Monachijskie spotkanie w sprawie migracji zostało zdominowane przez najnowsze obserwacje dronów. Dobrindt i Brunner ogłosili mapę drogową UE, w której unijna agencja ochrony granic Frontex mogłaby również odgrywać kluczową rolę w przyszłości.
REKLAMA
Jak sama nazwa wskazuje, głównym tematem "Monachijskiego Spotkania Migracyjnego” miała być kwestia migracji. Jednak podczas konferencji prasowej towarzyszącej spotkaniu federalny minister spraw wewnętrznych Alexander Dobrindt i unijny komisarz ds. spraw wewnętrznych i migracji Magnus Brunner tylko częściowo skupili się na tym zagadnieniu.
Powodem były ostatnie incydenty z udziałem dronów nad Monachium, które zdominowały dyskusję, przesuwając uwagę uczestników na kwestie bezpieczeństwa w Europie.
Brunner określił te incydenty mianem "ataków w sercu Europy”. Dobrindt mówił o "wyścigu” i "zbrojeniu się” w zakresie technologii dronowych.
Na konferencji prasowej obaj politycy podkreślili, że Europa potrzebuje obecnie skoordynowanej odpowiedzi na tego rodzaju prowokacje - nawet jeśli, jak zaznaczył Dobrindt, nie każda obserwacja drona stanowi bezpośrednie zagrożenie.
Dobrindt: Wzmocnić - Uzbroić - Zjednoczyć
Polityk CSU wezwał do znaczącego rozszerzenia zdolności obrony przed dronami w wymiarze technicznym, organizacyjnym i prawnym. W swoim wystąpieniu zaprezentował pakiet działań, który ujął w formie triady: Enable - Arm - Pool (Umożliwić - Uzbroić - Połączyć).
Dobrindt zaproponował utworzenie specjalnej jednostki do zwalczania dronów w ramach policji federalnej oraz ośrodka badawczo-rozwojowego zajmującego się testowaniem i udoskonalaniem technologii w tej dziedzinie. Celem - jak podkreślił - jest wczesne wykrywanie zagrożeń i szybsze reagowanie przez służby cywilne. Bundeswehra ma wspierać działania w razie potrzeby, jednak bezpieczeństwo wewnętrzne ma pozostać przede wszystkim w gestii policji.
Dobrindt wskazał, że "umożliwienie” oznacza stworzenie jasnych podstaw prawnych -obowiązków, zezwoleń i mechanizmów kontroli - tak, by służby mogły działać w sposób pewny i zgodny z prawem.
"Uzbrojenie” - jak wyjaśnił - dotyczy wyposażenia odpowiednich jednostek w nowoczesną technologię.
Natomiast "połączenie” odnosi się do ściślejszej współpracy między organami bezpieczeństwa i obrony w celu skrócenia czasu reakcji i lepszego podziału kompetencji.
W ten sposób Dobrindt wyraził poparcie dla bardziej scentralizowanej koordynacji działań w obszarze, który dotąd cechował się rozproszeniem kompetencji.
Brunner: Inwestycje - Innowacje - Integracja
Podobne stanowisko przedstawił komisarz UE Magnus Brunner. W swoim oświadczeniu podkreślił znaczenie europejskiej inicjatywy na rzecz obrony przed dronami i zaproponował własny trójfilarowy plan: Integracja - Innowacje - Inwestycje.
Podczas gdy Dobrindt akcentował przede wszystkim krajowe kompetencje i wyposażenie służb, Brunner mówił o potrzebie głębszej integracji, co wpisuje się również w jego unijną rolę w zakresie migracji.
Drugim filarem mają być innowacje. Brunner wskazał, że programy badawcze i finansowe są kluczem do opracowania nowych technologii obronnych i ich szybkiego wdrażania. Szczególną rolę przypisał programowi Horyzont Europa, głównemu instrumentowi finansowania badań i innowacji w Unii Europejskiej.
Zgodnie z przeglądem śródokresowym wieloletnich ram finansowych UE, jego budżet na lata 2021–2027 wynosi około 93,5 mld euro. Program wspiera projekty dotyczące m.in. zmian klimatu, celów zrównoważonego rozwoju ONZ oraz wzmocnienia konkurencyjności i wzrostu gospodarczego w Europie. Ułatwia także współpracę transgraniczną i zwiększa wpływ badań naukowych na unijne polityki.
Dotychczas w ramach programu finansowano technologie cywilne, natomiast projekty o charakterze wojskowym były realizowane w ramach Europejskiego Funduszu Obronnego (EDF). Komisja rozważa obecnie złagodzenie tego rozdziału, by lepiej wykorzystywać synergie i ograniczyć zależność od państw trzecich, zwłaszcza od Chin, w kluczowych sektorach technologicznych. Celem jest uzyskanie przewagi technologicznej w obszarach strategicznych dla bezpieczeństwa i gospodarki UE.
Trzecim filarem mają być inwestycje – Brunner zapowiedział, że w przyszłości większe środki powinny trafiać bezpośrednio do krajowych służb i instytucji.
Frontex może odegrać większą rolę w obronie przed dronami
Agencja Frontex może w przyszłości pełnić wiodącą rolę w zakresie obrony przed dronami. Zakres jej zadań jest obecnie przedmiotem negocjacji. Brunner zasugerował, że część środków przeznaczonych na ochronę granic może zostać wykorzystana także do obrony i monitorowania przestrzeni powietrznej, co oznaczałoby rozszerzenie kompetencji Fronteksu.
Strategia techniczna UE na lata 2023–2027 już teraz koncentruje się na technologiach dronowych. Odzwierciedlają to dane operacyjne: liczba godzin lotów zgłoszonych przez Frontex wzrosła z 3 307 w 2023 roku do 4 993 w 2024 roku – o ponad 50 procent.
Loty obserwacyjne realizowane są głównie przy użyciu dwóch dronów dalekiego zasięgu: jeden stacjonujący na Malcie wykonał 2 137 godzin lotu, a drugi, rozmieszczony na Krecie - 2 856 godzin. Nowa umowa ramowa o wartości 184,2 mln euro obejmuje operacje na Krecie w 2024 roku; istniejący dwuletni kontrakt na Malcie przedłużono o kolejne 75 mln euro.
Unijna mapa drogowa obrony przed dronami coraz bliżej
Spotkanie w Monachium nie przyniosło nowych ustaleń dotyczących migracji – potwierdzono jedynie wcześniej omawiane kwestie, bez znaczących nowości. Zarówno komisarz UE, jak i niemiecka delegacja oświadczyli, że osiągnięto porozumienie co do zasadniczych punktów.
W kwestii obrony przed dronami jednak widać wyraźne przyspieszenie: Brunner i Dobrindt zapowiedzieli, że wkrótce przedstawią wspólny projekt unijnej mapy drogowej dotyczącej rozpoznania i neutralizacji zagrożeń dronowych, który trafi pod obrady Rady UE.