Po pojawieniu się wirusa COVID-19 w 2020 roku pandemia szybko stała się główną przyczyną zgonów na świecie. Jednak już w 2023 roku COVID-19 spadł na 20. miejsce wśród najczęstszych przyczyn śmierci.
Średnia oczekiwana długość życia na świecie wróciła do poziomu sprzed pandemii – wynika z nowego badania opublikowanego w czasopiśmie medycznym "The Lancet". Jednak wciąż utrzymują się duże różnice regionalne w tym zakresie.
Po pojawieniu się wirusa COVID-19 w 2020 roku pandemia szybko stała się główną przyczyną zgonów na świecie, obniżając oczekiwaną globalną średnią długość życia. Osoby urodzone w 2021 roku mogły wówczas oczekiwać, że dożyją średnio 71,7 roku.
Jednak już w 2023 roku COVID-19 spadł na 20. miejsce wśród najczęstszych przyczyn śmierci, ustępując m.in. chorobom przewlekłym, chorobie Alzheimera i zaburzeniom noworodkowym. Globalna oczekiwana średnia długość życia wzrosła do 73,8 roku.
Choroby przewlekłe obecnie stanowią niemal dwie trzecie przypadków zachorowań i zgonów na świecie. Najczęstsze z nich to choroby serca, udary mózgu i cukrzyca – wynika z badania.
Czynniki ryzyka, takie jak otyłość, palenie tytoniu czy zanieczyszczenie powietrza, odgrywają kluczową rolę w rozwoju chorób przewlekłych. Według szacunków naukowców, ich skuteczne ograniczenie mogłoby zapobiec niemal połowie wszystkich zgonów i przypadków niepełnosprawności na świecie.
"Dynamiczny wzrost liczby osób starszych na świecie oraz zmieniające się czynniki ryzyka wprowadzają nas w nową erę globalnych wyzwań zdrowotnych" – powiedział dr Christopher Murray, dyrektor Instytutu Pomiarów i Oceny Stanu Zdrowia (IHME), który kierował badaniem.
Zespół Murraya, we współpracy z ekspertami z całego świata, przeanalizował dane dotyczące 375 chorób i urazów oraz 88 czynników ryzyka w 204 krajach i terytoriach w latach 1990–2023.
W badaniu objęto pięć dużych krajów europejskich: Francję, Niemcy, Włochy, Hiszpanię i Wielką Brytanię. W 2023 roku choroby serca były najczęstszą przyczyną zgonów we wszystkich tych krajach z wyjątkiem Francji, gdzie na pierwszym miejscu znalazł się rak płuc.
Średnia oczekiwana długość życia była również znacznie wyższa w tych pięciu krajach europejskich niż w innych częściach świata. Na przykład wyniosła 80,9 roku w Niemczech i 83,2 roku w Hiszpanii.
Naukowcy wyrazili również zaniepokojenie rosnącą liczbą zgonów wśród nastolatków i młodych dorosłych w Ameryce Północnej i Łacińskiej z powodu samobójstw oraz nadużywania alkoholu i narkotyków a także w Afryce Subsaharyjskiej, gdzie głównymi przyczynami zgonów pozostają choroby zakaźne i wypadki.
Wyniki badania powinny być "sygnałem ostrzegawczym" dla rządów i liderów sektora zdrowia publicznego, by "reagowali szybko i strategicznie na niepokojące trendy, które przekształcają zdrowie publiczne" – podsumował Murray.