Napaść na tle seksualnym była silniej powiązana z objawami PTSD niż szereg innych stresujących doświadczeń życiowych.
REKLAMA
Na papierze Islandia powinna być rajem dla kobiet.
Ten nordycki kraj o wysokich dochodach przez 15 lat z rzędu znajdował się na szczycie globalnego rankingu równości płci Światowego Forum Ekonomicznego, a przez ostatnie pół wieku kobiety i mężczyźni z równym prawdopodobieństwem kierowali krajem.
Ale międzynarodowa reputacja tego wyspiarskiego kraju wiąże się z uderzającym zastrzeżeniem, jak pokazuje nowa analiza: około 40% islandzkich kobiet zostało zaatakowanych seksualnie lub fizycznie, a wiele z nich zmaga się z zespołem stresu pourazowego (PTSD).
"Można by się spodziewać, że w kraju o wysokiej równości płci wskaźniki wiktymizacji będą niższe" - powiedział Euronews Health Rannveig Sigurvinsdóttir, profesor nadzwyczajny psychologii na Uniwersytecie w Reykjaviku, który nie był zaangażowany w badanie.
"I to absolutnie nie jest to, co widzimy".
W badaniu, opublikowanym w czasopiśmie JAMANetwork Open, przebadano około 28 200 kobiet w wieku od 18 do 69 lat w Islandii, pytając je, czy doświadczyły 23 "stresorów życiowych", takich jak poród martwego dziecka, odebranie dziecka, rozwód lub dyskryminacja i upokorzenie.
Dwie na trzy kobiety stwierdziły, że były świadkami lub bezpośrednimi ofiarami niechcianych doświadczeń seksualnych, co czyni je najczęstszym stresorem życiowym, a następnie zagrażającymi życiu chorobami lub urazami (58,1%) oraz wypadkami, pożarami lub eksplozjami (51,1%).
Naukowcy stojący za badaniem na Uniwersytecie Islandzkim ocenili również objawy PTSD u respondentów i stwierdzili, że ogólnie 15,9% kobiet miało prawdopodobne PTSD.
Związek między przemocą seksualną, traumą i zdrowiem
Kobiety, które padły ofiarą napaści seksualnej lub były przetrzymywane w niewoli, były bardziej narażone na prawdopodobny PTSD niż kobiety, które doświadczyły jakiegokolwiek innego stresora życiowego, w tym odebrania dziecka, nagłej gwałtownej śmierci lub klęski żywiołowej.
Sigurvinsdóttir zastrzegła, że dane dotyczące rozpowszechnienia mogą być nieco zawyżone, ponieważ osoby z historią przemocy seksualnej mogą być bardziej skłonne do wypełnienia ankiety, ale powiedziała, że badanie podkreśla, że przemoc seksualna wydaje się być znaczącym czynnikiem przyczyniającym się do PTSD.
"Zostało to wielokrotnie powtórzone w całym zachodnim świecie" - powiedziała. "Dwie duże grupy, które najbardziej cierpią na PTSD, tylko z literatury, to kobiety, które padły ofiarą przemocy seksualnej i weterani".
Badanie wykazało, że przemoc seksualna była bardziej traumatyczna dla kobiet, które zostały po raz pierwszy zaatakowane, gdy miały mniej niż 12 lat oraz dla tych, które zostały zaatakowane przez partnera lub krewnego, takiego jak rodzic.
"Stwierdziliśmy znaczny odsetek kobiet, które doświadczyły PTSD dziesiątki lat po ostatniej napaści, co potwierdza przewlekłość PTSD po ekspozycji na taką traumę" - stwierdzili autorzy badania.
Wynika to zmniejszego badania opublikowanego w zeszłym roku, które zidentyfikowało podobne trendy, ale obejmowało zarówno mężczyzn, jak i kobiety.
Badanie wykazało, że kobiety były prawie czterokrotnie bardziej narażone na przemoc seksualną niż mężczyźni, a także częściej doświadczały innych niechcianych kontaktów seksualnych.
