Komisja Europejska zaostrza przepisy migracyjne

REKLAMA

Komisja Europejska wprowadziła rozporządzenie umożliwiające państwom członkowskim deportację osób, których wnioski o azyl zostały odrzucone, do krajów trzecich, nawet jeśli nigdy wcześniej w nich nie przebywały. Przepisy te są częścią szerszej zmiany polityki migracyjnej UE.

Rozporządzenie nie wprowadza obowiązkowego programu tworzenia ośrodków deportacyjnych, czyli tzw. „hubów powrotowych”, ale stwarza ramy prawne, które pozwolą rządom zawierać umowy z krajami poza UE, gotowymi przyjąć migrantów w zamian za pomoc finansową.

Deportacja osób będzie możliwa dopiero po wyczerpaniu przez nich wszystkich dostępnych środków prawnych związanych z uzyskaniem ochrony międzynarodowej i po wydaniu ostatecznego nakazu powrotu.

Rozporządzenie to stanowi pierwszy krok w realizacji pomysłu outsourcingu migracji, który został zaakceptowany przez przywódców UE podczas szczytu w październiku. Szefowie państw i rządów zgodzili się wtedy na poszukiwanie nowych sposobów radzenia sobie z nielegalną migracją, co dało Komisji Europejskiej zielone światło do podjęcia bardziej kontrowersyjnych działań.

„Tworzymy ramy prawne, nie tworzymy szczegółowych rozwiązań” – powiedział Magnus Brunner, komisarz ds. wewnętrznych i migracji.

„To nowatorskie podejście, które daje państwom członkowskim możliwość jego wdrożenia” - dodał.

Organizacje pozarządowe krytykują decyzję Komisji Europejskiej, argumentując, że może ona prowadzić do naruszeń praw człowieka. Kontrowersje wzbudza również możliwość deportowania osób o nieuregulowanym statusie do krajów, z którymi nie mają żadnych powiązań.

Ustawa zawiera szczegółową listę powodów, dla których osoby ubiegające się o azyl, których wnioski zostały odrzucone, mogą zostać umieszczone w ośrodkach detencyjnych na maksymalnie dwa lata w państwie członkowskim. Nie precyzuje jednak maksymalnego czasu zatrzymania w zagranicznych ośrodkach, który powinien być określony w dwustronnych umowach i może być zarówno krótkoterminowy, jak i długoterminowy.

Eve Geddie z Amnesty International w UE skrytykowała propozycję, twierdząc, że Komisja Europejska ugięła się pod żądaniami kilku rządów, które sprzeciwiają się prawom człowieka i imigracji.

Brakujący element

Rozporządzenie w sprawie deportacji ma na celu wypełnienie luki pozostawionej w pakcie migracyjnym, który został zatwierdzony przez Unię Europejską w zeszłym roku. Pakt ten ustanawia wspólne zasady przyjmowania osób ubiegających się o azyl oraz aspekt tak zwanej „obowiązkowej solidarności”, który ma zapewnić sprawiedliwy podział migrantów między państwami członkowskimi.

Unia Europejska stara się przyspieszyć proces deportacji, jednak skuteczność powrotów wynosi jedynie 20-25%. Organizacje pozarządowe zwracają uwagę, że dane na ten temat są niekompletne i nie powinny stanowić podstawy do kształtowania polityki migracyjnej.

W obliczu wykorzystywania przez skrajnie prawicowe siły tematu nieuregulowanej migracji do celów wyborczych, państwa członkowskie wywarły nacisk na Komisję, by ta przedstawiła bardziej restrykcyjny projekt, przełamując długotrwałe tabu.

Rozporządzenie nie tylko przewiduje możliwość budowy ośrodków deportacyjnych w krajach trzecich, ale także nakłada na osoby ubiegające się o azyl szereg obowiązków. Migranci będą musieli dostarczyć dokumenty tożsamości, dane biometryczne, informacje kontaktowe oraz szczegóły dotyczące krajów tranzytowych.

Ponadto migranci będą zobowiązani do pozostawania w dyspozycji przez cały czas trwania procesu powrotu oraz do umożliwienia przeszukania swoich rzeczy, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Osoby, które nie spełnią tych wymagań, mogą zostać pozbawione świadczeń socjalnych, a także mogą mieć zatrzymane dokumenty podróży, cofnięte pozwolenia na pracę, czy nałożony długoterminowy zakaz wjazdu do UE. Istnieje również możliwość nałożenia „kar finansowych”, choć szczegóły tych sankcji nie zostały precyzyjnie określone.

Rozporządzenie wprowadza także przyspieszoną procedurę deportacji osób uznanych za „zagrożenie dla bezpieczeństwa”.