W 2025 roku francuskie firmy znacząco zmniejszyły swoją obecność w Rosji. Niektóre z pozostałych wciąż osiągają wysokie przychody i płacą duże podatki.
W 2025 roku w Rosji wciąż działają 23 francuskie firmy. To zaledwie mniej niż jedna trzecia spośród 75, które prowadziły działalność w tym kraju na początku 2022 roku, przed inwazją w Ukrainie.
W tym czasie wiele dużych przedsiębiorstw, w tym Société Générale, LVMH i Safran, zdecydowało się wycofać, kierując się zarówno sankcjami, jak i kwestiami reputacyjnymi oraz przekonaniami biznesowymi.
Pozostałe firmy wciąż odgrywają istotną rolę w rosyjskiej gospodarce.
Według raportu dwie francuskie firmy znalazły się w pierwszej dwudziestce pod względem sprzedaży w 2024 roku.
Auchan, z przychodami 3 270 milionów dolarów, zajmuje ósme miejsce, a Leroy Merlin, należący do tej samej grupy rodzinnej Mulliez osiągnął 6 795 milionów dolarów i uplasował się na trzeciej pozycji. Leroy Merlin był również jednym z największych płatników podatków w Moskwie w 2023 roku, podobnie jak L'Oréal.
Choć największymi płatnikami podatków w Rosji pozostają Stany Zjednoczone i Niemcy, to francuskie firmy nadal wnoszą znaczące kwoty.
W 2024 roku wpłaciły do rosyjskiego budżetu 565 milionów dolarów i w większości nie planują opuszczać kraju.
Według raportu Kyiv School of Economics oraz inicjatyw B4Ukraine i "Putting Pressure on Putin" międzynarodowe firmy działające w Rosji zapłaciły w 2024 roku co najmniej 17,2 miliarda euro podatków, a od początku inwazji na Ukrainę łącznie 51,8 miliarda euro.
Dla porównania, rosyjski budżet obronny wynosił 125 miliardów euro, według Międzynarodowego Instytutu Studiów Strategicznych.
Główne inwestycje w Rosji
Przed inwazją Francja była jednym z głównych inwestorów w Rosji.
Według Izby Handlowej Nord-de-France w 2020 roku francuskie firmy były numerem jeden wśród zagranicznych pracodawców w tym kraju.
Francuskie przedsiębiorstwa były szczególnie obecne w sektorach rolno-spożywczym, finansowym, dystrybucyjnym, energetycznym, motoryzacyjnym, budowlanym, transportowym, lotniczym i farmaceutycznym.
Po wybuchu wojny część sektorów została zmuszona do opuszczenia rynku z powodu sankcji.
Przemysł lotniczy został objęty zakazami Unii Europejskiej, a Renault ogłosiło wycofanie się miesiąc po rozpoczęciu konfliktu.
Rosja odpowiadała za 10% przychodów grupy, sprzedając 500 tysięcy pojazdów rocznie, a sprzedaż udziałów za symbolicznego rubla kosztowała firmę 2,2 miliarda euro.
Auchan natomiast pozostaje w Rosji. Sprzedaż rosyjskich sklepów oznaczałaby spadek przychodów o około 10%, czyli 3 miliardy euro.
Według l'Informé francuski detalista zainwestował setki milionów euro w 94 hipermarkety i 138 supermarketów, ale wraz ze spadkiem ruchu w centrach handlowych wartość rosyjskiego biznesu spadła do 179 milionów euro w 2025 roku.
Pojawiały się pogłoski o sprzedaży rosyjskiej spółki zależnej Gazprombankowi, ale Auchan zaprzeczył tym informacjom.
Firma podkreśla, że utrzyma swoją lokalną obecność, aby zapewnić dostęp do żywności mieszkańcom Rosji.
Według La Lettre detalista odmówił podpisania umowy z potencjalnym nabywcą między Bożym Narodzeniem a Nowym Rokiem.
Większość nieistotnych produktów konsumenckich
Obecność francuskich firm w Rosji jest często uzasadniana produkcją dóbr podstawowych, które nie podlegają sankcjom.
Przemysł farmaceutyczny oraz sektor rolno-spożywczy pozostają poza zasięgiem europejskich ograniczeń.
Podobną argumentację przyjęła grupa Bonduelle produkująca konserwy i mrożonki, tłumacząc w marcu 2022 roku, że jej fabryki dostarczają podstawowe produkty spożywcze dla 146 milionów rosyjskich konsumentów oraz 90 milionów w krajach sąsiednich, w tym Gruzji, Armenii, Azerbejdżanie, Białorusi, Kazachstanie i w Azji Środkowej.
Od tego czasu firma znacząco ograniczyła działalność w Rosji.
Spośród 23 firm, które nie wykazały oznak wycofania się z rynku, połowa sprzedaje dobra konsumpcyjne nie pierwszej potrzeby, takie jak Clarins, Dessanges, Etam czy Babolat.
Ten ostatni początkowo ogłosił zaprzestanie działalności, ale w 2025 roku został przywrócony na listę podmiotów działających w Rosji przez Yale Chief Executive Leadership Institute, gdyż rosyjski dystrybutor nadal sprzedaje produkty w ilościach przekraczających normalne zapasy.
Sektor dóbr codziennego użytku w Rosji przyniósł przychody w wysokości 32,7 miliarda euro, pozostając najważniejszym źródłem dochodów dla zagranicznych firm i rosyjskiego budżetu poprzez podatki.
Francja zajęła pierwsze miejsce w tym sektorze w 2023 roku dzięki Auchan i Leroy Merlin.
Spośród 52 francuskich firm obecnych w 2022 roku, tylko 16 całkowicie opuściło rynek, jak Renault.
Wprowadzony przez Kreml w 2022 roku system prawny i administracyjny utrudniał wycofanie się z kraju.
Firmy muszą uzyskać zezwolenie na opuszczenie rynku, zaakceptować rabat co najmniej 60% wartości aktywów i zapłacić podatek od wyjścia, który może sięgać 35% ceny sprzedaży, a dodatkowo zostać uznany za udział w finansowaniu wojny.
Nie gwarantuje to pełnego wycofania. W sierpniu 2025 roku spółki zależne Air Liquide, która ogłosiła wyjście w 2022 roku, zostały objęte "tymczasowym zarządem" rosyjskim na mocy dekretu podpisanego przez Władimira Putina.
Wiele firm, w tym Kering, Décathlon i Hermès, ograniczyło działalność, zwalniając pracowników, a pozostawiając lokalnego menedżera.
Dyrektor B4Ukraine Nezir Sinani podkreśla, że takie działania nie są wystarczające: "Firmy wspierają rosyjską gospodarkę wojenną poprzez podatki, które płacą. Nawet gdy są uśpione, wiele z nich generuje obroty w Rosji".
Dodaje, że koszt pozostawania w Rosji przewyższa koszty wyjścia i mierzy się w setkach tysięcy istnień ludzkich.