Nowe badanie sugeruje, że geny matek mogą odgrywać pośrednią rolę w kształtowaniu zdrowia ich dzieci, nawet jeśli nie są przekazywane dalej.
Dzieci otyłych rodziców są bardziej narażone na nadwagę - ale, jak wykazało nowe badanie, geny matek wydają się mieć szczególnie duży wpływ na wagę potomstwa.
Uważa się, że otyłość wynika z połączenia czynników dziedzicznych i środowiskowych. Geny przekazywane z rodziców na dzieci wpływają na apetyt, poczucie sytości, metabolizm, preferencje żywieniowe, rozkład tkanki tłuszczowej i wiele innych aspektów.
Badanie opublikowane w czasopiśmie PLOS Genetics wskazuje, że podczas gdy dzieci otrzymują połowę swojego DNA od każdego z rodziców, to genetyka matki ma większe znaczenie, jeśli chodzi o wskaźnik masy ciała (BMI).
"Wygląda na to, że genetyka matki odgrywa ważną rolę we wpływie na wagę dziecka, a nie tylko na jego genetykę" - powiedział w oświadczeniu Liam Wright, główny autor badania i badacz z University College London.
Zespół Wrighta przeanalizował dane genetyczne i zdrowotne od ponad 2600 brytyjskich rodzin z dziećmi urodzonymi w 2001 i 2002 roku, śledząc je od urodzenia do 17 roku życia.
Dostęp do genów zarówno dzieci, jak i rodziców był kluczowy. Umożliwiło to naukowcom zidentyfikowanie zarówno genów odziedziczonych przez dzieci, jak i genów, których rodzice nie przekazali - ale które mogą nadal wpływać na zdrowie ich dzieci. Autorzy badania stwierdzili, że te pośrednie efekty, zwane "wychowaniem genetycznym", są istotne, ponieważ pomagają kształtować sposób dorastania dzieci - od warunków w łonie matki po praktyki rodzicielskie.
Badanie wykazało, że BMI obojga rodziców ma wpływ na wagę dziecka. Jednak o ile oddziaływanie ojców wynikało niemal całkowicie z genów, które bezpośrednio przekazali, to wpływ BMI matki sięgał głębiej. Może to wynikać z faktu, że geny matki wpływają na jej własną wagę, nawyki żywieniowe lub aktywność w czasie ciąży, co z kolei odgrywa rolę w rozwoju i zdrowiu jej dziecka, stwierdzili naukowcy.
"Oprócz genów przekazywanych bezpośrednio przez matki, nasze odkrycia wskazują, że genetyka matki odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu środowiska rozwoju dziecka, a tym samym pośrednio wpływa również na jego BMI" - powiedział Wright. "Nie chodzi o obwinianie matek, lecz raczej o wspieranie rodzin, by mogły mieć znaczący wpływ na długoterminowe zdrowie dzieci" - dodał.
Inne badania wykazały, że ojcowie, którzy mieli nadwagę lub byli otyli w momencie poczęcia, częściej mają dzieci z otyłością. Według autorów badania, wysiłki mające na celu pomoc otyłym rodzicom w odchudzaniu mogą mieć długotrwały wpływ na zdrowie ich dzieci.
"Ukierunkowane działania zmierzające do obniżenia BMI matki, szczególnie w okresie ciąży, mogą ograniczyć międzypokoleniowe skutki otyłości" - powiedział Wright.