Najlepsi eksperci ds. bezpieczeństwa żywności w Europie łączą siły, aby walczyć z oszustwami. Euronews śledzi ich poczynania w specjalnej serii The Food Detectives. W odcinku 6 spotykamy zespół walczący z podrabianą oliwą za pomocą przenośnego zestawu do testów DNA we Włoszech.
Każda butelka oliwy ma swoją własną historię. Za niektórymi butelkami kryje się jednak inna opowieść - opowieść o oszustwie.
„Oliwa to żywność, która jest najbardziej narażona na fałszowanie i oszustwa wśród wszystkich produktów spożywczych” - wyjaśnia detektyw żywności Nicolò Cultrera, pilotażowy lider projektu EU Watson i ekspert w dziedzinie biogenetyki w National Research Council, największej włoskiej publicznej instytucji badawczej.
Tańsze oleje z nasion, oliwy niższej jakości i inne substancje są często mieszane i sprzedawane jako produkty premium. Takie oszustwa podważają zaufanie konsumentów, mogą mieć wpływ na zdrowie i zagrażają uczciwym producentom. „Cena oliwy może wahać się od bardzo niskiej do bardzo wysokiej, tworząc szeroki margines, w którym może dojść do oszustwa” - dodaje Cultrera. „Sytuację pogarsza fakt, że łańcuch wartości oliwy jest niezwykle rozdrobniony”.
Zestaw do testów DNA przenosi laboratorium do tłoczni
Producentka oliwy Antonella Meyer-Masciulli współpracuje z Food Detectives w walce z fałszywą oliwą. Wykorzystuje testy DNA, aby sprawdzić, czy jej oliwy naprawdę pochodzą z oliwek, które kupuje, koncentrując się na starych odmianach ze starożytnych drzew, które stoją od wieków wokół miasta Amelia, na wzgórzach Umbrii w środkowych Włoszech.
„Wielu producentów sprzedaje swoje produkty ze zdjęciami tysiącletnich drzew, ale ostatecznie oliwa nie pochodzi z tych drzew. Zdecydowaliśmy się poddać nasze oliwy testom DNA, aby zapewnić naszym konsumentom większą przejrzystość i zdobyć ich zaufanie” - powiedziała Euronews.
Takie testy genetyczne są nadal rzadkością wśród producentów oliwy, ponieważ wymagają czasu i pieniędzy. Do tej pory odbywało się to głównie w laboratoriach badawczych - ale Food Detectives przenoszą laboratorium bezpośrednio do tłoczni, dzięki czemu testy DNA są szybsze, tańsze i bardziej dostępne.
Detektywi żywności Stelios Arhondakis i Sofia Tzagkaraki z greckiej firmy biotechnologicznej BioCoS opracowują urządzenie o nazwie Field DNA, które może izolować DNA w warunkach polowych. Po raz pierwszy przetestowali je w tłoczni w Bettona w Umbrii. „Po raz pierwszy na świecie otworzyliśmy drzwi do przeprowadzania testów DNA oliwy poza laboratorium” - mówi Arhondakis. Mają nadzieję uruchomić je w ciągu najbliższych kilku miesięcy.
Transparentność od drzewa do butelki
Sektor z zadowoleniem przyjął takie innowacje. „Posiadanie testu, który gwarantuje, że oliwa naprawdę pochodzi z konkretnego drzewa, jest najbardziej satysfakcjonującą rzeczą, jaka istnieje” - mówi Giulio Mannelli, prezes Aprol Umbria, stowarzyszenia reprezentującego producentów, rozlewni i tłoczni oliwy w regionie. „Projekt Watson zapewnia nam przejrzystość i jasność, a tego konsumenci szukają coraz bardziej”.
Po przeprowadzeniu testów DNA, Detektywi żywności idą o krok dalej, nadając każdej butelce cyfrowy paszport. „Konsumenci będą mogli łatwo uzyskać dostęp, za pomocą kodu QR, do całej historii oliwy, od gaju, na którym oliwki zostały zebrane, po numer partii i butelki, którą kupili” - podsumowuje Cultrera.
Euronews tworzy The Food Detectives
Seria The Food Detectives opowiada o pracach prowadzonych w ramach projektu Watson realizowanego przez Unię Europejską i finansowanego ze środków programu Horizon Europe. Euronews jest członkiem konsorcjum Watson wraz z 46 partnerami ze środowisk akademickich i przemysłowych z całej Europy. Projekt ten ma na celu zapewnienie organom ds. bezpieczeństwa żywności lepszych narzędzi do wykrywania oszustw i zapobiegania nim.
Dołącz do nas podczas premiery The Food Detectives NA ŻYWO na kanale YouTube Euronews w czwartek 27 listopada o godzinie 17:30 – nadajemy bezpośrednio z Brukseli.