Dziewięć na dziesięć osób na całym świecie chce opodatkowania bardzo bogatych w celu opłacenia działań na rzecz klimatu i usług publicznych, wynika z najnowszej ankiety. Ale gdzie w Europie ludzie najbardziej popierają opodatkowanie bogatych?
Wraz ze wzrostem nierówności, opodatkowanie bogatych jest jednym z priorytetów, a najbogatsi są często krytykowani za mniejszy wkład w finanse publiczne niż zwykli podatnicy.
Niedawne badanie zlecone przez organizacje pozarządowe Oxfam i Greenpeace wykazało, że na całym świecie to mieszkańcy Filipin najbardziej popierają opodatkowanie superbogatych.
To z kolei pozwala na zwiększenie wydatków rządowych na usługi publiczne i walkę ze zmianami klimatu.
Organizacje pozarządowe naciskają na większe globalne opodatkowanie bogatych, aby wesprzeć ponad 3,7 miliarda ludzi - prawie połowę światowej populacji - żyjących w ubóstwie. Z drugiej strony, Oxfam twierdzi, że 3000 miliarderów na świecie wzbogaciło się w ciągu ostatnich dziesięciu lat o 6,5 biliona dolarów (5,5 biliona euro).
Obecna ankieta, w której zebrano dane dotyczące przynależności politycznej, poziomu dochodów i grup wiekowych, została przeprowadzona w maju 2025 r. w 13 krajach, w tym w Wielkiej Brytanii, USA, Francji, Niemczech, Włoszech i Hiszpanii.
Pytania miały na celu ustalenie poziomu poparcia społecznego dla opodatkowania bardzo bogatych osób w celu umożliwienia zwiększenia wydatków rządowych na usługi publiczne, takie jak między innymi opieka zdrowotna, szkoły i inwestycje w odnawialne źródła energii.
Wśród badanych krajów europejskich Włochy wykazały największe poparcie dla wszystkich usług. Najbardziej popularne, popierane przez 94% populacji, było opodatkowanie superbogatych w celu umożliwienia lepszej opieki zdrowotnej. Pomysł ten zyskał poparcie 91% populacji w Hiszpanii, 90% we Francji, 89% w Wielkiej Brytanii i 85% w Niemczech.
Podobnie popularnym pomysłem było zamknięcie przez rządy luk prawnych w celu powstrzymania bogatych ludzi i międzynarodowych korporacji przed korzystaniem z rajów podatkowych oraz wykorzystanie zwiększonych dochodów podatkowych do poprawy usług publicznych. Pomysł ten poparło 94% ankietowanych we Włoszech, 91% w Wielkiej Brytanii, 90% w Hiszpanii i Francji oraz 86% w Niemczech.
Najmniej popularnymi powodami pobierania podatków od superbogatych były zwiększone inwestycje w odnawialne źródła energii i lepsza izolacja domów. W Niemczech 18% osób sprzeciwiło się podniesieniu podatków od superbogatych, aby umożliwić zwiększenie wydatków rządowych na energię odnawialną, a tylko 75% poparło ten pomysł. We Francji 16% było przeciwnych, a 79% za, a w Wielkiej Brytanii 16% było przeciwnych, a 80% poparło rozwiązanie. W Hiszpanii stosunek ten wynosi 15% do 81%, podczas gdy we Włoszech wynosił on 10% i 88%.
Wspieranie lepszej izolacji mieszkań w tym kontekście spotkało się z dezaprobatą 28% w Niemczech, 22% we Włoszech i Wielkiej Brytanii oraz 20% we Francji i Hiszpanii.
Inne badanie pokazuje podobnie szerokie poparcie dla opodatkowania osób posiadających większe środki. Zgodnie z najnowszym badaniem Eurobarometru na temat opodatkowania, 80% obywateli UE stwierdziło, że poparłoby zmuszenie dużych międzynarodowych firm do płacenia minimalnego podatku w każdym kraju, w którym prowadzą działalność. Prawie dwie trzecie (65%) respondentów poparłoby wprowadzenie podatku dla najbogatszych osób fizycznych. Poparcie to wydaje się być najwyższe na Węgrzech (78%), w Bułgarii i Chorwacji (w obu przypadkach 71%).
Gdzie w Europie opodatkowano już bogatych?
Według danych międzynarodowego think tanku badawczego Tax Foundation z siedzibą w Waszyngtonie, tylko mniejszość krajów europejskich nakłada podatki na osoby zamożne.
Podatki majątkowe netto, nakładane na cały majątek posiadany przez daną osobę (bez długów), są stosowane w Norwegii, Hiszpanii i Szwajcarii, podczas gdy podatki majątkowe od wybranych aktywów istnieją we Francji, Włoszech, Belgii i Holandii.
W międzyczasie Oxfam zauważa, że rośnie tempo propozycji G20 dotyczącej opodatkowania ultra-bogatych. Zgodnie z propozycją, osoby posiadające majątek przekraczający 1 miliard dolarów (860 milionów euro) płaciłyby minimalną kwotę podatku rocznie, równą 2% ich majątku.
Hiszpania również pokazała swoje zaangażowanie w niwelowanie nierówności, gdy w lipcu połączyła siły z Brazylią i stworzyła nową globalną koalicję na rzecz opodatkowania superbogatych. Kraje te wezwały również innych do przyłączenia się do dyskusji i stworzenia progresywnego globalnego systemu podatkowego.
"Wskazują one na surową rzeczywistość: najbogatszy 1% światowej populacji posiada więcej [pieniędzy - red.] niż 95% ludzkości łącznie" - powiedziała ONZ, chwaląc posunięcie krajów.