Bułgaria przyjmie euro, Polsce się nie spieszy

REKLAMA

Kraj bałkański liczący 6,4 miliona mieszkańców ma przejść ze swojej waluty krajowej, lewa na euro 1 stycznia przyszłego roku. Bułgarskie władze z dumą ogłosiły decyzję. Ale wśród państw członkowskich są i takie, jak choćby Polska którym się do eurostrefy nie spieszy.

Co to jest euro?

Euro to wspólna waluta i system monetarny uruchomiony w 1999 roku, kiedy jedenaście krajów członkowskich UE nieodwołalnie zdecydowało, że euro będzie ich walutą rozliczeniową. Następnie jedenastka wymieniła krajowe banknoty i monety w 2002 roku.

UE powołała Europejski Bank Centralny, który zajmuje się polityką pieniężną i ustala wskaźniki stóp procentowych dla krajów członkowskich, podobnie jak amerykańska Rezerwa Federalna w USA.

Jak kraje przystępują do strefy euro?

Kraje muszą spełniać cztery kryteria: niska inflacja, utrzymanie deficytów i długu pod kontrolą, niskie długoterminowe stopy procentowe i stabilny kurs wymiany między swoją walutą a euro. Kraje muszą przejść przez dwuletnią „poczekalnię”, w której ich waluta nie będzie nadmiernie wahać się w stosunku do euro. Proces ten ma na celu wykazanie, że ich gospodarka w sposób zrównoważony zbiega się z gospodarkami strefy euro.

Gdy Komisja Europejska ustali, że wymagania zostały spełnione, rządy państw członkowskich UE podejmują decyzję większością kwalifikowaną. To znaczy, że do zatwierdzenia potrzebne jest co najmniej 55% państw członkowskich reprezentujących co najmniej 65% populacji UE.

Po przystąpieniu kraje muszą przestrzegać zasad ograniczających dług i deficyty. Zasady te mają na celu powstrzymanie krajów przed prowadzeniem dużych deficytów, które mogłyby podważyć euro.

Jaka jest sytuacja Bułgarii?

Komisja Europejska, poparta opinią EBC orzekła w środę, że Bułgaria spełniła wymagania. Sprawa trafi teraz pod głosowanie na spotkaniu ministrów finansów UE zaplanowanym na 8 lipca.

Urzędnicy UE twierdzą, że głosowanie jest przesądzone.

Bułgaria powiązała swoją walutę, lewa, z euro od początku unii walutowej w 1999 roku, jeszcze przed przystąpieniem do Unii Europejskiej w 2007 roku. Bułgaria ma również bardzo niski poziom zadłużenia, wynoszący zaledwie 24,1% rocznej produkcji gospodarczej. Jest to znacznie poniżej poziomu 60% określonego w kryteriach ekonomicznych członkostwa w strefie euro. Ostatnim krokiem było obniżenie inflacji poniżej poziomu odniesienia 2,8%, czyli nie więcej niż o 1,5% powyżej średniej trzech najniższych członków strefy euro.

Istniały obawy dotyczące poziomu korupcji i prania pieniędzy w najbiedniejszym kraju UE. Komisja i EBC stwierdziły jednak, że Bułgaria poczyniła postępy w tych obszarach.

Połowa Bułgarów nie chce euro

Najnowsze badanie Eurobarometru przeprowadzone przez UE wykazało, że 50% Bułgarów jest przeciwnych, a 43% jest za. Powody obejmują obawy przed inflacją, nieufność do oficjalnych instytucji w kraju, który miał siedem rządów w ciągu czterech lat, oraz szeroko rozpowszechnione błędne informacje w mediach społecznościowych.

Kwestię tę podjęli prorosyjscy politycy nacjonalistyczni, którzy opowiadają się za utrzymaniem krajowej waluty. Prezydent Rumen Radew podsycił siły przeciwne euro propozycją referendum, która została jednak odrzucona przez parlament. Błędne informacje obejmowały fałszywe twierdzenia, że ​​euro pozwoli urzędnikom UE konfiskować uśpione konta bankowe lub używać cyfrowego euro do kontrolowania ludzi.

