Wiele kluczowych składników świątecznych potraw ucierpiało przez zmiany klimatu. Plony drastycznie spadły, a rolnicy muszą wdrażać nowe metody.
Wraz ze zbliżającymi się świętami półki w supermarketach zapełniają się produktami, które trafiają na świąteczny stół: indykiem, ziemniakami, cynamonem i czekoladą.
Wielu klientów zauważa jednak, że w tym roku ich ceny są nieco wyższe, a towaru może być mniej.
Wiele kluczowych składników świątecznych potraw odczuwa skutki zmian klimatu. Plony spadają, a rolnicy są zmuszeni wprowadzać dostosowania.
Oto jak klimat wpływa na światową spiżarnię i zmienia nasze świąteczne menu.
Kryzys składników w świątecznych słodkościach
Pieczenie to jedna z najpopularniejszych świątecznych aktywności: w kuchniach na całym świecie powstają pierniki, keks bożonarodzeniowy czy bułeczki cynamonowe. W tym roku o część kluczowych składników może być jednak trudniej.
Od zachodnioafrykańskich plantacji kakao po cynamonowe gaje na Sri Lance, presja klimatu uderza w dostępność i ceny, co potwierdza nowy raport The Weather Channel.
Kakao, wanilia, cynamon i trzcina cukrowa należą do upraw najbardziej podatnych na skutki zmian klimatu.
Produkcja wanilii koncentruje się na Madagaskarze, gdzie jest wystawiona na działanie cyklonów i fal upałów.
Trzcina cukrowa i buraki cukrowe źle znoszą suszę, powodzie i długotrwałe ekstremalne upały. Cynamon rośnie głównie w kilku tropikalnych regionach o kruchych ekosystemach.
Kakao należy do produktów najbardziej dotkniętych kryzysem.
Uprawa wymaga określonych temperatur, wilgotności i opadów. Tymczasem ok. 97 proc. światowej podaży pochodzi z krajów z niską lub średnią oceną klimatyczną według Notre Dame Global Adaptation Index. To narzędzie łączy ocenę podatności państw na szkody klimatyczne z ich dostępem do wsparcia finansowego i instytucjonalnego.
Niektóre modele klimatyczne przewidują, że do 2050 roku nawet 50 proc. obecnych terenów upraw kakao może stać się nieodpowiednie do 2050 roku, jeśli rolnicy nie przejdą na odmiany odporne na wysokie temperatury.
Indyk drożeje w cieplejszym klimacie
Jak wynika z nowego raportu organizacji konsumenckiej Which?, cena świeżego indyka na Boże Narodzenie w Wielkiej Brytanii wzrosła rok do roku o 4,7 proc.
Fermy indyków w Wielkiej Brytanii i USA w ostatnich latach zmagają się z rosnącymi temperaturami.
Gorętsze lata w Wielkiej Brytanii powodują, że ptaki są coraz bardziej zestresowane. To prowadzi do ich przegrzewania, utraty masy i w efekcie do wzrostu ceny mięsa.
Na ceny indyków pośrednio wpływają też wysokie rachunki za gaz, które podnoszą koszt utrzymania inkubatorów dla piskląt. rachunki
W USA populacja dzikich indyków spadła o ok. 18 proc. w latach 2014–2019, podaje The Wildlife Society.
Podobnie jak w Wielkiej Brytanii, hodowlane indyki cierpią z powodu upałów, a ceny paszy rosną z powodu nieurodzajów.
Świąteczny obiad bez wszystkich dodatków
Klasyczne dodatki do świątecznego pieczystego również odczuwają skutki zmian klimatu.
Susza zmniejszyła w 2023 roku plony cebuli w Wielkiej Brytanii o 30 proc., a w Północnym Zachodzie USA, jednym z głównych regionów uprawy cebuli, w 2021 roku odnotowano 8-proc. spadek z powodu silnych upałów.
Z kolei obfite opady utrudniają produkcję ziemniaków, zwłaszcza w Belgii, Niderlandach, Francji i Wielkiej Brytanii.
Nadmiar opadów zwiększa psucie się plonów. W listopadzie 2023 roku w Niderlandach na zalanych polach nie zebrano 15 proc. ziemniaków. Przełożyło się to na wzrost cen w czasie świąt.
Produkcja brukselek w Wielkiej Brytanii również jest zagrożona przez zmiany klimatu. Ocieplenie otwiera drogę szkodnikom, które potrafią zdziesiątkować lub całkowicie zniszczyć plony.
Tak było w 2016 roku, gdy „super-szkodnik”, tantniś krzyżowiaczek, spustoszył uprawy brukselek, a straty u niektórych rolników sięgnęły nawet 60 proc.
Duże wahania temperatur to dla brukselek kolejny kłopot. W 2022 roku ekstremalna pogoda sprawiła, że te najmniej lubiane świąteczne warzywa były drobniejsze.