Wachlarzowiec olbrzymi jest jednym z 1 300 gatunków grzybów znajdujących się na czerwonej liście gatunków grzybów Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN)
REKLAMA
Prawie jedna trzecia gatunków grzybów ocenionych przez międzynarodowych ekspertów ds. ochrony przyrody została uznana za zagrożoną wyginięciem z powodu rozrastającego się rolnictwa, wylesiania i rozrostu miast.
Czerwona lista gatunków grzybów Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) liczy obecnie 1 300 gatunków po ocenie 482 nowych gatunków.
Królestwo grzybów jest liczebnie największe na świecie, zaraz po zwierzętach, z szacunkowo 2,5 miliona gatunków - z których około 155 000 ma nazwy.
„Grzyby są niedocenianymi bohaterami życia na Ziemi, tworzącymi fundament zdrowych ekosystemów - a jednak od dawna były pomijane” - powiedziała dyrektor generalna IUCN, dr Grethel Aguilar po aktualizacji czerwonej listy.
„Teraz nadszedł czas, aby przekształcić tę wiedzę w działanie i chronić niezwykłe królestwo grzybów, którego rozległe podziemne sieci podtrzymują przyrodę i życie, jakie znamy”.
Ogólna czerwona lista IUCN obejmuje obecnie 169 420 gatunków, z czego 47 187 jest zagrożonych wyginięciem. Najnowsza aktualizacja ujawnia również, że drzewa kadzidłowca są coraz bardziej zagrożone.
Dlaczego grzyby są zagrożone?
Naukowcy wyjaśniają, że działalność człowieka naruszyła glebę, na której żyją grzyby.
Odkryli, że 279 gatunków jest zagrożonych wyginięciem z powodu szybkiego wzrostu obszarów rolniczych i miejskich. Azot i amoniak spływający z nawozów i zanieczyszczenie silników również zagrażają 91 gatunkom.
Są to poważne zagrożenia w Europie, które wpływają na gatunki dobrze znane w tradycyjnych obszarach wiejskich, takie jak wilgotniczka papuzia (Hygrocybe intermedia).
Co najmniej 198 gatunków grzybów jest zagrożonych wyginięciem z powodu wylesiania w celu produkcji drewna, nielegalnej wycinki i karczowania lasów. Wycinka drzew pierwotnych jest szczególnie destrukcyjna, ponieważ grzyby wymagają specyficznych warunków do wzrostu i nie zdążają się odrodzić w wyniku zmian zachodzących w ekosystemie leśnym.
Od 1975 r. wycięto trzydzieści procent lasów sosnowych w Finlandii, Szwecji i Rosji, zauważa IUCN, co spowodowało, że gatunki takie jak gąska wielka (Tricholoma colossus) stały się podatne na wyginięcie.
Zmiany klimatyczne są również przyczyną zwiększonego ryzyka, z jakim mierzą się gatunki grzybów. Ponad 50 gatunków grzybów jest zagrożonych wyginięciem z powodu pożarów w USA, które drastycznie zmieniły lasy.
Pogoda sprzyjająca pożarom — charakteryzująca się gorącymi, suchymi warunkami, które zwiększają prawdopodobieństwo zapłonu — uległa znacznej metamorfozie z powodu zmian klimatycznych, jak pokazują badania.
Jak utrata grzybów wpłynie na nasze życie?
„Podczas gdy grzyby żyją głównie ukryte pod ziemią i wewnątrz drewna, ich utrata wpływa na życie nad ziemią, które od nich zależy” — mówi profesor Anders Dahlberg, koordynator Red List Authority w IUCN SSC Mushroom, Bracket and Puffball Specialist Group.
„Gdy tracimy grzyby, zubożamy usługi ekosystemowe i odporność, które zapewniają, od odporności na suszę i patogeny w uprawach i drzewach po magazynowanie węgla w glebie”.
Większość roślin współpracuje z grzybami, aby pobierać składniki odżywcze, a zatem nie może istnieć bez nich, podkreśla IUCN. Wiele z nich jest jadalnych, wykorzystywanych w produkcji żywności i napojów, w tym do fermentacji, stanowią podstawę leków i wspierają działania bioremediacyjne w celu oczyszczenia skażonych miejsc.
„Ważne jest, aby chronić więcej lasów pierwotnych” — dodaje prof. Dahlberg „Praktyki leśne powinny uwzględniać grzyby, na przykład pozostawiając martwe drewno i złamane drzewa, a proaktywne zarządzanie lasami może pomóc w zarządzaniu intensywnością pożarów”.
Najnowsza aktualizacja IUCN ujawnia również, że drzewa kadzidłowca (Boswellia) są narażone na zwiększone ryzyko wyginięcia. Sześć gatunków kadzidłowca na wyspie Sokotra w Jemenie przeszło z kategorii narażonych do zagrożonych, a trzy gatunki zostały po raz pierwszy ocenione jako krytycznie zagrożone.
Częściowo winne są temu częstsze i intensywniejsze cyklony, powodzie błyskawiczne i osuwiska, które uszkadzają i wyrywają z korzeniami wiele drzew.
„W obliczu ekstremalnych warunków pogodowych na wyspie niezbędne jest podjęcie lokalnych działań w celu zabezpieczenia przyszłości drzew kadzidłowca na Sokotra” — mówi Mohammed Amer, lokalny ekspert ds. Boswellia, który przyczynił się do oceny czerwonej listy i zarządza projektem ochrony tych drzew na Sokotra.