UE chce zwiększyć wykorzystanie biopaliw w sektorze lotniczym i morskim w celu ograniczenia zanieczyszczeń pochodzących z transportu ciężkiego. Ukraina może odegrać tu kluczową rolę.
Zgodnie z dokumentem, który wyciekł do Euronews, Komisja Europejska planuje zwiększyć wykorzystanie biopaliw w celu ograniczenia emisji w transporcie ciężkim w ramach rewizji przyszłej strategii biogospodarki.
Lotnictwo i transport morski pozostają "piętą achillesową" dekarbonizacji w ramach celów transformacji energetycznej i klimatycznej UE-27. Sektory te pozostają w dużym stopniu uzależnione od paliw kopalnych i - zgodnie z danymi UE - odpowiadają za około 8,4% całkowitej emisji gazów cieplarnianych (GHG) w UE.
Pomimo trwających inwestycji UE w rozwój czystej energii, zrównoważone paliwa dla transportu ciężkiego nie są dostępne na dużą skalę. Władze wykonawcze UE proponują zwiększenie wykorzystania upraw i drzew do produkcji biopaliw w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.
"Oczekuje się, że popyt wzrośnie od 2025 roku" - czytamy w dokumencie odnoszącym się do przepisów bloku mających na celu zwiększenie wykorzystania paliw odnawialnych w transporcie ciężkim. Dzieje się tak głównie dzięki ReFuelEU Aviation i FuelEU Maritime.
Grupy ekologiczne od dawna krytykują stosowanie biopaliw jako niezrównoważone, argumentując, że może to zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu i zdolności lasów do wychwytywania CO2 z atmosfery.
Biopaliwa
Biopaliwa są klasyfikowane według źródła pochodzenia, a każda kategoria nazywana jest "generacją".
Biopaliwa pierwszej generacji są pozyskiwane z roślin spożywczych, takich jak kukurydza i trzcina cukrowa, biopaliwa drugiej generacji są pozyskiwane z roślin niejadalnych i odpadów rolniczych, a biopaliwa trzeciej generacji są pozyskiwane z alg.
Jednak blok jest daleki od posiadania zdolności do produkcji wystarczającej ilości biopaliw.
Kontrola Europejskiego Trybunału Obrachunkowego z 2023 roku wykazała, że kwestie zrównoważonego rozwoju, dostępność biomasy i koszty ograniczają wdrażanie biopaliw. Zauważono również, że brak długoterminowej perspektywy w polityce UE w zakresie biopaliw wpłynął na inwestycje.
Według niedawnego raportu Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), wykorzystanie zasobów naturalnych w Europie przekracza krajową zdolność ekosystemów do regeneracji zasobów zielonych i pochłaniania CO2.
W 2022 roku wykorzystanie biomasy do celów energetycznych w Europie stanowiło 29 procent, stwierdzono w dokumencie, który wyciekł, zauważając, że liczba ta wzrosła o 14 procent w ciągu ostatnich 10 lat.
Ukraiński import?
Niedawno podpisana umowa handlowa w sprawie rolnictwa między UE a Ukrainą może zaspokoić zapotrzebowanie bloku na biopaliwa.
Według badań przeprowadzonych w 2024 roku przez Parlament Europejski, rozległe grunty rolne w Kijowie zajmują 41,3 mln hektarów - 68,5 procent całkowitej powierzchni Ukrainy - z czego 32,7 mln hektarów to grunty orne.
Nowa umowa obejmuje zabezpieczenia ograniczające import niektórych wrażliwych produktów, takich jak zboża i ropa naftowa. Jeśli zostaną one zniesione, Ukraina może odegrać kluczową rolę w łańcuchu dostaw.
Strategia biogospodarki
Komisja ogłosi we wtorek trzeci przegląd biogospodarki od czasu jej uruchomienia w 2012 roku. Ma ona wspierać takie cele jak bezpieczeństwo żywnościowe, działania na rzecz klimatu i konkurencyjność.
Zgodnie z dokumentem, sektor ten wygenerował do 2,7 bln euro w 2023 roku, w porównaniu z 812 mld euro w 2022 roku.
"Biogospodarka UE jest dynamicznym motorem konkurencyjności i ma strategiczne znaczenie" - czytamy w dokumencie.
Jednak, zgodnie z dokumentem, międzynarodowa konkurencja, zwłaszcza ze strony Stanów Zjednoczonych i Chin, a także utrzymujące się bariery na jednolitym rynku spowalniają wdrażanie i grożą przekierowaniem innowacji na rynki spoza UE.