Mimo stabilnego wzrostu PKB nowy raport ostrzega: Hiszpania należy do krajów Europy najbardziej narażonych na skutki zmian klimatu.
Hiszpanię wzywa się do wzmocnienia odporności na zmiany klimatu i przyspieszenia dekarbonizacji, aby chronić gospodarkę.
Nowy raport Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) wskazuje, że gospodarka Hiszpanii poradziła sobie „zaskakująco dobrze” po powolnym wychodzeniu z pandemii COVID-19.
W ostatnich latach notowano stabilny wzrost PKB, a Hiszpania wyprzedzała wiele państw Europy. Napędzało go wiele czynników: turystyka, inwestycje z unijnych funduszy odbudowy i odporności oraz większe wydatki publiczne.
Badacze ostrzegają jednak, że Hiszpania należy do państw Europy „najbardziej narażonych” na skutki zmiany klimatu, a kraj doświadcza jednych z najpoważniejszych strat ludzkich i ekonomicznych na kontynencie.
Zagrożenie dla wzrostu gospodarczego Hiszpanii
„Rosnące temperatury, częste i intensywne susze, powodzie, fale upałów oraz pożary coraz bardziej zagrażają przyszłemu wzrostowi, środowisku i zdrowiu publicznemu kraju” – czytamy w raporcie.
„Wzmocnienie odporności będzie wymagało ukierunkowanych inwestycji w adaptację oraz solidnej infrastruktury.”
Mimo postępów w ograniczaniu ryzyka katastrof i adaptacji do zmiany klimatu rosną straty gospodarcze i ludzkie. Katastrofy są coraz częstsze i coraz poważniejsze.
Eksperci szacują, że ekstremalne zjawiska pogodowe przyniosły w 2025 r. straty o wartości 12,2 mld euro, a do 2029 r. wzrosną do 34,8 mld euro.
Jak zmiana klimatu szkodzi hiszpańskiej gospodarce?
Raport opisuje powodzie jako jedno z najbardziej „niszczących zagrożeń naturalnych” w Hiszpanii, potęgowane przez urbanizację obszarów wysokiego ryzyka.
Zaledwie w zeszłym miesiącu ulewne deszcze zalały drogi i unieruchomiły turystów, gdy Sztorm Alice uderzył w część wybrzeża Morza Śródziemnego. Gwałtowne powodzie nawiedziły Katalonię, a ulice szybko zamieniały się w błotniste rzeki, tymczasem połączenia kolejowe między Barceloną a Walencją tymczasowo zawieszono.
Na Ibizie odwołano dziesiątki lotów, a służby ratunkowe wysłano do ewakuacji kilku osób uwięzionych w pojazdach na wyspie.
Mimo to tamte ulewy bledną przy gwałtownych powodziach, które uderzyły w Walencję w ubiegłym roku i pochłonęły 229 ofiar śmiertelnych. DANA (izolowana depresja górnego poziomu) przyniosła ulewne deszcze bijące historyczne rekordy: w Turís spadło ponad 770 litrów na metr kwadratowy w 24 godziny, a rzeki wylały w Rambla del Poyo.
Eksperci podkreślają, że nie ma wątpliwości, iż takie gwałtowne ulewy są „nasilane” przez zmianę klimatu, choć nie zawsze da się wskazać dokładną przyczynę.
Fale upałów a zagrożenia dla zdrowia
Dłuższe i częstsze fale upałów zwiększają ryzyko dla zdrowia i obniżają produktywność w dużych miastach.
Zgodnie z raportem OECD trzeba „mocniej włączyć adaptację do upałów do planowania urbanistycznego i przepisów budowlanych”.
Lato 2025 było najgorętsze w historii pomiarów: średnia temperatura między 1 czerwca a 31 sierpnia wyniosła 24,2°C. Najwyższą temperaturę dobową, 45,8°C, odnotowano 17 sierpnia w Jerez de la Frontera na południu Hiszpanii, podczas fali upałów.
Takie skwarne temperatury w połączeniu z silnym wiatrem stworzyły idealne warunki do szybkiego rozprzestrzeniania się pożarów w całym kraju.
Od początku 2025 r. spłonęło ponad 380 tys. hektarów, niemal pięciokrotnie więcej niż roczna średnia; zginęło co najmniej osiem osób.
Naukowcy ostrzegają, że gorące, suche i wietrzne warunki, które podsycały pożary, występują teraz około 40 razy częściej i są o około 30 proc. intensywniejsze, niż byłyby w świecie bez zmiany klimatu.
„Każda kolejna część stopnia ocieplenia oznacza dalsze nasilanie się długotrwałych, ekstremalnych fal upałów i większe ryzyko ogromnych pożarów, takich jak te, które spaliły rozległe obszary Półwyspu Iberyjskiego” – ostrzega dr Clair Barnes, badaczka z Centre for Environmental Policy na Imperial College London.
Hiszpania przyspiesza rozwój odnawialnych źródeł energii
Mimo dewastujących zjawisk pogodowych kraj znacząco zwiększył moce w energetyce odnawialnej, a energia słoneczna i wiatrowa zapewniają już ponad połowę rocznej produkcji prądu.
To oznacza, że Hiszpania jest na dobrej drodze do realizacji celów dekarbonizacyjnych, jednak OECD ostrzega, że zapotrzebowanie na energię elektryczną do 2030 r. wzrośnie o ponad 40 proc.
„Taki wzrost potwierdza potrzebę dalszego rozszerzania inwestycji w infrastrukturę sieciową, połączenia międzysystemowe i magazynowanie energii, a także wdrażania rozwiązań przeciw ograniczeniom produkcji i zatłoczeniu sieci” – dodaje raport.
Hiszpanii trudno też ograniczyć emisje z transportu, które stanowią jedną trzecią całkowitych emisji. Eksperci wskazują, że rosnąca liczba samochodów i słabe bodźce cenowe do przechodzenia na czystsze alternatywy „częściowo niwelują efekty” poprawy efektywności.