Na początku 2025 r. najbogatsze 5% rodzin w strefie euro posiadało 45% bogactwa netto gospodarstw domowych. Euronews Business przygląda się bliżej nierównościom majątkowym w Europie.
REKLAMA
Dystrybucja bogactwa jest jednym z istotnych wskaźników równości w społeczeństwie. Chociaż w większości krajów zamożność nie rozkłada się równomiernie, to skala nierówności ma znaczenie.
W pierwszym kwartale 2025 r., według Europejskiego Banku Centralnego (EBC), 10% najbogatszych gospodarstw domowych w strefie euro posiadało 57,4% całkowitego majątku netto, podczas gdy same 5% czołowych gospodarstw domowych odpowiadało za 44,5%. Z kolei dolne 50% gospodarstw domowych posiadało jedynie około 5% całkowitego majątku. Liczby te pokazują niezwykłą nierówność w dystrybucji bogactwa w Europie.
Ale jak rozkłada się bogactwo w Europie? Które kraje mają najwyższe i najniższe wyniki nierówności majątkowych w Europie? Jakie są główne przyczyny różnic w poziomie nierówności majątkowych?
Dystrybucja bogactwa w Europie
Globalny raport majątkowy UBS 2025 prezentuje wskaźnik Giniego nierówności majątkowych w Europie na 2024 rok. Współczynnik Giniego mierzy nierówności majątkowe w kraju za pomocą liczby od 0 do 1: wyższa wartość oznacza większą nierówność, podczas gdy wartość 0 oznacza sytuację całkowitej równości, gdy wszyscy mają dokładnie tyle samo.
Według raportu Szwecja odnotowuje najwyższe nierówności majątkowe z wynikiem Giniego wynoszącym 0,75, podczas gdy Słowacja odnotowuje najniższy wynik na poziomie 0,38.
Oprócz Szwecji, nierówności majątkowe są również wysokie w Turcji (0,73), na Cyprze (0,72), w Czechach (0,72) i na Łotwie (0,7), wszystkie te państwa osiągnęły wyniki powyżej 0,7.
Na samym dole, Belgia (0,47) i Malta (0,48) podążają za Słowacją ze współczynnikiem Giniego poniżej 0,5. W Polsce współczynnik Giniego dla nierówności majątkowych wynosi 0,57.
Nierówności wśród pięciu największych gospodarek: Największa w Niemczech, najmniejsza w Hiszpanii
Wśród pięciu największych gospodarek Europy, Niemcy mają najwyższy poziom nierówności majątkowych na poziomie 0,68, podczas gdy w pozostałych krajach wyniki są zbliżone: Hiszpania (0,56) ma najniższy poziom, a następnie są Włochy (0,57), Wielka Brytania (0,58) i Francja (0,59).
Dlaczego Szwecja zajmuje najwyższe miejsce pod względem nierówności majątkowych?
Szwecja jest często opisywana jako model równości społecznej w wielu obszarach, ale jej dystrybucja bogactwa jest jedną z najbardziej nierównych w Europie.
Dr Lisa Pelling, szefowa sztokholmskiego think tanku Arena Idé, podała kilka powodów takiego stanu rzeczy. Obejmują one zniesienie szeregu podatków majątkowych w ciągu ostatnich dziesięcioleci. Szwecja nie ma również podatku od spadków, darowizn ani nieruchomości.
Wskazując na bardzo niskie podatki od przedsiębiorstw, Pelling wyjaśnił, że stwarza to wiele "możliwości dla bogatych ludzi, aby stać się jeszcze bogatszymi".
Najbogatsze 5% Europejczyków: Ile posiadają?
Udział najbogatszych 5% populacji jest kolejnym dobrym wskaźnikiem dystrybucji bogactwa. Według EBC w 20 krajach udział ten wahał się od 30,8% na Malcie do 54% na Łotwie w pierwszym kwartale 2025 roku.
Oprócz Malty, Cypr (31,4%), Holandia (32,8%), Grecja (33%) i Słowacja (34,4%) odnotowują najniższe nierówności majątkowe według tego wskaźnika.
Z kolei po Łotwie, Austria (53,1%) i Litwa (51,7%) mają najwyższe udziały majątku najbogatszych, przy czym 5% najlepszych posiada ponad połowę całkowitego majątku netto gospodarstw domowych.
Top 10% posiada ponad 60% w Niemczech i we Włoszech
Podobny obraz wynika z rankingu najbogatszych 10% społeczeństw, z niewielkimi zmianami, od 42,7% na Malcie do 64% na Łotwie i w Austrii.
Udział 10% najbogatszych jest poniżej 50% na Słowacji (44,1%), Cyprze (44,8%), w Grecji (45,4%), Holandii (46,2%) i Irlandii (48,6%).
Oprócz Łotwy i Austrii, Niemcy (60,5%) i Włochy (60,3%) to kolejne dwa kraje, w których najbogatsze 10% populacji posiada ponad 60% majątku netto.
Wskaźnik ten wynosi 54,8% we Francji i 53,4% w Hiszpanii.
Własność domu ma znaczenie
Dr Carlos Vacas-Soriano i Eszter Sándor, kierownicy badań w Eurofound, podkreślili, że wskaźniki własności domów są jednym z głównych czynników przyczyniających się do różnic w dystrybucji bogactwa. Kraje o wyższym poziomie własności domów mają tendencję do mniejszych nierówności majątkowych, podczas gdy kraje, w których dostęp do innych aktywów finansowych jest bardziej rozpowszechniony, wykazują tendencję do wyższych nierówności.
Dane UBS z 2022 r. obejmują więcej krajów pod względem udziału w majątku według najwyższych percentyli, w tym udziału 1% w Europie, chociaż wyniki mogą różnić się od wyników EBC.
Nierówności majątkowe zmieniają się również w czasie - ten artykuł Euronews pokazuje również , jak zmieniały się one w latach 2008-2023, wskazując też możliwe przyczyny tego zjawiska.