Od 1 stycznia przyszłego roku z bułgarskich bankomatów będzie można wypłacać tylko euro, chociaż obie waluty będą krążyć w gotówce jeszcze przez miesiąc. Następnie banknoty lewów można będzie wymieniać w bankach przez 12 miesięcy i przez nieograniczony czas w bułgarskim banku narodowym.

Jakie są zalety członkostwa w strefie euro?

Teoretycznie euro oznacza niższe stopy procentowe dla przedsiębiorstw i konsumentów oraz ułatwia handel transgraniczny w strefie euro. Firmy nie muszą już angażować się w transakcje wymiany walut ani martwić się, że zmiany kursów walutowych obniżą ich zyski lub zasoby. Podróżni nie muszą płacić prowizji w kantorze wymiany walut ani na rachunku za kartę kredytową podczas wakacji lub podróży służbowej do innego kraju unijnego.

Kraje członkowskie otrzymują miejsce w radzie ustalającej stopy procentowe EBC i mają głos w polityce pieniężnej całej strefy euro.

Czy istnieją wady lub zagrożenia?

Kraje, które dołączają, tracą część władzy nad własną gospodarką. Rezygnują ze swojej możliwości ustalania własnych stóp procentowych i stają w obliczu ograniczeń wydatków rządowych i deficytów, chociaż zasady te okazały się elastyczne w praktyce.

I nie mogą już zyskać konkurencyjności w stosunku do innych krajów, pozwalając na dewaluację kursu wymiany swojej waluty.

Pozostają gorzkie wspomnienia kryzysu zadłużenia i kryzysu gospodarczego, który wstrząsnął strefą euro w latach 2010-2015. Po tym, jak Grecja przyznała, że ​​jej deficyt i długi są znacznie większe niż wcześniej zgłaszano, ostatecznie ogłosiła niewypłacalność, a zamieszanie na rynku rozprzestrzeniło się na inne kraje strefy euro.

Grecja, Portugalia, Irlandia, Hiszpania i Cypr zostały uratowane pożyczkami od innych rządów strefy euro w zamian za surowe środki oszczędnościowe, które wpłynęły na wielu zwykłych ludzi, w tym pracowników rządowych i emerytów.

Czy euro zostało wzmocnione od tego czasu?

Prezes EBC Mario Draghi jest uznawany za osobę, która rozbroiła kryzys strefy euro w 2012 roku, mówiąc, że bank centralny zrobi „wszystko, co konieczne”, aby uratować euro. EBC powiedział wtedy, że może interweniować na rynkach obligacji, aby wesprzeć kraje dotknięte zawirowaniami. Było to zabezpieczenie, które uspokoiło rynki, chociaż nigdy nie zostało wykorzystane.

Później dodano inne zabezpieczenia, w tym fundusz ratunkowy strefy euro i przeniesienie nadzoru bankowego z czasami pobłażliwych krajowych organów nadzoru do EBC.

Dlaczego nie wszystkie 27 państw członkowskich UE jest w strefie euro?

Kraje zgadzają się przystąpić do strefy euro jako część członkostwa do UE, ale nie wszystkie podjęły wysiłki, aby spełnić wymogi ekonomiczne. Nie ma okna czasowego na przystąpienie.

Dania otrzymała opt-out, podczas gdy Szwecja odrzuciła euro w referendum w 2003 roku, pomimo braku opt-out i braku docelowej daty przystąpienia.

Inne państwa niezrzeszone to Czechy, Węgry, Polska i Rumunia.

Urzędnicy w Polsce, największym państwie niezrzeszonym, wykazali niewielkie zainteresowanie przystąpieniem, pomimo uznania obowiązku przystąpienia pewnego dnia. Zwycięzca niedzielnych wyborów prezydenckich Karol Nawrocki prowadził kampanię na rzecz utrzymania złotego.

Gospodarka kraju rozwija się dynamicznie i również poza strefą euro, podwajając swoją wielkość w ciągu ostatnich dwóch dekad, a standard życia niemal dogonił kraje Europy Zachodniej od czasu uwolnienia się od rządów komunistycznych w 1989 roku.