MI5 wiedziała o zabójstwach popełnianych przez podwójnego agenta IRA. Dochodzenie ujawnia, że służba próbowała zataić fakty i utrudnić śledztwo.
Brytyjska służba wywiadowcza MI5 była świadoma, że podwójny agent Irlandzkiej Armii Republikańskiej (IRA) dopuścił się morderstw.
Według oficjalnego raportu, agencja podejmowała działania mające utrudnić policyjne śledztwo i ukryć prawdę.
Dochodziło do tego w ramach dziewięcioletniego śledztwa o wartości 40 milionów funtów, znanego jako Operacja Kenova.
Dotyczyło ono "Stakeknife’a", wysoko postawionego członka IRA, który przekazywał informacje brytyjskiemu wywiadowi w trakcie konfliktu w Irlandii Północnej.
Byli agenci określali Stakeknife’a jako kluczowego kreta MI5 w IRA.
Według raportu, oficerowie brytyjskiej armii pozwalali mu na przesłuchiwanie, torturowanie i zabijanie członków organizacji, aby utrzymać jego przykrywkę jako szefa bezpieczeństwa wewnętrznego grupy.
Media brytyjskie w 2003 roku zidentyfikowały w nim Freddiego Scappaticci z Belfastu, który zaprzeczał zarzutom aż do swojej śmierci w 2023 roku w wieku 77 lat.
Raport Operacji Kenova nie ujawnia nazwiska agenta, zgodnie z polityką państwa dotyczącą ochrony tożsamości współpracowników wywiadu.
Śledztwo prowadzone przez byłego szefa policji w Szkocji, Sir Iaina Livingstone’a, wykazało, że MI5 była "ściśle zaangażowana w postępowanie ze Stakeknife’em".
Agencja wcześniej twierdziła, że jej rola była jedynie "marginalna".
Raport objął analizą dziesiątki zabójstw i uprowadzeń związanych z tzw. "Nutting Squad” IRA, odpowiedzialnym za przesłuchiwanie i eliminowanie osób podejrzanych o współpracę z brytyjskimi służbami.
"Ukrywanie prawdy"
Dokument ujawnia, że Stakeknife był "bardzo szczery wobec swoich przełożonych w kwestii udziału w poważnych przestępstwach, w tym morderstwach".
Śledztwo ustaliło, że był zamieszany w 14 zabójstw i 15 uprowadzeń, a jego działania prawdopodobnie kosztowały więcej istnień ludzkich, niż uratowały.
"Ochrona agenta była wyraźnie ważniejsza niż ochrona osób, które mogły i powinny zostać uratowane"- czytamy w raporcie.
Ujawniono też, że przełożeni Stakeknife’a dwukrotnie przewieźli go z Irlandii Północnej na "wakacje", mimo że był poszukiwany przez policję pod zarzutem morderstwa i fałszywego uwięzienia.
Szczegóły wyszły na jaw dzięki setkom dokumentów odkrytych przez MI5 w kwietniu 2024 roku.
"Ujawnienie materiałów jest wynikiem szeregu incydentów, które mogą być odebrane jako próby ograniczenia śledztwa, spowolnienia jego przebiegu, uniknięcia oskarżeń wobec Stakeknife’a i ukrycia prawdy"- napisano w raporcie.
Po publikacji dyrektor generalny MI5, Ken McCallum, złożył wyrazy współczucia "ofiarom i rodzinom tych, którzy byli torturowani lub zabici przez jednostkę bezpieczeństwa wewnętrznego Tymczasowej IRA".
Konflikt w Irlandii Północnej trwał ponad trzy dekady. Zginęło w nim ponad 3600 osób, a około 50 tysięcy zostało rannych.
Porozumienie wielkopiątkowe z 1998 roku w dużej mierze zakończyło przemoc, choć jej konsekwencje odczuwalne były przez wiele lat.