Według raportu Washington Post, turecka firma Baykar rzekomo naruszyła sankcje UE i USA, wysyłając broń do Sudanu, czym przyczyniła się do eskalacji wojny domowej.
REKLAMA
Jedna z największych tureckich firm zbrojeniowych została powiązana z niemal dwuletnią wojną w Sudanie po tym, jak raport ujawnił serię dostaw broni do tego kraju, co może stanowić wyraźne naruszenie sankcji nałożonych na Chartum przez Unię Europejską i Stany Zjednoczone.
W raporcie opublikowanym przez Washington Post, firma Baykar, wiodący eksporter broni i dostawca dronów, została oskarżona o wysłanie zapasów broni i amunicji do Sudanu w okresie od sierpnia do listopada ubiegłego roku.
Zgodnie z raportem Washington Post, pierwsza partia broni stanowiąca część umowy o wartości 110,7 miliona euro (120 milionów dolarów) pomiędzy Baykar a agencją zaopatrzeniową wojsk Sudanu – Defense Industries System (DIS) dotarła samolotem w sierpniu do Port Sudan, miasta nad Morzem Czerwonym na wschodnim wybrzeżu Sudanu.
Jednak jak podał Washington Post, wiadomości, które zostały przez nich zweryfikowane, wskazują, że ostatnie loty dotarły 15 września, a kolejne miały miejsce w październiku i listopadzie. Raport wskazuje, że umowa na dostawy broni, podpisana przez Mirghaniego Idrisa Suleimana, dyrektora generalnego DIS, datowana była na 16 listopada 2023 roku, czyli pięć miesięcy po nałożeniu sankcji przez USA.
Tureckie drony Bayraktar w Chartumie
Umowa obejmowała sześć dronów TB2, trzy stacje sterowania naziemnego oraz 600 głowic bojowych. Zawierała również zapis, że 48 pracowników miało je dostarczyć a także propozycję zapewnienia „wsparcia technicznego na miejscu”.
Przedstawiciele Sudanu mieli rzekomo poinformować przedstawicieli Baykar podczas spotkania 9 września, że „Turcja stała się krajem, który wspierał ich najbardziej”, zgodnie z wewnętrzną notatką Baykar, do której dotarła amerykańska prasa.
Drony Bayraktar wyprodukowane w Turcji zaczęły przyciągać większą uwagę międzynarodową po ich użyciu przez wojsko Ukrainy do niszczenia rosyjskich pojazdów opancerzonych i systemów artyleryjskich.
W ubiegłym roku Baykar podał, że ma kontrakty z około 30 krajami na swoje drony TB2, podczas gdy turecka agencja ds. zamówień wojskowych i polityki przemysłowej obrony, Sekretariat Przemysłów Obronnych (SSB), podała, że jej eksport z zakresu obrony i przemysłu kosmicznego w 2024 roku osiągnął niemal 7 miliardów euro, co stanowi wzrost o 29 proc. w porównaniu do roku poprzedniego.
Czy konflikt przeradza się w wojnę zastępczą?
Zarzuty dotyczące dostaw broni do Sudanu stawiają Turcję wśród obcych mocarstw rywalizujących o łupy w trwającej już 22 miesiące krwawej wojnie, w której inne międzynarodowe podmioty, takie jak Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) i Rosja, zostały oskarżone o odgrywanie różnych ról i podsycanie konfliktu.
W listopadzie organizacja praw człowieka Amnesty International poinformowała, że siły paramilitarne Sudanu (RSF) używały opancerzonych pojazdów wyprodukowanych przez Zjednoczone Emiraty Arabskie, wyposażonych w francuską technologię wojskową, w trakcie wojny domowej.
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości ogłosił w czwartek, że Sudan złożył skargę przeciwko ZEA, oskarżając je o naruszenie swoich zobowiązań wynikających z Konwencji o Zbrodni Ludobójstwa, wspierając paramilitarne Siły Szybkiego Wsparcia (RSF). Przedstawiciele ZEA zawsze zaprzeczali zaangażowaniu w konflikt.
W ubiegłym miesiącu Rosja zawarła umowę o utworzeniu stacji morskiej w Porcie Sudan, będącym kolejnym ważnym punktem strategicznym wzdłuż Morza Czerwonego, zgodnie z oświadczeniem podpisanym przez ministrów spraw zagranicznych Moskwy i Chartumu.
Pomimo przedłużenia embarga na broń dla Sudanu w październiku jednogłośnym głosowaniem, Rada Bezpieczeństwa ONZ nie podjęła próby podjęcia działań przeciwko żadnemu z obcych państw rzekomo naruszających embargo.
Wojna w Sudanie wybuchła w kwietniu 2023 r. po walce o władzę między szefem armii Abdelem Fattahem al-Burhanem a Mohamedem Hamdanem Dagalo, jego byłym zastępcą, który dowodził rywalizującymi paramilitarnymi Siłami Szybkiego Wsparcia.
Walki, toczące się głównie w stolicy kraju Chartumie i regionie Darfur, wywołały również śmiertelne starcia na tle etnicznym w całym kraju.
Organizacja Narodów Zjednoczonych uważa wojnę domową w Sudanie za najgorszą katastrofę humanitarną na świecie, w wyniku której aż 14 milionów ludzi zostało przesiedlonych, a głód rozprzestrzenił się na kilka obszarów kraju.
Szacunki dotyczące ofiar śmiertelnych wojny wahają się od 20 000 do 150 000.