Komisja Europejska zaproponowała wsparcie finansowe dla rolników, na których negatywnie wpłynęła umowa handlowa UE-Mercosur.
REKLAMA
Rolnicy obawiają się, że jeszcze nieratyfikowana umowa z blokiem latynoamerykańskim obejmującym Brazylię, Argentynę, Paragwaj, Urugwaj i Boliwię może zakłócić rynki europejskie, szczególnie w sektorach wrażliwych, takich jak wołowina i drób.
UE obiecała wprowadzić środki ochronne, częściowo w celu pozyskania krajów takich jak Francja i Polska, w których rolnicy mają znaczny wpływ polityczny. Jednak ostatnie komunikaty dotyczące tych zabezpieczeń wprowadziły zamieszanie.
Podczas przesłuchania posłów do PE w zeszłym tygodniu, komisarz UE ds. handlu Maroš Šefčovič wspomniał o potencjalnym "funduszu" wspierającym rolników, jeśli Mercosur zaszkodzi europejskiemu rolnictwu. Opisał go jako "rezerwę o wartości co najmniej 1 miliarda euro", porównując go do gwarancji - mechanizmu, który działa tylko wtedy, gdy coś pójdzie nie tak.
Niejasność co do tego, czy jest to "fundusz" czy "rezerwa", zaniepokoiła sektor rolny. Fundusz oznacza gwarantowane pieniądze dla rolników, podczas gdy rezerwa byłaby wypłacana tylko w odpowiedzi na konkretne kryzysy.
Przedstawiciel Komisji zaprzeczył istnieniu funduszu kompensacyjnego podczas spotkania technicznego z ambasadorami UE na początku tego tygodnia, nazywając go "dodatkową rezerwą".
"Niezależnie od tego, czy nazywamy to funduszem, czy rezerwą, intencją jest, aby była to swego rodzaju polisa ubezpieczeniowa dla naszych rolników i obszarów wiejskich" - powiedział rzecznik Komisji Euronews.
Rezerwa kontra fundusz
Pieniądze te zostaną przydzielone przez Komisję w kontekście propozycji długoterminowego budżetu UE - co jest wyraźną wskazówką, że będą one częścią Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), unijnego programu dotacji dla rolnictwa.
W WPR rozróżnienie między rezerwą a funduszem jest znaczące: fundusz zapewnia proaktywne wsparcie finansowe w celu pobudzenia sektorów lub zapobiegania kryzysom, podczas gdy rezerwa jest reaktywna - pieniądze są uwalniane tylko w przypadku wystąpienia kryzysu.
Przykładowo, unijny program dotacji obejmuje dwa podstawowe fundusze: Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG), który przeznacza 291 mld euro na programy wsparcia dochodów; oraz Fundusz Rozwoju Obszarów Wiejskich, z budżetem w wysokości 95,5 mld euro w obecnych siedmioletnich ramach.
Ponadto WPR obejmuje roczną rezerwę rolną w wysokości 450 mln euro, która jest uruchamiana tylko w wyjątkowych okolicznościach. Proponowana rezerwa Mercosur wydaje się podążać za tym modelem - a nawet może uzupełniać istniejącą rezerwę rolną.
Wsparcie dla rolników
Pomimo zamieszania wokół terminów, urzędnicy Komisji podkreślili, że rezerwa ta ma charakter czysto zapobiegawczy.
"Pula pieniędzy byłaby dostępna w najgorszym przypadku" - powiedział rzecznik, podkreślając, że Komisja nie spodziewa się, że będzie musiała z niej skorzystać.
Urzędnicy są przekonani, że zabezpieczenia wbudowane w umowę z Mercosurem będą chronić unijny sektor rolny. Obejmują one ścisłe monitorowanie rozwoju rynku i ścisłe limity maksymalnego udziału w rynku importu wrażliwych produktów rolno-spożywczych z krajów Mercosur.
"Wierzymy, że umowa będzie działać prawidłowo i nie spowoduje zakłóceń na rynku. Chcemy jednak zagwarantować, że nie będzie żadnych negatywnych reperkusji dla rolników i obszarów wiejskich" - zapewnił komisarz Šefčovič.
UE już wcześniej stosowała podobne środki. W 2020 r. utworzono rezerwę Brexit Adjustment Reserve (BAR) w wysokości 5,5 mld euro, aby złagodzić zakłócenia gospodarcze wynikające z wystąpienia Wielkiej Brytanii z UE.
Jednak opóźnienia i niejasne kryteria dostępu do funduszy BAR sfrustrowały niektórych rolników, takich jak producenci buraków cukrowych, którzy twierdzą, że nie otrzymali jeszcze wsparcia.
"Pomimo utraty eksportu do Wielkiej Brytanii, unijni plantatorzy nigdy nie widzieli tych pieniędzy" - stwierdziło unijne lobby plantatorów buraków cukrowych CIBE we wpisie w mediach społecznościowych.
Dzięki rezerwie Mercosur Komisja ma nadzieję uniknąć podobnych problemów i zapewnić europejskich rolników, że mogą liczyć na wsparcie, jeśli umowa handlowa spowoduje niezamierzone trudności.