Badacze twierdzą, że długowieczność superstulatki pokazuje, jak starość i choroby nie muszą zawsze "iść ze sobą w parze".
REKLAMA
Maria Branyas była najstarszą osobą na świecie, zanim w zeszłym roku zmarła w wieku 117 lat w Hiszpanii – jednak analiza jej genomu sugeruje, że jej biologiczny wiek mógł być znacznie młodszy.
Eksperci zdrowotni i opinia publiczna od dawna są zafascynowani superstulatkami – osobami, które dożyły co najmniej 110 lat – i tym, jakie wskazówki ich długowieczność daje na temat zdrowego starzenia się.
Przed śmiercią w sierpniu 2024 roku Branyas zgodziła się pomóc grupie hiszpańskich naukowców w badaniach.
W wieku 116 lat pobrano od niej próbki krwi, śliny, moczu i kału, aby przeanalizować jej genetykę i mikrobiom oraz porównać wyniki z większymi grupami osób w podobnym wieku.
Branyas miała biomarkery bardzo starego wieku, w tym skrócone telomery – co wskazuje na starzenie się komórek – a także pewien rodzaj komórek B, który gromadzi się z wiekiem, oraz klonalną hematopoezę, inną związana z wiekiem przypadłość.
Zarazem miała również niski poziom stanów zapalnych, „odmłodzony” układ trawienny i młody epigenom, czyli zmiany w ekspresji genów bez wpływu na rzeczywiste DNA.
Branyas, którą badacze nazwali „wyjątkową osobą”, miała także nietypowe wariacje w swoim kodzie genetycznym, które wydawały się chronić przed powszechnymi problemami zdrowotnymi, w tym chorobami serca, cukrzycą i neurodegeneracją, która jest związana z chorobą Alzheimera i Parkinsona.
Odkrycia te oferują „świeże spojrzenie na biologię starzenia się człowieka, sugerując biomarkery zdrowego starzenia się oraz potencjalne strategie zwiększania długości życia,” twierdzą badacze, którzy opublikowali swoje wyniki w czasopiśmie Cell Reports Medicine.
Choć genetyka Branyas wydaje się odgrywać kluczową rolę w jej długowieczności, badacze próbowali również zidentyfikować, które z jej nawyków życiowych mogły pomóc.
Superstulatka jadła około trzech jogurtów dziennie, co mogło przyczynić się do zdrowia jej jelit i odpowiedniej masy ciała. Przestrzegała głównie diety śródziemnomorskiej, dbała o dobry sen, była aktywna fizycznie i miała ogólnie dobrą kondycję psychiczną.
Branyas prowadziła również aktywne życie społeczne i regularne hobby, takie jak czytanie, gra na pianinie i prace w ogrodzie – innymi słowy, miała wszechstronne życie.
„Wszystkie te odkrycia pokazują, jak starzenie się i choroby mogą, w pewnych warunkach, nie muszą iść w parze,” powiedzieli badacze, „kwestionując powszechne przekonanie, że są one nierozerwalnie związane”.