W 2024 roku w UE dzieci były bardziej zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym niż dorośli. Odnotowano jednak niewielki spadek o 0,6% liczby dzieci narażonych na to ryzyko w latach 2023-2024.
REKLAMA
Według najnowszych danych Eurostatu w 2024 roku 19,5 mln dzieci w UE było zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.
W latach 2023-2024 odsetek ten nieznacznie spadł z 24,8% do 24,2%.
Na poziomie krajowym najwyższe wskaźniki w 2024 roku odnotowano w Bułgarii (35,1%), następnie w Hiszpanii (34,6%) i Rumunii (33,8%).
Z kolei Słowenia (11,8%), Cypr (14,8%) i Czechy (15,4%) odnotowały najniższe wartości.
Włochy były jedynym krajem UE, który nie odnotował żadnych zmian, pozostając na stałym poziomie 27,1%.
"Instytucje państwa opiekuńczego odgrywają ważną rolę w ochronie dzieci przed ubóstwem" - powiedziała badaczka z Universitat Pompeu Fabra Alba, Lanau Sánchez.
"Kraje z solidnymi systemami ochrony socjalnej mają zwykle niższe wskaźniki ubóstwa wśród dzieci".
Ryzyko ubóstwa lub wykluczenia społecznego było również wyższe dla dzieci niż dla dorosłych w 2024 roku.
Dzieci w UE były bardziej zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym (24,2%) w porównaniu z dorosłymi (20,3%), co daje różnicę 3,9 p.p.
Wykształcenie
Dzieci, których rodzice mają wyższy poziom wykształcenia, były mniej zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.
W 2024 roku 61,2% dzieci w UE mieszkających z rodzicami, którzy mieli co najwyżej wykształcenie średnie, było zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.
W przypadku rodziców z wyższym wykształceniem odsetek ten wynosił 11,0%.
Skutkowało to różnicą ryzyka wynoszącą 50,2 punktu procentowego w zależności od poziomu wykształcenia rodziców.
Na poziomie krajowym różnica ta wynosiła ponad 50% w 16 krajach UE.
Najniższe różnice zaobserwowano w Danii, Portugalii i Estonii, natomiast największe w Rumunii, Czechach i Bułgarii.
Dlaczego Hiszpania jest w czołówce?
Pomimo tego, że Hiszpania ma wyższy PKB niż Bułgaria czy Rumunia, według naukowców system świadczeń podatkowych w tym kraju jest często wskazywany jako jedna z głównych przyczyn wysokich wskaźników ubóstwa wśród dzieci.
W 2021 roku Hiszpania wydała zaledwie 1,3% swojego PKB na politykę rodzinną, w porównaniu ze średnią OECD wynoszącą 2,3%.
"Bezpośrednie wsparcie finansowe dla rodzin było szczególnie skromne" - powiedziała Lanau Sánchez.
"Systemy świadczeń pieniężnych na dzieci w Hiszpanii tradycyjnie zapewniały wsparcie poprzez ulgi podatkowe, z których biedniejsze gospodarstwa domowe nie mogły skorzystać, a niewielkie lub żadne wsparcie nie trafiło do gospodarstw domowych o niskich dochodach".
Hiszpania wprowadziła również minimalny dochód na życie (IMV) w 2021 roku i dodatek na dziecko w 2022 roku, docierając do 502 310 gospodarstw domowych, zgodnie z hiszpańskim systemem zabezpieczenia społecznego.
Nie jest jednak jasne, w jakim stopniu programy te poprawiły warunki życia rodzin z dziećmi.
"Obecna krytyka podkreśla niedociągnięcia IMV, w tym bariery administracyjne, ograniczenia prawne w dostępie do niektórych grup, takich jak młodzi ludzie, bezdomni, nieudokumentowani i niedawno przybyli migranci, oraz ograniczony potencjalny zasięg dla gospodarstw domowych o niskich dochodach, ale nie poważnie ubogich" - powiedziała Lanau Sánchez.
"Brakuje nam jednak dogłębnych badań na temat tego, w jaki sposób IMV gruntownie przekształcił system ochrony socjalnej, ostatecznie wypierając inne formy wsparcia, takie jak regionalne systemy płacy minimalnej" - podsumowała.