Wybór Leona XIV to symboliczny zwrot Kościoła ku globalnemu Południu i wielokulturowości. Papież z Chicago i Peru łączy augustiańską duchowość z duszpasterskim doświadczeniem misjonarza.
8 maja 2025 roku Kościół katolicki rozpoczął nowy rozdział swojej historii. Tego dnia na Stolicę Piotrową wybrano Roberta Francisa Prevosta, który przyjął imię Leon XIV. To papież wyjątkowy pod wieloma względami – pierwszy w historii, który posiada zarówno obywatelstwo amerykańskie, jak i peruwiańskie, a także pierwszy przedstawiciel zakonu augustianów wyniesiony na tron papieski.
Leon XIV urodził się 14 września 1955 roku w Chicago. Jego życie i tożsamość kształtowało bogate dziedzictwo kulturowe – ojciec, Louis Marius Prevost, miał korzenie francuskie i włoskie, natomiast matka, Mildred Agnes Martinez, wywodziła się z kreolskiej rodziny z Luizjany o dominikańskich, francuskich, afrykańskich i hiszpańskich korzeniach. Ta różnorodność od najmłodszych lat budowała w nim głęboką wrażliwość na kulturową i duchową różnorodność świata.
Edukację rozpoczął w niższym seminarium duchownym St. Augustine Seminary High School w Holland w stanie Michigan, które ukończył w 1973 roku. Następnie studiował matematykę na Uniwersytecie Villanova, gdzie w 1977 roku uzyskał licencjat. Powołanie duchowne doprowadziło go do Catholic Theological Union, gdzie w 1982 roku uzyskał tytuł Master of Divinity. W czasie studiów uczył fizyki i matematyki w szkole średniej St. Rita of Cascia.
Papież Leon XIV jest również wybitnym kanonistą. W 1984 roku zdobył licencjat z prawa kanonicznego, a trzy lata później – doktorat na Papieskim Uniwersytecie Świętego Tomasza z Akwinu. Jego praca doktorska dotyczyła roli lokalnego przeora w Zakonie Świętego Augustyna. W uznaniu jego osiągnięć naukowych, w 2014 roku Uniwersytet Villanova nadał mu tytuł doktora honoris causa w dziedzinie nauk humanistycznych.
Leon XIV to papież o szerokich horyzontach – zarówno intelektualnych, jak i językowych. Biegle posługuje się angielskim, hiszpańskim, włoskim, francuskim, portugalskim oraz keczua. Potrafi także czytać po łacinie i niemiecku, co ułatwia mu komunikację z wiernymi na całym świecie.
Zaangażowanie misyjne w Peru
Silna więź Leona XIV z Ameryką Łacińską wyrosła z wieloletniej posługi duszpasterskiej. Swoją misję w Peru rozpoczął w 1985 roku, pełniąc obowiązki kapłańskie w miastach takich jak Piura, Trujillo czy Chiclayo. Praca wśród lokalnych wspólnot, bliski kontakt z wiernymi oraz zaangażowanie w życie Kościoła peruwiańskiego sprawiły, że w 2015 roku przyjął obywatelstwo tego kraju, co stało się symbolem jego głębokiego związku z Ameryką Południową.
Jako zakonnik odegrał kluczową rolę w Zakonie Świętego Augustyna. W 2001 roku został wybrany Przełożonym Generalnym, a jego przywództwo zostało przedłużone na kolejną kadencję, którą zakończył w 2013 roku. Na czele zakonu nie tylko rozwijał swoje umiejętności organizacyjne i przywódcze, lecz także zyskał szerokie doświadczenie w kontaktach z dykasteriami Kurii Rzymskiej, przygotowując się tym samym do jeszcze większej odpowiedzialności w Kościele powszechnym.
Od biskupa do prefekta dykasterii
Doceniając jego wieloletnią pracę duszpasterską i oddanie peruwiańskiej wspólnocie, papież Franciszek mianował Roberta Prevosta biskupem diecezji Chiclayo w 2015 roku. Jako pasterz tej diecezji odznaczył się niezłomną postawą wobec nadużyć w Kościele – otwarcie wspierał ofiary, zachęcał je do zabierania głosu i działał na rzecz przejrzystości oraz rozliczalności. Jego determinacja w walce o sprawiedliwość szczególnie uwidoczniła się w reakcjach na skandale związane z organizacją Sodalitium Christianae Vitae.
W trudnym dla Peru czasie – podczas masowych protestów na początku 2023 roku, gdy kraj pogrążony był w kryzysie politycznym pod rządami prezydent Diny Boluarte, biskup Prevost wyraził głęboki ból i solidarność z narodem.
„Śmierć osób protestujących wywołuje we mnie wiele smutku i bólu… Prosiłem o możliwość pozostania w Peru; zwróciłem się nawet z tą prośbą do Ojca Świętego. To nie był czas na wyjazd” – powiedział, pokazując swoją lojalność i empatię wobec peruwiańskiego społeczeństwa.
Jego doświadczenie i wrażliwość na sprawy Kościoła w Ameryce Łacińskiej zostały szybko dostrzeżone w Watykanie. Pod koniec stycznia 2023 roku papież Franciszek powierzył mu kierownictwo nad Dykasterią ds. Biskupów oraz funkcję przewodniczącego Papieskiej Komisji ds. Ameryki Łacińskiej. Z tą nominacją wiązało się również nadanie mu tytułu arcybiskupa ad personam. Kilka miesięcy później, to jest 30 września 2023 roku został kreowany kardynałem, otrzymując tytuł kardynała diakona kościoła Świętej Moniki.
Historyczne wybory
Po śmierci papieża Franciszka, kardynał Prevost wziął udział w konklawe, które zakończyło się jego wyborem na papieża. Odbyło się tylko pięć rund głosowania. Słynne „Habemus Papam” wygłosił kardynał protodiakon Dominique Mambert, stojąc na centralnym balkonie Bazyliki Świętego Piotra.
Nowo wybrany papież, przyjmując imię Leon XIV nawiązał do wielkich poprzedników, takich jak Leon I Wielki i Leon XIII, którzy byli znani ze swojego silnego przywództwa i zaangażowania społecznego. Wybór tego imienia symbolizuje zarówno kontynuację tradycji Kościoła, jak i otwartość na współczesne wyzwania.
W swoim pierwszym publicznym wystąpieniu papież Leon XIV wyraził wdzięczność za dziedzictwo swojego poprzednika, papieża Franciszka, a także skierował przesłanie pokoju do wszystkich narodów.
Leon XIV prywatnie
Leon XIV, poza pełnieniem funkcji papieskich, daje się poznać również z bardziej osobistej strony — jest miłośnikiem tenisa, zapalonym czytelnikiem oraz pasjonatem muzyki. W jednym z wywiadów wyznał, że od lat kibicuje drużynie Chicago White Sox, co odzwierciedla jego bliskie relacje z kulturą amerykańską.
Jego pontyfikat rozpoczyna się w momencie szczególnie istotnym dla Kościoła katolickiego, zwiastując styl przywództwa, który łączy europejskie dziedzictwo z dynamiką i różnorodnością obu Ameryk. Wielokulturowe korzenie oraz bogate doświadczenie duszpasterskie, zdobyte zarówno w środowiskach rozwiniętych, jak i misyjnych, czynią z Leona XIV papieża wyjątkowo przygotowanego do prowadzenia Kościoła w złożonej rzeczywistości XXI wieku.