Intensywne morskie upały mogą mieć niszczycielskie konsekwencje dla ekosystemów, a ich skutki przenoszą się również na ląd.
REKLAMA
Temperatury powierzchni morza w basenie Morza Śródziemnego osiągnęły w czerwcu najwyższy poziom, jaki kiedykolwiek odnotowano.
Według danych zebranych przez Copernicus i przeanalizowanych przez Météo-France, 29 czerwca temperatura powierzchni morza osiągnęła 26,01°C. Ogólna temperatura jest obecnie o 3°C wyższa od średniej, a w niektórych miejscach na wybrzeżach Francji i Hiszpanii przekracza 4°C.
Najbardziej intensywne ocieplenie zaobserwowano w zachodniej części basenu Morza Śródziemnego, w tym na Balearach i Morzu Tyrreńskim. Przy obecnych warunkach pogodowych, naukowcy twierdzą, że temperatury raczej nie spadną w najbliższym czasie.
Morze Śródziemne jest uważane za jeden z najbardziej wrażliwych "hotspotów" zmian klimatycznych na świecie, ocieplający się znacznie szybciej niż średnia globalna. Bez podjęcia działań mających na celu ograniczenie zmian klimatycznych, eksperci ostrzegają, że utrzymujące się morskie fale upałów - przedłużające się okresy nienormalnie wysokich temperatur oceanów - mogą zmienić region nie do poznania.
Morskie fale upałów mogą zniszczyć życie w Morzu Śródziemnym
Utrzymująca się i rosnąca morska fala upałów ogarnia region, a "poważne" i "ekstremalne" warunki pojawiają się w południowo-wschodniej Hiszpanii i północnym Maroku.
Naukowcy zajmujący się morzem ostrzegają, że rozwijająca się sytuacja może mieć niszczycielski wpływ na różnorodność biologiczną, rybołówstwo, akwakulturę, a nawet wzorce pogodowe w południowej Europie i Afryce Północnej.
"Morskie fale upałów tej wielkości na Morzu Śródziemnym miały poważny wpływ na życie morskie" - mówi dr Kathryn Smith z Marine Biological Association w Wielkiej Brytanii.
"W przeszłości obserwowaliśmy takie skutki, jak masowa śmiertelność gatunków bezkręgowców, obumieranie skupisk trawy morskiej i epidemie chorób na farmach małży. Jest prawdopodobne, że zobaczymy podobne skutki tego wydarzenia".
Wydarzenia te spowodowały już spadek populacji koralowców o 90 procent i zepchnęły szlachetnego małża wachlarzowego na skraj wyginięcia.
Cieplejsze wody zawierają mniej tlenu, co prowadzi do masowego wymierania ryb, takiego jak to, które miało miejsce w Toskanii w 2024 roku. A ponieważ ryby nurkują głębiej, aby uciec przed ciepłem na powierzchni, nie mogą do nich dotrzeć ptaki morskie, które również masowo giną.
Skutki morskich fal upałów przenoszą się również na ląd. Ciepłe morza sprzyjają ekstremalnym zjawiskom pogodowym, co można było zaobserwować podczas sztormu Daniel w 2023 roku, który zabił prawie 6000 osób. Jego prawdopodobieństwo było 50 razy większe, a intensywność o 50 procent wyższa z powodu wysokich temperatur powierzchni morza na Morzu Śródziemnym.
Powodzie w Walencji w 2024 roku, które pochłonęły ponad 200 ofiar śmiertelnych, również były częściowo związane z wysokimi temperaturami powierzchni morza.
Morskie fale upałów stają się coraz bardziej intensywne i trwają dłużej
Morskie fale upałów są obecnie dziesięciokrotnie bardziej intensywne niż w czasach przedindustrialnych i trwają trzy razy dłużej.
"Zmiany klimatyczne są odpowiedzialne za globalny wzrost częstotliwości, czasu trwania i intensywności morskich fal upałów" - mówi dr Alistair Hobday, dyrektor ds. badań w programie CSIRO (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation) Sustainable Marine Futures.
Morze Śródziemne stale się ociepla od lat 80-tych XX wieku, z gwałtownym przyspieszeniem w ciągu ostatniej dekady. W ciągu ostatnich 40 lat przeszło od jednej morskiej fali upałów rocznie na określonych obszarach do średnio czterech rocznie, które obejmują prawie całe morze. W ciągu ostatnich pięciu lat temperatury stale przekraczały średnią.
"Rozwijająca się, szeroko zakrojona fala upałów w zachodniej części Morza Śródziemnego wymaga teraz szczególnej uwagi" - mówi dr Karina von Schuckmann, starszy doradca w Mercator Ocean International.
Naukowcy podkreślają, że tylko szybkie globalne cięcia emisji mogą powstrzymać ten trend. Bez pilnych działań ten klimatyczny hotspot może ulec trwałemu przekształceniu.