Ceny masła w Polsce rosną nieprzerwanie od ponad roku, ale nie tylko Polacy mają z tym problem. Dwukrotnie szybciej ceny poszły w górę w Czechach i w Niemczech - wynika z najnowszych danych Eurostatu. Powodem jest mniejsza podaż mleka z powodu suszy i chorób.
REKLAMA
W obliczu zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia mieszkańcy Europy muszą stawić czoła rosnącym cenom masła, co ma przełożenie także na inne produkty. Piekarze oraz cukiernicy już zapowiadzieli, że cena za bochenek lub świąteczne wypieki, gdzie wykorzystuje się masło znacznie wzrośnie.
Cena masła na europejskiej giełdzie EEX przekroczyła właśnie 8,5 tys. euro za tonę, zbliżając się do rekordu sprzed dwóch lat. Wysoki kosz był związany z kryzysem wywołanym pełnoskalową wojną w Ukrainie.
W 26 państwach członkowskich Unii Europejskiej cena masła wzrosła średnio o 19% od października 2023 r. do października 2024 r. Obejmowało to wzrost o 49% na Słowacji i 40% w Niemczech i Czechach, zgodnie z danymi UE, a raporty rynkowe, w tym Trading Economics, Selina Wamucii, Eurostatu wskazują, że koszty nadal rosną.
W Niemczech 250-gramowy blok masła kosztuje obecnie od 9,60 do 16 złotych, w zależności od marki i jakości. Najwięcej bo za 200 g masła zapłacimy w Szwajcarii. Ceny w tym kraju wahają się pomiędzy 19 a 23 zł. Najmniej zapłacą mieszkańcy Ukrainy, gdzie kostka masła kosztuje około 7 złotych. W Polsce cena za masło oscyluje w granicach 9 lub 10 złotych za 200 gram.
Jak podaje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa na wzrost wartości indeksu cen miały wpływ rosnące ceny proszku mlecznego i masła na rynku międzynarodowym. Innym czynnikiem była tegoroczna susza. Doprowadziła ona do wzrostu cen za paszę dla bydła. Podejrzewany jest także wpływ ptasiej grypy na stada mlecznych krów oraz inne choroby.
Według ekonomisty Mariusza Dziwulskiego, analityka rynku spożywczego i rolnego w PKO Banku Polskim w Warszawie, kryzys na rynku mleczarskim jest wynikiem spadkiem produkcji w USA i Nowej Zelandii, jednych z największych eksporterów masła na świecie.
Polscy klienci mocno ucierpieli
Bezpieczeństwo żywnościowe to jeden z filarów polskiej prezydencji w Radzie UE. Masło jest tak ważne dla Polaków, że rząd postanowił działać. Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych, by ustabilizować ceny, sprzeda ok. 1000 ton tego produktu.
Według agencji rządowej, Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, cena masła wzrosła o 11,4% od początku listopada do początku grudnia.
Z kolei w ostatnich tygodniach koszt masła w Polsce stał się kwestią polityczną. Przeciwnicy premiera Donalda Tuska próbują zrzucić winę na niego i jego rząd. Natomiast sympatycy Tuska obwinaiają prezesa Narodowego Banku Polskiego Adama Glapińskiego, który wywodzi się z przeciwnego obozu politycznego.
Według Agnieszki Maliszewskiej, dyrektor Polskiej Izby Mleka, niektórzy konsumenci decydują o wyborze sklepu na podstawie ceny masła, co doprowadziło do wojen cenowych między sieciami spożywczymi.
Oliwa z oliwek "masłem" Europy Południowej
Eksperci ds. żywienie zauważają, że "maślana inflacja" nie dotyczy państw Europy Południowej, które w większym stopniu polegają na oliwie z oliwek.
Według firmy CLAL, zajmującej się analizą rynku mleczarskiego, od zeszłego roku koszt masła we Włoszech wzrósł średnio o 44%, ale to właśnie oliwa z oliwek jest najbardziej preferowanym tłuszczem w tym kraju. Dlatego też cena masła nie wywołuje tam takiego samego niepokoju, jak w uzależnionych od masła częściach Europy.
Tymczasem w Paryżu, cukiernik Arnaud Delmontel, mówi, że od września cena masła wzrosła o 25%. Podkreśla, że niektórzy konkurenci zwracają się w stronę margaryny, która została wynaleziona w XIX wieku.