Inna analiza przeprowadzona w Islandii wykazała, że kobiety, które doświadczyły przemocy seksualnej w miejscu pracy, były bardziej narażone na depresję, stany lękowe, próby samobójcze, problemy ze snem i upijanie się.
Nordycki paradoks płci
Podsumowując, wyniki te podważają reputację Islandii w zakresie równości płci, ale nie jest to jedyny kraj nordycki o wysokich dochodach, który ma problem z tego rodzaju przemocą.
Jak zauważono w badaniu, Finlandia, Dania i Szwecja odnotowują wyższe poziomy napaści seksualnych lub fizycznych w ciągu całego życia w porównaniu z resztą Europy.
Istnieją jednak pewne niuanse paradoksu skandynawskiego, a Sigurvinsdóttir wyjaśnia, że ludzie mogą być bardziej skłonni do ujawniania swoich napaści, co częściowo wyjaśnia wyższe wskaźniki.
Co więcej, gdyhiszpańscy naukowcy z zagłębili się w aktualne wskaźniki przemocy ze strony partnerów w krajach europejskich, różnica między krajami nordyckimi a innymi krajami znacznie się zmniejszyła.
"Wydaje się, że paradoks nordycki ma zastosowanie tylko wtedy, gdy spojrzymy na wiktymizację w ciągu całego życia" - powiedziała Sigurvinsdóttir.
Naukowcy z Centre d'Estudis Demogràfics (CED) i Universitat Pompeu Fabra doszli do wniosku, że może to wynikać z faktu, że ludzie w krajach skandynawskich mają więcej partnerów w ciągu swojego życia, co skutecznie stwarza więcej okazji do zaistnienia krzywdzących związków, a nie dlatego, że mężczyźni są tam z natury bardziej brutalni.
"To może nam powiedzieć, że równość płci tak naprawdę nie odnosi się do przemocy, ale do tego, jak społeczeństwo na nią reaguje" - powiedziała Sigurvinsdóttir.
Innymi słowy, przemoc wobec kobiet ma miejsce niezależnie od tego, czy społeczeństwo priorytetowo traktuje równość płci, co sugeruje, że wyeliminowanie przemocy jest odrębnym wyzwaniem kulturowym i politycznym.
Jak walczyć z przemocą seksualną
W ostatnich latach islandzki rząd zwiększył fundusze na schronisko dla kobiet, sfinansował publiczne kampanie uświadamiające i wprowadził poprawki do kodeksu karnego, aby wyjaśnić cyfrową przemoc seksualną i stalking.
W 2018 r. zmieniono również definicję gwałtu, aby podkreślić zgodę, zgodnie z Komisją Praw Człowieka ONZ.
Sigurvinsdóttir powiedziała, że potrzeba więcej pracy, aby rozwiązać ten problem; na przykład szybszy proces karny dla ofiar przemocy, więcej usług publicznych wspierających ofiary, a także wysiłki na rzecz wypełnienia luk między krajowym systemem publicznej opieki zdrowotnej a opieką nad zdrowiem psychicznym.
Dodała również, że kluczowe znaczenie ma wsparcie społeczne, które ofiary otrzymują - lub którego nie otrzymują - w następstwie przemocy.
Jejbadania przeprowadzone w Islandii pokazują, że gdy ktoś otrzymuje negatywną reakcję po ujawnieniu napaści na tle seksualnym, jest znacznie bardziej narażony na zły stan zdrowia psychicznego.
Odkryła również, że osoby, które podzieliły się swoimi doświadczeniami z przyjacielem, członkiem rodziny lub kimś innym, znacznie częściej otrzymywały pozytywną reakcję niż negatywną.
"Myślę, że ludzie powoli zdają sobie sprawę... jak powszechna jest trauma i jak poważne mogą być jej konsekwencje" - powiedziała Sigurvinsdóttir.