Dlaczego 1 kwietnia, bardziej niż zwykle staramy się żartować z innych? Sprawdzamy, jak różne kraje obchodzą to szczególne święto i kogo najłatwiej nabrać.
REKLAMA
Wszystkiego najlepszego z okazji prima aprilis - zwanego również Dniem Wszystkich Głupców - obchodzonego co roku 1 kwietnia w wielu krajach.
Znany z tego, że daje ludziom wolną rękę w robieniu psikusów swoim partnerom, przyjaciołom, członkom rodziny i współpracownikom, dzień ten postrzegany jest jako okazja do oszukania najbardziej łatwowiernych, by uwierzyli w najbardziej dziwaczne rzeczy.
Tak więc miłośnicy psikusów się cieszą, a ci, którzy mają awersję do głupoty... Cóż... to tylko jeden dzień w roku.
Ale jakie są początki tego dnia i jak kraje europejskie obchodzą to święto głupoty?
Oto wszystko, co musisz wiedzieć:
Czym jest prima aprilis?
Dzień ten składa się z praktycznych żartów, psikusów i mistyfikacji. Żartownisie często krzyczą "prima aprilis!" do swoich ofiar, a zwyczaj ten jest obchodzony od setek lat.
Pochodzenie prima aprilis jest wciąż przedmiotem dyskusji.
Wiele osób wywodzi ten zwyczaj ze średniowiecznej Francji, gdzie 25 marca był dniem Nowego Roku, dopóki kalendarz juliański nie został zreformowany w 1564 roku i zmieniony na kalendarz gregoriański. Wcześniej kulminacja obchodów Nowego Roku przypadała na 1 kwietnia. Po tym, jak 1 stycznia został oficjalnie przyjęty jako Nowy Rok, ci, którzy zapomnieli o zmianie daty i nadal świętowali 1 kwietnia, byli wyśmiewani i nazywani głupcami.
Historycy łączą prima aprilis z wiosennymi świętami, takimi jak średniowieczne Święto Głupców, podczas którego wybierano Władcę Nierządu w celu parodiowania chrześcijańskich rytuałów oraz Hilaria (łac. "radosny"), obchodzona w starożytnym Rzymie pod koniec marca przez wyznawców frygijskiej bogini Cybele i jej wielbiciela Attisa. Uroczystości obejmowały gry, przebieranie się i szydzenie z sąsiadów. Była to okazja dla przebranych zwykłych ludzi do naśladowania szlachty w przebiegłych celach bez żadnych reperkusji. Na rzymski rodowód święta wskazywałaby jego nazwa stosowana w Polsce: wywodzące się z łaciny prima aprilis czyli dosłownie "pierwszy kwietnia".
Inni wskazują, że festiwal Holi w Indiach, który również odbywa się w marcu może być źródłem tego dnia. Znany jako Festiwal Kolorów ma na celu uhonorowanie nadejścia wiosny i hinduskiego boga Kryszny poprzez jedzenie, tańce i rzucanie kolorowym proszkiem.
Jakie jest pierwsze konkretne odniesienie do prima aprilis?
Pierwsze konkretne odniesienie pochodzi z flamandzkiego komicznego wiersza Eduarda de Dene z 1561 roku, w którym szlachcic wysyła swojego sługę tam i z powrotem na irytujące, bezowocne sprawy.
Stąd głupie zadanie.
Pod koniec każdej zwrotki sługa martwi się, że to, o co jest proszony, to nic innego jak żart.
Jak obchodzony jest prima aprilis w Europie?
Różne kraje mają swoje własne, unikalne sposoby na robienie psikusów ofiarom prima aprilis.
We Francji, Belgii, Włoszech i francuskojęzycznych obszarach Szwajcarii obchody obejmują przyklejenie papierowej ryby do pleców jak największej liczby osób a następnie krzyczenie "Poisson d'Avril" / "Pesce d'Aprile" ("Kwietniowa ryba!"). Wiele osób sugeruje, że ryby mogą odnosić się do młodych zwierząt, które łatwo złapać.
W Anglii prima aprilis obchodzony jest tylko przez pół dnia. Dowcipy i żarty są dozwolone jedynie do południa, a etykieta mówi, że gdy zegar wybije dwunastą, należy przyznać się do swoich żartów. Każdy, kto żartuje po południu, jest uważany za oficjalnego głupca ( april's fool czyli kwietniowy głupiec).
Znacznie bardziej zabawne są obchody prima aprilis w Szkocji, które trwają tam aż dwa dni. Pierwszy z nich nazywany jest Dniem Gowkie, ponieważ gowk - lub kukułka - jest symbolem głupca. Doprowadziło to niektórych do wniosku, że prima aprilis był pierwotnie związany z byciem rogaczem. Pierwszy dzień obchodzony jest poprzez robienie ludziom psikusów, podczas gdy drugi - znany jako Tailie Day - to dzień, w którym ludzie zakładają sobie nawzajem ogony na plecy.
Tymczasem w Irlandii tradycja nakazuje wysłanie kogoś na "zadanie głupca". Ofiara jest wysyłana, aby dostarczyć list, rzekomo z prośbą o pomoc. Kiedy dana osoba otrzyma list, otwiera go, czyta i mówi posłańcowi, że będzie musiał zanieść list do innej osoby. Trwa to przez jakiś czas, aż komuś robi się ich żal i pokazuje im, co jest napisane w liście: "Wyślij głupca do kogoś innego".
