Euronews Business przygląda się bliżej zasadom wydawania pozwoleń na pracę i średnim zarobkom studentów zagranicznych w Europie.
Europa jest jednym z najbardziej atrakcyjnych miejsc dla wysokiej jakości edukacji i wymiany kulturowej. Około 1,76 miliona studentów zagranicznych przyjeżdża do Unii Europejskiej w celu zdobycia wyższego wykształcenia, co stanowi 8,4 procent wszystkich studentów.
Wybierając miejsce studiów, studenci zagraniczni biorą pod uwagę wiele czynników. Jednym z najważniejszych pytań jest to, czy mogą pracować podczas studiów. Krótka odpowiedź brzmi: tak.
Międzynarodowi studenci uniwersyteccy mogą pracować w 30 krajach europejskich, w tym w krajach członkowskich Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii, Norwegii i Islandii, o ile są zapisani na studia wyższe. W niektórych krajach pozwolenie na pracę nie jest wymagane. W innych zezwolenie jest wymagane tylko dla studentów spoza UE/EOG.
"Decyzje studentów zagranicznych o podjęciu studiów i pracy w krajach europejskich zależą od złożonej interakcji czynników" - Tom Miessen, dyrektor generalny StudiesIn, powiedział w wywiadzie dla Euronews Business.
Jakie są zatem warunki pracy studentów w Europie? Ile godzin mogą pracować studenci i ile mogą zarobić w ciągu miesiąca?
Portal StudiesIn.com przeanalizował 30 europejskich kierunków studiów i ich możliwości pracy w niepełnym wymiarze godzin, w tym warunki pracy, średnie stawki godzinowe i miesięczne zarobki. Badanie nie obejmuje czesnego, które również może być istotnym czynnikiem wpływającym na decyzje studentów.
W których krajach studenci zagraniczni potrzebują pozwolenia na pracę?
W 14 z 30 krajów studenci zagraniczni nie potrzebują pozwolenia na pracę. Należą do nich Wielka Brytania, Francja, Irlandia, Szwecja, Finlandia, Portugalia, Bułgaria, Rumunia, Węgry, Polska, Słowacja, Estonia, Łotwa i Litwa. Sprawia to, że miejsca te są szczególnie atrakcyjne dla studentów, którzy chcą szybko rozpocząć pracę bez dodatkowych formalności.
W Austrii, Belgii, Danii, Grecji i we Włoszech tylko studenci spoza UE/EOG muszą uzyskać pozwolenie na pracę podczas studiów. W Czechach i Chorwacji studenci spoza Unii Europejskiej mogą również potrzebować pozwolenia na pracę, w zależności od indywidualnych przypadków.
Pokazuje to, że w prawie połowie Europy studenci zagraniczni nie potrzebują pozwolenia na pracę. W przypadku studentów z krajów UE odsetek ten jest jeszcze wyższy i wynosi około 75 procent.
Osiem krajów wymaga od studentów zagranicznych uzyskania pozwolenia na pracę przed podjęciem pracy. Są to Hiszpania, Holandia, Słowenia, Norwegia, Malta, Luksemburg, Islandia i Cypr. Cztery z nich są stosunkowo małe pod względem liczby ludności.
Ile może pracować i zarabiać student w Europie?
W większości krajów europejskich znajdujących się na liście międzynarodowi studenci mogą pracować tylko do 20 godzin tygodniowo. Kilka krajów ma niższy próg, na przykład Luksemburg (15 godzin) i Holandia (16 godzin). W wielu krajach studenci mogą pracować więcej godzin - a nawet w pełnym wymiarze godzin - podczas przerw letnich lub akademickich.
Szacowane stawki godzinowe wahają się od 3,32 euro w Bułgarii do 18 euro w Luksemburgu i 17-19 euro na Islandii. W połowie krajów płace są niższe niż 8 euro.
Po Bułgarii, Węgry (4,19 euro), Estonia (4,30 euro), Łotwa (4,47 euro) i Słowacja (4,69 euro) należą do najniższych w Europie.
Na drugim końcu skali, po Luksemburgu i Islandii, znajdują się Norwegia (16,86 euro), Dania (14,74 euro), Holandia (14,40 euro) i Wielka Brytania (14,09 euro), wszystkie z płacami powyżej 14 euro za godzinę.
Według StudiesIn.com, w oparciu o maksymalny dozwolony tygodniowy wymiar godzin i średnie stawki godzinowe, studenci w Wielkiej Brytanii są w stanie zarobić do 977 funtów (1127 euro) miesięcznie. W Niemczech i Hiszpanii kwota ta wynosi około 1111 euro. Studenci zagraniczni mogą otrzymać do 900 euro miesięcznie we Francji i od 600 do 750 euro we Włoszech.
Co sprawia, że studenci wybierają studia za granicą?
"Koszty utrzymania i czesne są często najważniejszymi czynnikami, szczególnie dla tych, którzy szukają niedrogich opcji bez uszczerbku dla jakości edukacji" - tłumaczy Tom Miessen.
Wyjaśnił, że kraje z wysoko cenionymi uniwersytetami, takie jak Wielka Brytania, Niemcy i Holandia, w naturalny sposób przyciągają studentów skupionych na doskonałości akademickiej i międzynarodowym uznaniu.
"Jednak praktyczne aspekty, takie jak dostęp do możliwości pracy i korzystna polityka imigracyjna po zakończeniu studiów, są równie ważne, ponieważ studenci dążą do płynnego przejścia od edukacji do zatrudnienia" - dodał.
Tom Miessen ze StudiesIn zauważył również, że kompatybilność kulturowa i dostępność językowa również odgrywają znaczącą rolę, przy rosnącej preferencji dla krajów oferujących programy prowadzone w języku angielskim i środowiska integracyjne. Bliskość ich krajów ojczystych może wpływać na wybory studentów z sąsiednich regionów, podczas gdy bezpieczeństwo, jakość życia i udogodnienia społeczne wpływają na ogólną atrakcyjność.
"Studenci rozważają te czynniki w sposób zgodny z ich możliwościami finansowymi, aspiracjami zawodowymi i osobistymi preferencjami, co skutkuje zróżnicowanym procesem decyzyjnym w całej Europie" - mówi Miessen.
Udział studentów zagranicznych w Europie
Odsetek studentów szkolnictwa wyższego z zagranicy w 2023 roku był bardzo zróżnicowany w całej Europie, przy średniej unijnej wynoszącej 8,4 procent według Eurostatu.
Luksemburg miał zdecydowanie największy udział, 52,3 procent studentów szkolnictwa wyższego pochodziło z zagranicy. Znacznie za nim uplasowały się Malta (29,6 procent) i Cypr (22,3 procent). Grecja (3 procent), Chorwacja (3,7 procent) i Hiszpania (4,3 procent) odnotowały najniższe udziały.
Patrząc na rzeczywiste liczby, Wielka Brytania ma największą liczbę studentów z zagranicy. Według House of Commons Library, w roku akademickim 2023/24 w brytyjskich instytucjach szkolnictwa wyższego studiowało 732 285 zagranicznych studentów, co stanowiło 23 procent całkowitej populacji studentów.
W Unii Europejskiej największą liczbę międzynarodowych studentów uniwersyteckich odnotowano w Niemczech (ponad 420 tysięcy), a następnie we Francji (276 tysięcy), Włoszech (106 tysięcy) i Hiszpanii (102 tysięcy).