Izrael i Iran wymieniają ataki, a w sieci pojawia się wiele fałszywych nagrań. Euroverify weryfikuje faktyczne zdarzenia i obala zmanipulowane filmy oraz stare materiały.
REKLAMA
W miarę eskalacji konfliktu między Izraelem a Iranem w sieci pojawia się coraz więcej wprowadzających w błąd nagrań przedstawiających rzekome ataki.
Zespół Euroverify, zajmujący się fact-checkingiem w Euronews, przeanalizował część z tych materiałów, aby ustalić ich autentyczność.
Dokładna weryfikacja jest kluczowa w obliczu toczącego się konfliktu — pozwala obalać fałszywe doniesienia i upewniać się, że relacjonowane wydarzenia mają pokrycie w faktach.
Fałszywe nagrania stworzone przez sztuczną inteligencję
W Internecie krążą filmy wygenerowane przy użyciu sztucznej inteligencji, które mają sugerować zniszczenia spowodowane izraelskimi lub irańskimi atakami. Przykładem jest wideo, które zdobyło setki tysięcy wyświetleń na TikToku i rzekomo pokazuje skutki izraelskich nalotów na Iran.
Analiza Euroverify wykazała jednak, że film został stworzony przez A.I. Widać na nim nienaturalne promienie światła wydobywające się z wieży chłodniczej, a postacie ratowników w tle znikają w powietrzu.
Inny filmik, również wygenerowany przez sztuczną inteligencję przedstawia zniszczenia na lotnisku Ben Guriona w Tel Awiwie.
Irańska agencja Mehr informowała, że ataki rzeczywiście miały miejsce, ale doniesienia te nie zostały niezależnie potwierdzone.
Stare nagrania mylnie łączone z obecną eskalacją
Niektóre krążące w sieci filmy są autentyczne, ale nie mają żadnego związku z obecną wymianą ognia między Izraelem a Iranem.
Przykładem jest wideo przedstawiające płonący budynek mieszkalny. Zostało ono opublikowane przez Al Jazeerę na platformie X z podpisem: "Ogromne pożary w Tel Awiwie. Powodem irański atak rakietowy”.
Po analizie ustaliliśmy, że materiał ten krąży w internecie od co najmniej miesiąca, a więc nie może przedstawiać skutków aktualnych wydarzeń. Filmik został opublikowany 10 maja i pokazuje efekt wymiany ognia między Indiami a Pakistanem.
Inny szeroko rozpowszechniany obraz ma przedstawiać eksplozję w irańskiej rafinerii, do której doszło po izraelskim bombardowaniu. W rzeczywistości to wybuch w zakładzie petrochemicznym w Ilam w Iranie w listopadzie 2020 roku, o czym informowały irańskie media.
Udało nam się również określić lokalizację niektórych nagrań, aby potwierdzić ich autentyczność. Na przykład dzięki zdjęciom satelitarnym potwierdziliśmy, że jeden z filmów rzeczywiście przedstawia izraelski atak, który miał miejsce na północy Piranszahru w Iranie.
Weryfikacja filmów jest złożonym i czasochłonnym procesem, ale niezbędnym, aby mieć pewność, że udostępniamy wyłącznie autentyczne materiały dokumentujące ataki.