W Holandii obywatele mają tendencję do katapultowania lub wystrzeliwania śledzi w kierunku swoich sąsiadów i krzyczenia "haringgek" ("śledź głupiec").
Niemcy robią dowcip zwany "Aprilscherz", który polega na opowiedzeniu jednej skandalicznej, ale ogólnie nieszkodliwej historii, która jest całkowicie zmyślona, aby oszukać innych.
W Grecji mówi się, że udane oszukanie kogoś w tym dniu przynosi żartownisiowi szczęście na cały rok.
Polacy mają ostrzeżenie: "Prima Aprilis, uważaj, bo się pomylisz!". Ale warto podkreślić, że pada ono dopiero po wprowadzeniu kogoś w błąd.
Hiszpania i Portugalia świętują w różne dni. Portugalczycy nie obchodzą prima aprilis 1 kwietnia i wolą niedzielę i poniedziałek przed Wielkim Postem. Tego dnia ludzie obrzucają mąką niczego niepodejrzewających przechodniów. Jeśli chodzi o Hiszpanów, dzień żartów obchodzony jest 28 grudnia jako Dzień Świętych Niewiniątek, podczas którego nikt nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za swoje czyny, ponieważ żartownisie są uważani za niewinnych.
Prima aprilisowe psikusy
Uważaj na oszustwa w mediach...
W dzisiejszych czasach serwisy informacyjne uczestniczą w tradycji 1 kwietnia, dokładając wszelkich starań, aby stworzyć wyszukane mistyfikacje. Media często publikują przynajmniej jedna fikcyjną historię i starają się ją dobrze zakamuflować wsród autentycznych doniesień.
W Wielkiej Brytanii popularnym żartem stało się wysyłanie łatwowiernych ofiar do Tower of London, aby zobaczyć mycie lwów - ceremonię, która nigdy nie istniała. Żart po raz pierwszy pojawił się w brytyjskiej gazecie 2 kwietnia 1698 roku, gdzie artykuł na pierwszej stronie brzmiał: "Wczoraj, pierwszego kwietnia, kilka osób zostało wysłanych do Tower Ditch, aby zobaczyć mycie lwów". Przykłady tego konkretnego oszustwa trwały co najmniej do połowy XIX wieku.
Znacznie później, 1 kwietnia 1957 roku BBC podało, że szwajcarscy rolnicy doświadczają rekordowych zbiorów spaghetti i pokazało materiał filmowy przedstawiający ludzi zbierających makaron z drzew. Pokazano nawet kobiety zrywające nitki z drzewa i układające je na słońcu do wyschnięcia. Wiele osób dało się nabrać, a historia miała tak wiele zapytań, że następnego dnia dziennikarze publicznego nadawcy musieli przyznać się do żartu.
BBC ma przyzwoite osiągnięcia w tej kwestii. W 2008 roku ponownie oszukali swoich widzów swoim wirusowym zwiastunem programu Miracles of Evolution ( Cuda ewolucji), który wydawał się pokazywać pingwiny, które "cudem" odzyskały zdolność latania.
Stany Zjednoczone są również doskonałe, jeśli chodzi o te fałszywe historie.
W 1992 roku National Public Radio wyemitowało spot, w którym były prezydent Richard Nixon powiedział, że ponownie kandyduje na najwyższy urząd w państwie. Zaskoczyło to opinię publiczną, a ogromne westchnienia ulgi pojawiły się, gdy ujawniono, że był to tylko aktor, a nie były przywódca, skompromitowany aferą Watergate.
Był też żart NPR z 2014 roku, w którym media promowały na Facebooku artykuł zatytułowany: "Dlaczego Ameryka już nie czyta?". Artykuł wywołał oburzenie w sekcji komentarzy. Gdyby jednak komentujący rzeczywiście przeczytali artykuł to zobaczyliby, że wszystko, co w nim napisano to jedno zdanie: "Gratulacje, prawdziwi czytelnicy i szczęśliwego prima aprilis!".
W 2017 r. Virgin Atlantic zaprezentował samolot Dreambird 1417, którego skrzydła wyginają się tworząc ruch trzepoczący, który "nie tylko napędza samolot do przodu, ale także generuje własną moc, aby zaspokoić każdą elektroniczną potrzebę na pokładzie".
Uważaj więc na informacje, którymi jesteś karmiony 1 kwietnia.
Na przykład wcześniejszy fragment naszego tekstu o katapultowanym śledziu w Holandii to kompletna bzdura.
Ach tak, w erze "fake newsów" i "alternatywnych faktów" trudno jest w normalny dzień zorientować się, kiedy jesteśmy oszukiwani, by uwierzyć w coś, co nie jest prawdą. Upewnij się jednak, że nie dasz się nabrać na absolutnie wszystko, co przeczytasz lub usłyszysz w prima aprilis.
Dla jasności - reszta tego artykułu opiera się na faktach. W tym roku tylko Holandia musiała zostać poświęcona na ołtarzu primaaprilisowego żartu.