Po tym, jak niektóre stany USA zaostrzyły przepisy dotyczące aborcji, kobiety zaczęły korzystać z klinik telemedycznych w bardziej liberalnych stanach, aby uzyskać dostęp do leków aborcyjnych.
REKLAMA
Stany Zjednoczone stały się mozaiką pod względem prawa dostępu do aborcji, w której to sprawie każdy stan ustala własne zasady. Kliniki przekraczają granice prawne, aby dotrzeć do kobiet w tych stanach, w których aborcja jest zabroniona. Teraz system ten staje w obliczu poważnego testu.
Każdego miesiąca tysiące amerykańskich kobiet zwraca się telefonicznie do klinik gotowych przepisać leki aborcyjne online i wysłać je w dowolne miejsce w kraju.
Jednak to, czy jest to zgodne z prawem, pozostaje kwestią sporną. Dwie sprawy sądowe z udziałem nowojorskiej lekarki są testem prawa ochronnego, które niektóre stany uchwaliły w celu ochrony lekarzy wysyłających pigułki aborcyjne do stanów, w których są one nielegalne.
W centrum debaty znajduje się dr Margaret Carpenter, której postawiono zarzut popełnienia przestępstwa w Luizjanie za dostarczenie leków aborcyjnych pocztą ciężarnej nastolatce.
Sędzia w Teksasie ukarał również Carpenter grzywną w wysokości 100 tys. dolarów po tym, jak stan oskarżył ją o przepisywanie leków aborcyjnych kobiecie w pobliżu Dallas.
Jak dotąd oskarżenie nie posunęło się naprzód dzięki nowojorskiemu prawu tarczy, które chroni Carpenter przed ekstradycją do Luizjany. Jednak inne centra telezdrowia oferujące pigułki aborcyjne bacznie przyglądają się sprawie, a niektórzy eksperci prawni twierdzą, że kwestia ta prawdopodobnie trafi do Sądu Najwyższego.
Pigułki aborcyjne wysyłane do domu
Kilkadziesiąt lat temu Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła stosowanie dwóch leków na receptę - mifepristonu i mizoprostolu - w celu przerwania ciąży. Jest to najpowszechniejsza metoda aborcji w USA.
Ale aborcje telemedyczne, które przekraczają granice stanów, stały się bardziej popularne od czasu, gdy w 2022 roku Sąd Najwyższy USA uchylił Roe przeciwko Wade, orzeczenie z 1973 roku, które ustanowiło krajowe prawa do aborcji.
Orzeczenie to skłoniło niektóre stany do ograniczenia dostępu do aborcji.
Obecnie w 19 stanach obowiązują zakazy lub ograniczenia aborcji, które są surowsze niż te ustanowione przez Roe v. Wade.
W konsekwencji więcej kobiet poszukuje leków aborcyjnych w sieci. Proces przepisywania leku przez placówkę telezdrowia zazwyczaj odbywa się całkowicie online, a pacjentka odpowiada na szereg pytań związanych ze zdrowiem i wypełnia formularze zgody. Tabletki mogą zostać dostarczone w czasie krótszym niż tydzień.
"To była siatka bezpieczeństwa... pozwalająca ludziom, którzy nie mają możliwości podróżowania poza stan, uzyskać opiekę aborcyjną" - komentuje ekspertka w dziedzinie prawa aborcyjnego prof. Greer Donley z University of Pittsburgh.
Zdaniem dyrektor wykonawczej The Center for Connected Health Policy Mei Wa Kwong, jeśli chodzi o leki niezwiązane z aborcją, lekarze często mogą wypisywać recepty pacjentom w innych stanach - ale zazwyczaj muszą mieć licencję na wykonywanie zawodu lekarza w danym stanie.
Stany z prawem ochronnym
Około połowa stanów USA posiada prawo ochronne, które ma na celu ochronę lekarzy i pacjentów w stanach, w których aborcja jest legalna, przed procesami cywilnymi lub karnymi w stanach, w których aborcja jest zakazana lub ograniczona.
Dzięki nowojorskiemu prawu ochronnemu, stan ten zablokował wysiłki Luizjany i Teksasu zmierzające do ukarania Carpenter. Jednak Luizjana i inne restrykcyjne stany przyglądają mu się teraz bliżej.
"To nie są lekarze świadczący opiekę zdrowotną. To są dilerzy narkotyków" - powiedziała republikańska prokurator generalna Luizjany Liz Murrill, promując ustawę, która rozszerzyłaby zakres osób, które mogą pozywać i być pozywane w sprawach dotyczących leków aborcyjnych.
"Oni naruszają nasze prawo" - powiedziała Murrill. "Wysyłają nielegalne leki w celu przeprowadzenia aborcji, które są nielegalne w naszym stanie".
Kliniki twierdzą, że będą nadal przepisywać leki
Julie Kay, która współpracuje z Carpenter, powiedziała, że dostawcy nie będą "zastraszani" i przymuszani do zaprzestania działalności.
Inni lekarze również nie zaprzestaną działalności przez groźby prawne. "Pracuję w tej dziedzinie od 25 lat i jest to część mojej pracy" - powiedziała dr Rebecca Gomperts, holenderska lekarka i założycielka organizacji non-profit Aid Access, która dostarcza pigułki aborcyjne. "To coś, czego wszyscy się spodziewaliśmy" - powiedziała o wyzwaniach prawnych.
Inny lekarz z Kalifornii, który przepisuje pigułki aborcyjne kobietom we wszystkich 50 stanach, powiedział The Associated Press pod warunkiem zachowania anonimowości, że wierzy, iż jest chroniony przez stanowe prawo ochronne, ale także podejmuje środki ostrożności.
"Nie zamierzam podróżować poza Kalifornię przez bardzo długi czas" - powiedział lekarz.