorobami niezakaźnymi, np. nowotworami.
Dlaczego rośnie liczba zachorowań?
Jedną z głównych przyczyn jest efekt „odbicia” po pandemii. Podczas COVID-19 powszechne używanie maseczek, zamknięte szkoły i ograniczenia w zgromadzeniach zmniejszyły krążenie wielu infekcji dróg oddechowych, w tym krztuśca.
Krztusiec ma także naturalne cykle epidemiczne, liczba przypadków rośnie co 3–5 lat, nawet w krajach o wysokim poziomie szczepień.
Leczenie i zapobieganie
Ponieważ najmłodsze dzieci są szczególnie narażone, eksperci podkreślają konieczność szczepienia kobiet w ciąży. Przeciwciała przekazywane dziecku przez łożysko zapewniają ochronę w pierwszych tygodniach życia.
"Biorąc pod uwagę wysokie ryzyko powikłań u niemowląt, szczepienie matek w czasie ciąży ma kluczowe znaczenie - chroni noworodki przed tą potencjalnie śmiertelną chorobą” - podkreśla dr Li. - "Powszechne szczepienia są też ważnym narzędziem ochrony całej populacji”.
Amerykańskie CDC zaleca pięć dawek szczepionki DTaP dla dzieci w wieku od 2 miesięcy do 6 lat oraz dawkę przypominającą w okresie dojrzewania.
Najpilniejsze jest jednak, jak podkreśla CDC, szczepienie każdej kobiety w ciąży, najlepiej między 27. a 36. tygodniem. Badania pokazują, że zmniejsza to ryzyko ciężkiego krztuśca u niemowląt nawet o 85%.
WHO Europe zaleca także, by osoby chore na krztusiec szybko podejmowały leczenie antybiotykami i unikały kontaktu z niemowlętami, małymi dziećmi i kobietami w ciąży.
Według francuskiej agencji zdrowia publicznego ponad połowa dzieci zaraża się od własnych rodziców.