Nominowane po raz pierwszy pisarki zdominowały tzw. "shortlistę" Międzynarodowej Nagrody Bookera 2025.
REKLAMA
Ogłoszono tytuły sześciu książek, które znalazły się w finale corocznej Międzynarodowej Nagrody Bookera, wyróżniającej najlepsze nowe dzieła literackie przetłumaczone na język angielski.
O główną nagrodę w wysokości pięcdziesięciu tysięcy funtów (58 000 euro) walczy pięć powieści i jeden zbiór opowiadań. Wszyscy finaliści otrzymają po pięc tysięcy funtów (5 800 euro). Co ważne, nagrody są dzielone po równo między autorów i ich tłumaczy.
Międzynarodowa Nagroda Bookera uznaje tłumaczy za równorzędnych laureatów obok autorów oryginałów. Podobnie jak w przypadku długiej listy ogłoszonej w lutym, wszyscy finaliści są nominowani po raz pierwszy, natomiast dwoje tłumaczy miało już wcześniej nominacje. Wśród dwanaściorga nominowanych autorów i tłumaczy tego roku, dziewięć osób to kobiety.
Po raz pierwszy w historii nagrody w finale znalazły się książki autorów z Danii, Włoch i Japonii - do głównej nagrody zostali nominowani m.in.: Solvej Balle, Vincenzo Latronico i Hiromi Kawakami.
Kolejną debiutantką jest indyjska autorka Banu Mushtaq, której książka "Heart Lamp" jest pierwszym nominowanym dziełem napisanym oryginalnie w południowoindyjskim języku kannada.
Tegoroczna lista finałowa jest wyjątkowa, ponieważ składa się wyłącznie z książek od niezależnych wydawców. Są one również stosunkowo krótkie - cztery książki mają mniej niż dwieście stron. Dwie z nich, "Perfection" i "Small boat", mają niewiele ponad sto stron, a najdłuższa "Under the Eye of the Big Bird" liczy zaledwie dwieście siedemdziesiąt osiem stron.
Przewodniczący konkursu w 2025 roku Max Porter powiedział, że na liście finałowej znajdują się "książki poszerzające umysł" oraz będące "nośnikiem aktualnych i zaskakujących rozmów o człowieczeństwie".
"Przeczytanie 154 książek w ciągu sześciu miesięcy sprawiło, że czuliśmy się jak maszyny do zadawania pytań pędzące przez przestrzeń" - kontynuował Porter.
"Wybrana przez nas szóstka rozbudziła w nas apetyt na kwestionowanie otaczającego nas świata: Jak widzę lub jestem widziany? Jak się nawzajem tłumaczymy? Jak jesteśmy uwięzieni w naszych ciałach, okolicznościach, w czasie, i jakie mamy możliwości uwolnienia się? Kto ma głos? Dyskutując o tych książkach, zastanawialiśmy się nieustannie, co to znaczy być człowiekiem teraz".
Ogłoszenie zwycięzcy odbędzie się we wtorek 20 maja podczas ceremonii w Tate Modern w Londynie, które w tym roku obchodzi swoje dwudziestopięciolecie.
Oto sześć książek z krótkiej listy:
"On the Calculation of Volume I" autorstwa Solvej Balle, przetłumaczona z języka duńskiego przez Barbarę J. Haveland
Pierwsza książka z planowanej septologii Solvej Balle, jednej z najbardziej uznanych współczesnych duńskich autorek. Tara Selter utknęła w pętli czasowej 18 listopada i po roku trwania w tym stanie zaczyna zastanawiać się, czy istnieje jakikolwiek sposób na wyjście z jej nieustającego czyśćca.
Jury: "Życie zawarte w melancholii nieskończenie powtarzającego się zimowego dnia. Czytanie tej książki jest aktem medytacji i kontemplacji".
"Small Boat" Vincenta Delecroix, przetłumaczona z francuskiego przez Helen Stevenson
Francuski autor Delecroix napisał "Small boat" w trzy tygodnie. Opierał się na nagraniach z prawdziwego wydarzenia z 2021 roku, gdy 27 osób zginęło po zatonięciu łodzi w Kanale La Manche. Tworzy on surowy, choć fikcyjny portret kobiety, która odmówiła podjęcia działań ratunkowych.
Jury: "Bezkompromisowe wykorzystanie literatury do zadania najbardziej niewygodnego, ale pilnego pytania naszych czasów: w jakim stopniu wszyscy jesteśmy współwinni?".
"Under the Eye of the Big Bird" autorstwa Hiromi Kawakami, przetłumaczona z japońskiego przez Asę Yonedę.
Zainspirowana katastrofą nuklearną w Fukushimie w 2011 roku, Kawakami stworzyła tę spekulatywną fikcję o przyszłości ludzkości. Opowieść pokazuje ludzkość na skraju wyginięcia, organizującą się w małe plemiona i krzyżuje z kosmitami.
Jury: "Urzekająca, radykalna, poszerzająca umysł i serce podróż w przyszłość ludzkości. Wizjonerska dziwność jest całkowicie czarująca".
"Perfection" Vincenzo Latronico, przetłumaczona z włoskiego przez Sophie Hughes
Jedna z najbardziej druzgocących krytyk milenijnego marzenia. Precyzyjna socjologiczna powieść Latronico o parze żyjącej swoim idealnym życiem w Berlinie podkreśla płytkość i banalność podejścia do aspiracji i konsumpcjonizmu, jakie mają milenialsi dążący do posiadania tych samych urządzeń i tej samej estetyki.
Jury: "Idealnie wyważony, głęboki i boleśnie trafny opis egzystencjalnego przygnębienia milenijnego życia".
"Heart Lamp" autorstwa Banu Mushtaq, przetłumaczone z języka kannada przez Deepę Bhasthi
Jedyny zbiór opowiadań wśród finalistów. "Heart lamp" była publikowana w języku kannada między 1990 a 2023 rokiem i przedstawia doświadczenia zawodowe Banu Mushtaq jako dziennikarki i prawniczki w różnorodnych opowieściach o społeczności i rodzinie.
Jury: "Opowieści o nadchodzącej nowoczesności, opowiedziane przez pryzmat życia muzułmańskich kobiet w południowych Indiach. Ożywcze doświadczenie czytelnicze".
"A Leopard-Skin Hat" Anne Serre, przetłumaczony z francuskiego przez Marka Hutchinsona
Napisana po samobójstwie siostry autorki Anne Serre, "Kapelusz z lamparciej skóry" jest jej hołdem. Poprzez zaledwie kilka krótkich scen, Serre maluje piękny portret silnej duchem młodej kobiety, ale i "demonów", z którymi się mierzyła.
Jury: "Mistrzowska lekcja tego, jak pamiętamy życie osób związanych z naszym własnym. Trzyma kruchość życia w swoich dłoniach z najwyższą troską".